کمبود اعتبار و عدم تخصیص بودجه به موقع، اجرای طرح راه آهن چهارمحال و بختیاری را به تأخیر انداخته است.
دو سالی بود که ماشین‌های سنگین در حال خاکبرداری و زیرسازی بودند، اما این روز‌ها خلوت از هیاهوی کاری شده است.
راستی چند سال است که راه آهن اصفهان به چهارمحال و بختیاری دست و پا می‌زند؟ چرا به سرانجام نمی‌رسد؟
چهارمحال و بختیاری با داشتن مزیت‌های فراوان اقتصادی و از سویی قرار گرفتن در مسیر اتصال فلات مرکزی به جنوب ایران، سال‌ها در انتظار برخورداری از شبکه ریلی است.
ریلی به درازای ۱۰ سال
سری به دفتر معاون امور عمرانی استاندار چهارمحال و بختیاری زدم، از توضیحات آقای نظری فهمیدم راه‌آهن مبارکه - سفیددشت - شهرکرد از مهمترین طرح‌های عمرانی استان است که کلنگ اجرایی آن در سال ۹۱ به زمین زده شد و تاکنون نیمی ازاین طرح ۹۲ کیلومتری زیرسازی شده است.
مجید نظری می‌گوید: تا پایان سال ۹۷ حدود ۴۰ میلیارد تومان بودجه به این طرح اختصاص داده شد و پیشرفت فیزیکی آن در زیرسازی حدود ۱۲ درصد بود.
وقتی علت تأخیر در پیشرفت این طرح را جویا شدم، مشخص شد که در این هفت سال یعنی از سال ۹۱ تا پایان ۹۷ مسئولان در انتظار جذب سرمایه گذار بوده اند.
به گفته وی، بالاخره در سال نود و هشت بیش از ۱۰۱ میلیارد تومان و در سال ۹۹هم ۳۴۰ میلیارد تومان اعتبار به این طرح اختصاص داده شد.
مجید نظری می‌گوید: برای تکمیل مرحله زیرسازی راه آهن چهارمحال و بختیاری ۷۰۰ میلیارد تومان هدفگذاری شده که تاکنون ۳۴۰ میلیارد تومان آن تخصیص یافته است.
آرزوی دیرینه مردم چهارمحال و بختیاری روی ریل تحقق
حسینعلی مقصودی با بیان اینکه این طرح در چهار قطعه در حال اجرا است، گفت: قطعه نخست این محور از ایستگاه مبارکه استان اصفهان تا سفیددشت در چهارمحال وبختیاری به طول بیش از ۴۱ کیلومتر با پیشرفت فیزیکی ۴۵ درصد است و قطعه دوم به طول ۲۰ کیلومتر و ۹۷ درصدی از جاده سفیددشت تا گردنه زردی‌ها ادامه می‌یابد و قطعه سوم و چهارم هم که ۱۵ درصد پیشرفت دارد، مسیر ۳۰ کیلومتری گردنه زردی‌ها تا ایستگاه شهرکرد است.
وی با اشاره به اجرای ۱۵ دستگاه تونل در محور راه‌آهن مبارکه به شهرکرد، گفت: این تونل‌ها در مجموع پنج هزار و ۳۰۰ متر طول دارند که تاکنون از این تعداد شش تونل حفاری شده است.
مقصودی امیدوار است طرح راه آهن استان که در مجموع هم اکنون ۵۸ درصد پیشرفت دارد، پس از اتمام عملیات زیرسازی، تا نیمه‌های سال آینده وارد مرحله ریل‌گذاری شود.
موفقیت در اوج بی اعتباری
علیرضا صلواتی با اشاره به اینکه کمبود اعتبار دست و پای پیمانکاران را بسته است، افزود: با این وجود تاکنون حفاری چهار تونل ابتدایی این طرح تکمیل شده و تونل شماره ۱۰ هم به صورت کامل حفاری و آماده ریل‌گذاری شده است.
وی با بیان اینکه اتصال شهرکرد به شبکه ریلی کشور از مهمترین اهداف طرح راه‌آهن مبارکه به سفیددشت به شهرکرد است، افزود: این طرح بخشی از مسیر طرح راه‌آهن برقی اصفهان به خوزستان و راه‌آهن سراسری کشور است.
صلواتی خاطرنشان کرد: ایستگاه شهرکرد در منطقه رحمتیه جانمایی شده و با توجه به قرارداد پیمانکار که دو ساله است، پیش‌بینی می‌شود با تأمین اعتبار مناسب تا پایان سال ۱۴۰۱ تکمیل شود.
مجری طرح راه‌آهن چهارمحال و بختیاری، با بیان اینکه تسریع در روند پیشرفت طرح راه‌آهن نیازمند اختصاص اعتبار به موقع و مناسب است، گفت: این طرح در سالجاری ۳۲۵ میلیارد تومان اعتبار دارد که ۲۰۰ میلیارد تومان آن تخصیص یافته است.
به گفته وی بخش عمده این اعتبار به صورت نقدی بوده، اما از آنجاکه این تخصیص اعتبارات نقدی طرح‌های ملی، تاکنون جذب نشده، مطالبات پیمانکاران افزایش یافته و پیشرفت طرح با کُندی همراه شده است.
مطالبات پیمانکاران مهمترین گره کور راه آهن
به گفته حسینعلی مقصودی، قرار بود امسال شرکت ساخت و توسعه راه‌های کشور ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار دیگر به این طرح اختصاص دهد که هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
از سوی دیگر مجری طرح راه آهن مبارکه - سفیددشت به شهرکرد مطالبات پیمانکاران را ۲۵۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: تاکنون ۱۰۰ میلیارد تومان به آنان پرداخت شده است.
به سراغ نخستین پیمانکار طرح راه آهن رفتم؛ رضا کثیری می‌گوید: از سال ۹۸ پیمانکار زیرسازی قطعه‌های دو، سه و چهار هستم، به دلیل اینکه ۱۶۰ میلیارد تومان مطالباتم را دریافت نکرده ام، عملیات اجرایی این طرح رو به تعطیلی است.
به گفته این پیمانکار، در ابتدا با ۵۰۰ نفر نیروی کار و به طور صد درصدی پیشرفت روزانه صورت می‌گرفت، اما حالا فقط ۱۵۰ نفر نیرو باقی مانده است که در صورت پرداخت نشدن مطالباتشان تا دو هفته آینده کار تعطیل می‌شود.
آقای حاتمی فر پیمانکار دیگریست که مسئولیت زیرسازی قطعه یک را برعهده دارد؛ او می‌گوید: تا شهریور ۱۴۰۰ بیش از ۱۶۰ میلیارد تومان طلبکار هستم و از آنجا که پرداخت نشده است، در یک ماه اخیر طرح به صورت لاکپشتی پیش می‌رود.
گلایه دیگر آقای حاتمی از جانمایی ایستگاه اولیه راه آهن در شهرکرد بود که خارج از محدوده شهر تصویب شده بود و بیش از چهارصد نفر معارض داشت.
مدیر کل راه و شهرسازی استان هم در خصوص تعیین تکلیف زمین‌های مجاور ایستگاه راه‌آهن شهرکرد و احتمال آزادسازی این اراضی، می‌گوید: برخی تعاونی‌ها به تصور اینکه با عبور راه‌آهن از قسمت‌هایی از محدوده شهر، آزادسازی اراضی مجاور آن امکانپذیر می‌شود، اقدام به خرید و فروش نجومی این زمین‌ها می‌کنند، در صورتی که این اراضی آزادسازی نمی‌شود و هشدار می‌دهیم مردم در دام این معامله‌ها گفتار نشوند.
سوت بی پایان وعده‌ها برای قطاری که به ایستگاه نرسیده است
بخش حمل و نقل ریلی در اقتصاد از آن جهت اهمیت خاصی دارد که به لحاظ زیست‌محیطی، کاهش سوخت و ایمنی بالا از مزیت بیشتری نسبت به حمل و نقل جاده‌ای برخوردار است.
از سوی دیگر از تلفات جاده‌ای که هزینه‌های سنگین اجتماعی و اقتصادی را به همراه دارد، می‌کاهد و آسایش و آرامش شهروندان را تامین می‌کند.
در قالب این طرح سالانه سه و نیم میلیون تُن بار و ۷۰۰ هزار نفر مسافر جابجا می‌شود که در افق چشم‌انداز این طرح جابجایی مسافر به دو میلیون نفر هم قابلیت افزایش دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی چهارمحال و بختیاری گفت: در برنامه سفر رئیس جمهور به چهارمحال وبختیاری که بزودی رخ می‌دهد، مشکل کمبود اعتبار طرح راه آهن استان را مطرح می‌کنیم تا اعتبار مورد نیاز جذب شود.
تلاش نمایندگان برای اتصال بام ایران به شبکه ریلی کشور
در بازدیدی که با حضور دو نماینده مردم شهرستان‌های شهرکرد، بن و سامان و نماینده مردم شهرستان بروجن در مجلس شورای اسلامی از این طرح داشتیم، نماینده مردم شهرستان‌های شهرکرد، بن و سامان در مجلس شورای اسلامی گفت: راه آهن جزو طرح‌های اقتصاد مقاومتی و جهش تولید چهارمحال و بختیاری است.
احمد راستینه افزود: استان ما در مسیر راه آهن شمال به جنوب کشور از فلات مرکزی قرار گرفته است و در جلسات مکرر که با مسئولان برنامه و بودجه کشور داشتیم، مقرر شد بودجه ۱۴۰۰ که معادل ۳۲۵ میلیارد تومان است، به طور کامل به طرح راه آهن تخصیص داده شود.
وی افزود: برای سال ۱۴۰۱ هم دویست و هفتاد و پنج میلیارد تومان پیش بینی شده است.
این نماینده قول مساعد داد اعتبارات تکمیلی این طرح که نزدیک به یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است در قالب تهاتر فروش یا مشارکت قرارگاه خاتم الانبیاء در دستور کار قرار گیرد که تا پایان سال آینده جذب شود.
آقای راستینه ابراز امیدواری کرد سال ۱۴۰۱ سال اتمام طرح راه آهن چهارمحال و بختیاری است.
استاندار چهارمحال و بختیاری هم با تأکید بر ضرورت تسریع در اجرای طرح راه‌آهن مبارکه به سفیددشت به شهرکرد، می‌گوید: اگر این طرح ملی دیده شود، سریع‌تر از شرایط کنونی اجرا و بهره‌برداری می‌شود.
غلامعلی حیدری به حادثه‌خیز جاده‌های چهارمحال و بختیاری به ویژه جاده شهرکرد - بروجن - لردگان اشاره می‌کند و می‌افزاید: با اجرای طرح راه آهن اصفهان- شهرکرد - خوزستان، بسیاری از این حوادث رانندگی کاسته می‌شود.
گزارش از عصمت همتی