می‌توان با پرِ شکسته پرید

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اصفهان؛ نه مهرِ مهربان بود و نه آبانِ بارانی، آذرماهِ سرد بود و آخرین برگ‌هایی که با پاییز وداع می‌کردند و «مریم» بانوی ۴۵ ساله اصفهانی که ناامیدانه خزانِ زندگی اش را مرور می‌کرد: همسری معتاد، بی خانمانی و مهمتر از همه یک کودک معلول.

اما امروز یک سال از آن پاییزِ بی روحِ سرد می‌گذرد و در حالی که پشت دار قالی رج به رج تار و پود زندگی اش را می‌بافد برای ما از یک خانه بهشتی در اصفهان می‌گوید که بهارِ امید را مهمانِ زندگی خزان زده اش کرده است...

روز‌های پاییزی پیش از بهشت
«مریم» سرپرست یک خانواده دونفره است:یک دختر ۴ ساله ویک پسر ۱۶ ساله. شنوایی گوش راستش را با دستان نامهربانِ همسر معتادش سالهاست از دست داده، اوبرای ما از ویرانه‌ای می‌گوید که پیش از آشنایی با خانه بهشت زندگی می‌کرد از بی قراری‌های بی پایان کودک پیش فعالش که سندرم داون داشت و اختلال گفتاری دختر ته تغاری اش.
مریم از مشکلات نگهداری این کودک می‌گوید:وقتی نازنین به دنیا آمد دچار شوک شدید شدم چرا که پس از ۹ ماه انتظار آرزوهایم را برباد رفته می‌دیدم.
او با اشاره به قضاوت ناعادلانه و ترحم جامعه و حتی اطرافیانش ادامه می‌دهد: نگاه خیره و ترحم آموز به کودک سندروم داون و خانواده اش واقعا ناخوشایند است.
این مادر اصفهانی البته تاکید می‌کند: من اصلاً نگاه جامعه برایم مهم نیست، اما باید در این زمینه نیز در همه ابعاد فرهنگ سازی شود.
مادر نازنین از آینده دخترش نگران است و می‌گوید: پیش از آشنایی با انجمن کودکان بهشتی آینده کودکم را تاریک می‌پنداشتم و البته هزینه‌های نگهداری و مهارت آموزی کودک سندرم داون هم نگران کننده است.

در خصوص ویژگی‌های افراد سندروم داون هم سالار فرامرزی روان شناس کودکان استثنایی می‌گوید: سندروم داون‌ها فقط یک کروموزم اضافه دارند که موجب تأخیر در رشد جسمی و ذهنی می‌شود.
نازنین اختلال گفتاری هم دارد او درباره این اختلال برای ما توضیح می‌دهد: دخترم در دو سالگی نمی‌توانست حرف بزند کمی بزرگتر هم شد کلمات کمی را می‌دانست تن صدای غیرمعمولی دار داشت و فقط صدا‌ها یا کلمات خاصی را تکرار می‌کرد.

به گفته عضو هیات علمی دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ناتوانی در تلفظ درست برخی از صدا‌های گفتاری، داستان گویی، دوست یابی و برقراری روابط سالم عاطفی و هیجانی از تبعات اختلال گفتاری است.
یلدا کاظمی دوران طلایی یادگیری این کودکان را تا پنج سالگی می‌داند و تاکید می‌کند: اگر به این قبیل کودکان به موقع رسیدگی نشود ۸۰ درصد آن‌ها در آینده مبتلا به اختلال تکاملی زبان می‌شوند؛ و مریمِ داستان ما به همراه «نازنین» در یکی از همین روز‌های پاییزی پا یه خانه بهشت گذاشت.

وقتی قدم به بهشت گذاشت
«مریم» در آن روز پاییزی که به پیشنهاد دوستش پا به انجمن خیریه حمایت از کودکان بهشت گذاشت باور نمی‌کرد یک سال نشده زندگی سردش رنگ و بوی بهار بگیرد؛ مرکزی که به همت خیرانش کاشانه‌ای امن برای زیستن پیدا کرده، ناشنوایی گوش او در حال درمان است و مهمتر از همه کودکی بیمارش زیر نظر انجمن قرار گرفته ا است.
مددکار و کارشناس فنی این انجمن خیریه می‌گوید: وقتی مریم با این انجمن آشنا شد در کنار مشکلات معیشتی با کودک معلولش روز‌های سخت و ناامیدانه‌ای را پشت سر می‌گذاشت.

خانم قاسمی با اشاره به اینکه انجمن در اولین اقدام هزینه درمان گوش این مددجو را که به دلیل کتک خوردن از همسرمعتادش آسیب دیده بود تامین کرد اضافه می‌کند: نازنین را برای گفتاردرمانی و کاردرمانی هدایت کردیم و با معرفی به روان شناس هم اکنون بی قراری اش کم‌تر شده و مشکل گفتاری اش هم تا حد زیادی برطرف شده است.

مهم نیست قربانی یک حادثه باشند یا ناشنوا یا دچار معلولیت جسمی و حرکتی؛ مهم این است که آن‌ها ثابت می‌کنند می‌توانند از پسِ محدودیت‌ها برآیند

او می‌افزاید: برای این بانوی سرپرست خانواده با کمک خیران همچنین دار قالی و تجهیزات آن تهیه شد.
مریم حالا با کمک خیران انجمن بهشت به یاد روز‌های بچگی اش پشت دار قالی می‌نشیند با صدای متناوب قرچ قرچی که با برش تیغه قلاب به راه می‌اندازد و با ضرباهنگ دفتین، در گلستانی از رنگ‌ها و تار و پود خوش نقش و نگارِ فرش ایرانی آرزوهایِ نرگس و نازنین را با امید می‌بافد.

اینجا خانه‌ای بهشتی است
انجمن خیریه حمایت از کودکان بهشت اصفهان از زمان تاسیسش در سال ۸۵ تا کنون به زندگی پاییزی «مریم»‌ها و «نازنین»‌های بسیاری حال و هوای بهاری بخشیده است.
امروز به این بهشت کوچک در مرکز شهر اصفهان سر زدم جایی که عشق و امید، زندگی بچه‌های معلول را تغییر داده، سه ساختمان ویلایی هزار متر مربعی برای بچه‌های کم توان ذهنی، معلولان جسمی و مرکزی هم برای توانبخشی.
مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از کودکان بهشت می‌گوید: این مجموعه در حال حاضر ۴۵۰ عضو معلول جسمی، حرکتی و ذهنی ازابتدای تولد تا ۳۰ سالگی را حمایت می‌کند.
بنفشه خاموشیان می‌افزاید: حرفه‌آموزی معلولان را از سال ۹۵، با مجوز اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان شروع کردیم و تا کنون حدود ۱۵۰ توانخواه از این مجموعه در پنج رشته آموزش دیدند و مدرک بین المللی فنی و حرفه‌ای دریافت کردند.

او با اشاره به خدمات رایگان انجمن و حمایت خیران و مردم می‌افزاید: کاهش و رفع معضلات کودکان معلول و اعتلای جایگاه آن‌ها در جامعه وآگاه سازی و آشنایی خانواده‌ها با مسایل و مشکلات توانخواهان از جمله اهداف راه اندازی این انجمن است.
به گفته خاموشیان کمک به فرآیند اجتماعی شدن و اشتغال کودکان با نیاز‌های خاص ذهنی و جسمی با تعامل با مؤسسات و نهاد‌های مرتبط، ارائه خدمات مشاوره فرهنگی، هنری، آموزشی، توانبخشی، تلاش برای جذب کمک‌های مالی و معنوی خیران از فعالیت‌های انجمن خیریه حمایت از کودکان بهشت است.
همچنین در این مرکز علاوه بر توانمندسازی معلولان خدماتی مانند تهیه بسته‌های معیشتی، کمک‌هزینه دارو و درمان و تحصیل، کمک‌هزینه توانبخشی و خرید تجهیزات آن به خانواده‌های نیازمند و فرزندان آن‌ها ارائه می‌شود.

زیر چتر بهشت
هنر میناکاری، معرق، کاشی‌سازی، چرم دوزی، زیورآلات، فیروزه کوبی و نقاشی روی چرم و همچنین، فناوری اطلاعات و کار با کامپیوتر، در حمایت از کودکان بهشت به کمک گرفته شده تا مددجویان آموزش ببینند و با مهارت آموزی آماده باز کار شوند؛ و حالا بازدید از این موسسه در هفته معلولان (۸ تا ۱۴ آذر) بهانه‌ای شد تا از تماشای دست ساخته‌های هنرمندانه آن‌ها متحیر شوم؛ انسان‌های بزرگی که ما معلول نام نهاده ایم، آرام و باانگیزه و امیدوار به آینده آمده اند تا با هنرآموزی و بعد هنرآفرینی اثری خلق کنند که از عهده‌ی بسیاری از انسان‌های عادی برنمی آید.
مربی میناکاری بچه‌های بهشت برای ما می‌گوید که چگونه این بچه‌ها با آموزش مینا کاری و کسب درآمد از راه هنر زندگی رنگ و لعابی تازه یافته و می‌توانند پس از کسب این مهارت روی پای خود بایستند و عزت را با غرور و افتخار به زندگی خود و اطرافیان هدیه دهند.
خانم محمدی که هفت کارآموزِ بالای ۱۴ سال دارد، می‌گوید: این هنرآموزان حدود یک سال و نیم طول می‌کشد تا استادکار شوند، اما آموزش آنان کاملا مشابه افرادی عادی است.
زهرا هنر آموز ۱۶ ساله از دنیای دلنشین هنر میناکاری برای ما می‌گوید: رنگهایی، چون زرد، سبز، آبی لاجوردی، قرمز و دیگر رنگ‌های زینتی در این هنر بر طرح هایی، چون گل و مرغ روی ظروف با ظرافت نقش می‌بندد و هنر مینای نقاشی خلق می‌شود.
این هنرمند نوجوان اصفهانی و همکلاسی هایش با تمام رنج جسمی، در کلام و رفتارشان خودباوری موج می‌زند و آماده اند تا با کارآموزی، آینده روشنی برای خود رقم بزنند.

الهام کیخایی مدیر داخلی انجمن با اشاره به اینکه تمام تلاش ما در این مجموعه این است که آموزش و مهارت آموزی بچه‌های معلول چه جسمی و چه ذهنی متوقف نشود، می‌افزاید: مربیان با برقراری ارتباط دوستانه با بچه‌ها علاوه بر آموزش هنر مهارت‌های ارتباطی آنان را افزایش می‌دهند.
او با اشاره به هدایت شغلی مددجویان در رشته‌های مختلف می‌افزاید: بچه‌ها پس از هنرآموزی موفق به فروش آثار خود شده اند و برخی از آنان در موسسات، کارگاه‌ها و کارخانه‌ها به کار گرفته شدند به طوریکه در یک سال اخیر ۱۶ مددجو پس از شرکت در کلاس‌های انجمن شاغل شده اند.
به گفته وی برای خانواده‌های بچه‌ها هم با خرید دارقالی و چرخ خیاطی زمینه اشتغال مادران آنان فراهم شده است.

پرواز در اوج بی توجهی‌ها
مهم نیست قربانی یک حادثه باشند یا ناشنوا یا دچار معلولیت جسمی و حرکتی؛ مهم این است که آن‌ها ثابت می‌کنند می‌توانند از پسِ محدودیت‌ها برآیند حتی در دنیایی که زندگی کردن برای آنان نسبت به یک انسان سالم بسیار سخت باشد.
شاید برخی گمان کنند که کاری از ذهن و جسم اینان برنمی آید، اما چه بی نام و نشان تمام این تصورات را به هم می‌زنند وقتی به فرمان ذهن خلاق و تلاش جسورانه شان، توانستن را به اوج می‌رسانند.
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان معتقد است: معلولان امتیاز خاصی نمی‌خواهند و تنها خواهان یک فرصت برابر در جامعه اند.
ولی الله نصر اصفهانی می‌گوید: از یک میلیون و ۸۰۰ هزار معلول در کشور، ۱۲۳ هزار مددجو زیر پوشش بهزیستی استان اصفهان هستند که از این تعداد، ۳۲ هزارنفر کمک‌هزینه دریافت می‌کنند و ۹۰۳ نفر تاکنون با استفاده از تسهیلات شغلی ایجادشده، وارد چرخه کسب‌وکار شده‌اند؛ و این یعنی کمتر از یک درصد جمعیتِ معلولان اصفهانی مهارتشان به کار گرفته شده و توانمندی بیش از ۹۹ درصد آنان در جامعه پشت دیوار بی توجهی‌ها با هزاران، اما و اگر نادیده گرفته شده است.
اما جدا از بحث اشتغال با وجود حمایت مراکز دولتی بهزیستی و بیش از ۵۰ تشکل غیردولتی زیر پوشش این نهاد و کمک خیران در اصفهان، شهر ما همچنان شهری زیست پذیر برای معلولان نیست به راستی تا چه اندازه همه ما افراد جامعه و تک تکِ مسوولان در استقلال و رشد توانمندی‌های معلولان تاثیر گذار بوده ایم و چقدر برای تبدیل باور و استعداد آنان به واقعیت تلاش کرده ایم؟
نگارنده:مرضیه قاسمی