رئیس سازمان فضایی ایران گفت: همه تلاش ما آغاز پرتاب‌های تحقیقاتی به مدار ۳۶ هزار کیلومتری تا سال ۱۴۰۴ است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای مرتضی براری در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با بيان اينکه مدار 36 هزار کيلومتر مدار راهبردي وکليد موفقيت کشور در حوزه نظامي، اقتصادي و امنيتي است افزود: نقشه راه صنعت فضایی کشور قرار دادن ماهواره در مدار 36 هزار کیلومتری در بازه زمانی 10 ساله است اما رئیس جمهور تأکید دارد این زمان کاهش یابد و ما به رغم پیچیده بودن این مسیر همه تلاش خود را انجام می دهیم که در زمان کوتاه تری به این مدار دست یابیم.
وی گفت: بسیاری از طراحی ها و فناوری ها را برای رسیدن به این مدار آغاز کرده ایم و اکنون طراحی پایگاه این پرتاب کامل شده و به سرعت ساخت آن آغاز می شود.
آقای براری افزود: در زمینه ماهواره بر نیز برای فرستادن ماهواره به این مدار تحقیقات آغاز شده است و بلوک انتقال مداری سامان آزمایش های نهایی خود را می گذراند.
وی گفت: این بلوک، ماهواره را از مدار 400 کیلومتر به مدار 7 هزار کیلومتر، سامانه دوی آن ماهواره را از 400 کیلومتر به 10 هزار کیلومتر و در نهایت ماهواره را به مدار 36 هزار کیلومتر منتقل می کند.
آقای براری تأکید کرد: تلاش می کنیم در سریع ترین زمان به این مدار دست یابیم.
وی گفت: از سال 95 برنامه های فضایی، بخش بخش شد و هر دستگاه برنامه خود را به طور مستقل انجام می دهد و کشور بدون برنامه جامع فضایی بود.
آقای براری با بیان اینکه در شورای عالی فضای مجازی 9 عضو حقوقی از جمله رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، رئیس سازمان صدا و سیما، رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزرای علوم، صنعت، راه، ارتباطات و دفاع و 3 عضو حقیقی وجود دارند، افزود: اکنون تکلیف همه این دستگاه ها مشخص شده و همه برنامه شفاف دارند.
وی گفت: رئیس جمهور تأکید دارد سند جامع 10 ساله فضایی کشور دوباره تدوین و در جلسه اسفند این سند بررسی و تصویب شود.
آقای براری افزود: اکنون برنامه فضایی کشور تا پایان سال 1401 تدوین شده و زمان پرتاب ماهواره ها تا پایان سال مشخص است.
وی گفت: باید زمینه ورود بخش خصوصی را به صنعت فضایی فراهم کنیم زیرا از نظر نیروی متخصص در منطقه رتبه نخست و در دنیا رتبه 11 تا 13 را داریم و متخصصان بسیار ارزشمندی در کشور هستند.
آقای براری افزود: ایجاد زمینه اشتغال موجب می شود نیروی متخصص بیشتری در دانشگاه ها پرورش یابد.
وی گفت: زیرساخت های بسیاری از خدمات در دنیا در حال انتقال به فضاست مانند توسعه منظومه های ماهواره ای که نسل پنجم ارتباطات سیار و اینترنت پهن باند به آن بستگی دارد و کل اقتصاد این بخش را جذب می کنیم.
آقای براری افزود: البته کشورهایی در حال ایجاد منظومه های ماهواره ای برخلاف معاهدات سازمان ملل و در پی تسلیحاتی کردن فضا و انتقال سامانه های نظامی به مدارها هستند.
وی گفت: کشورهای توسعه یافته به شدت در پی محدود کردن دسترسی دیگر کشورها به فضا هستند زیرا هر جا عرصه اقتدار باشد آنها می خواهند دیگران را محدود کنند.
آقای براری افزود: از جمله مصوبات جلسه شورای عالی فضایی، فعال کردن دیپلماسی فضایی و حضور مؤثر در سازمان های بین المللی برای جلوگیری از ایجاد این محدودیت ها بود.
وی گفت: با توجه به اینکه عرصه فضایی، موتور محرک علم فناوری است نخواهیم گذاشت جلوی توسعه کشورها در عرصه فضایی گرفته شود.
آقای براری افزود: به عنوان نمونه امریکا در سال 1961 و در بدترین شرایط اقتصادی هیجده و نیم میلیارد دلار در صنعت فضایی سرمایه گذاری کرد.
وی با بیان اینکه در چرخه صنعت فضایی، فناوری ها داخلی است گفت: دقت تصویر در نخستین ماهواره تصویربرداری ای که ساختیم هزار متر به صورت سیاه و سفید بود و امروز ماهواره ای ساخته ايم که وضوح تصویر در آن 5 متر به صورت سیاه و سفید است و ساخت دوربین با وضوح 5 متر به صورت رنگی را آغاز کرده ایم.
آقای براری با بیان اینکه فناوری فضایی بسیار پیچیده است و ماهواره باید در حدود یک ساعت و نیم اختلاف دمای 300 تا 400 درجه ای را تحمل و در امواج مغناطیسی فعالیت کند افزود: در یکی از ماهواره های ما 64 هزار قطعه به کار رفته است.
وی اضافه کرد: 87 زیرسیستم در بخش ماهواره وجود دارد که 82 زیرسیستم به طور کامل بومی است و 5 زیرسیستم نیز در برنامه دو ساله بومی سازی می شود.
آقای براری گفت: 76 درصد صنعت فضایی در دنیا در اختیار بخش خصوصی است و تلاش می کنیم نقش بخش خصوصی را در برنامه فضایی کشور پررنگ کنیم.
وی افزود: اکنون کنسرسیومی از شرکت های دانش بنیان خصوصی برای ایجاد منظومه های ماهواره ای و طراحی و ساخت آنها ایجاد شده است.
آقای براری گفت: در لایه اپراتوری نیز بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در حوزه ماهواره های سنجشی و مخابراتی ابراز علاقه کرده است.
وی افزود: در حوزه بالادست برخی شرکت های خصوصی توانایی ساخت ماهواره را دارند.
آقای براری گفت: اکنون توانایی پایش اطلاعات ماهواره ای در بخش های مختلف را داریم که نمونه آن پایش دشت مغان در زمینه مصرف سموم و صرفه جویی 5 میلیارد تومانی استفاده از سموم در این عرصه بود.
وی افزود: حتی می توانیم به کشاورزان میزان رطوبت زمین آنها را گزارش دهیم و درباره آب های سطحی مدیریت مصرف آب، بحث جنگل کاری و غیره نیز به دستگاه های گوناگون گزارش ارائه دهیم.
آقای براری گفت: در فناوری فضایی از متخصصان بومی در صنعت بالادست و پایین دست استفاده و روزانه با کمک شرکت های دانش بنیان داده های فضایی را رصد می کنیم.
وی افزود: اکنون یک شرکت دانش بنیان با پایش 60 هزار هکتار زمین کشاورزی به صاحبان آن خدمات ارائه می دهد.
آقای براری گفت: در برخی کشورها بهره وری کشاورزی با استفاده از صنعت ماهواره 20 درصد افزایش یافته است.
وی افزود: اکنون 40 شرکت استارت آپ در حوزه آب و هوایی در کشور فعال هستند.
آقای براری گفت: اقتصاد ماهواره های تصویربرداری در دنیا 42 و چهار دهم میلیارد دلار به صورت مستقیم و ارزش افزوده آن 7 برابر این رقم است.
وی افزود: همه تلاش ما پیشرفت متوازن در بالادست و پایین دست صنعت فضایی است.
آقای براری گفت: ارتفاع 85 کیلومتری به بالا، فضا و پس از آن فاصله 85 تا 200 کیلومتر زیرمداری محسوب می شود که صنعت حمل و نقل از این مدار استفاده می کند.
وی با بیان اینکه از 200 کیلومتر تا 2 هزار کیلومتر مدار لئو و از 2 هزار کیلومتر تا 36 هزار کیلومتر مدار مئو و ژئو نام دارد افزود: تاکنون 4 ماهواره امید، نوید، فجر و رصد را در مدار 300 کیلومتری قرار داده ایم و سال گذشته نیز ماهواره نور در مدار 430 کیلومتری قرار گرفت.
آقای براری گفت: همه تلاش ما این است که در سریع ترین زمان در مدار 500 تا هزار کیلومتری که بیشترین فعالیت ماهواره ها در فضا در این ارتفاع است حضور یابیم.
آقای سید احمد حسینی سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع نیز در این برنامه گفت: صد کشور در فضا ماهواره دارند که از این تعداد 50 کشور ماهواره می سازند و فقط 10 کشور توان پرتاب ماهواره ها را دارند.
وی با بیان اینکه بیشترین اقتصاد در پایین دست صنعت فضایی قرار دارد افزود: گلوگاه صنعت فضایی بحث پرتاب و پرتابگر است و اگر پرتاب را تثبیت نکنیم دیگر فعالیت های ما ابتر می ماند.
آقای حسینی گفت: تمرکز در زمینه پرتاب از اوایل دهه 80 در کشورمان آغاز و با طرح ماهواره بر سفیر تعریف شد و در بازه زمانی کوتاه به نتیجه رسید.
وی با بیان اینکه در 14 بهمن 87 نخستین ماهواره بومی کشور با نام امید با پرتابگر سفیر در مدار قرار گرفت افزود: پس از آن 4 ماهواره دیگر را در مدار قرار دادیم و تعدادی پرتاب تحقیقاتی نیز انجام شد.
آقای حسینی گفت: ناموفق بودن پرتاب ها در صنعت فضایی طبیعی است و به عنوان نمونه در دهه 1950 امریکا در یک سال 10 پرتاب ناموفق داشت و کره جنوبی نیز اخیراً پرتابگر بومی خود را که بیش از 1 میلیارد دلار برای آن هزینه کرده بود به فضا فرستاد اما ماهواره در مدار قرار نگرفت.
وی افزود: باید به دفعات، پرتاب های آزمایشی انجام و ماهواره بر تثبیت شود که بتوان با آن ماهواره را در فضا قرار داد.
آقای حسینی گفت: پس از ماهواره بر سفیر که حداکثر 50 کیلوگرم محموله حمل می کرد ماهواره بر سیمرغ ساخته شد که 4 برابر سفیر بود و موتور استارت آن می تواند 144 تن وزن را بلند کند در حالی که وزن خود ماهواره 80 تن است.
وی افزود: در دنیا 6 کشور در کلاس ماهواره بر سیمرغ پایگاه فضایی دارند و پایگاه فضایی ما به نام حضرت امام (ره) به صورت کاملا بومی و بدون هیچ مشاوره خارجی و حتی بدون یک بازدید یا یک برگ اطلاعات ساخته شد.
آقای حسینی گفت: اکنون به صورت کاملا بومی هم ماهواره و هم پایگاه پرتاب را طراحی می کنیم و می سازیم.
وی افزود: صنعت فضایی کشور سرریز فناوری و تجربیات صنایع موشکی ماست و این موضوع موجب شده است در صنعت فضایی راه های میانبُر را به دست آوریم.
آقای حسینی گفت: برخی کشورها از پرتاب ماهواره به فضا تا رسیدن آن به مدار 36 هزار کیلومتر 4 ـ 5 سال فاصله داشتند اما برخی نیز 15 سال زمان برده است.
وی افزود: دانش و نیروی انسانی برای صنعت فضایی اکنون در اختیار ماست بلکه در چند سال اخیر به حوزه فضایی بی مهری شد به طوری که در دانشگاه ها رشته هوافضا برای ورودی های جدید جذابیت نداشت.
آقای حسینی گفت: اکنون ظرفیت کافی و زیرساخت های لازم برای صنعت فضایی مناسب و تنها مسأله، حمایت و منابعی است که باید برای ورود شرکت های دانش بنیان به صنعت فضایی اختصاص دهیم.
وی افزود: ماهواره سازی در شبکه بزرگی از شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها انجام می شود که اگر منابع تأمین شود می توانیم به فعالیت ها شتاب دهیم.
آقای حسینی گفت: موازی کاری ها به رغم کمبود منابع در دوران رخوت صنعت فضایی وجود داشت و به عنوان نمونه در حوزه ماهواره های سنجشی چند مرکز مشغول بودند در حالی که یکی از حوزه ها ماهواره های سنجشی است.
وی افزود: با برنامه یکپارچه ای که تدوین شده است این مسأله حل می شود و باید به حوزه تثبیت پرتابگرها توجه جدی کنیم.
آقای حسینی گفت: در همه دنیا پایگاه های فضایی به طور کامل تحت رصد و شناسنامه دار هستند و فعالیت آنها آشکار است.
وی افزود: حتی مونتاژ ماهواره برها نیز در این پایگاه ها انجام می شود و هیچ کدام از تجهیزات آنها برای مسائل جنگی نیست و موضوع به طور کامل صلح آمیز است.
آقای حسینی گفت: کشورهای غربی چون با پیشرفت و توسعه ملی ما مخالف هستند در صنعت هسته ای بهانه جویی می کنند.
وی افزود: اکنون امریکایی ها نیروی نظامی فضایی ایجاد کرده اند و اهمیت مسائل نظامی و امنیتی در فضا کم نیست و کشورها به این سمت حرکت می کنند.
آقای حسینی گفت: دقیق ترین اندازه گیری ها و بهره برداری از سامانه جی.پی.اس برای حوزه نظامی امریکا استفاده می شود و لایه های بعدی را برای بخش های تجاری استفاده می کنند.
وی افزود: اگر در آینده کشوری در فضا حضور نداشته باشد نمی تواند امنیت ملی خود را به صورت کامل پوشش دهد.
آقای حسینی گفت: باید منابع در صنعت فضایی به صورت اثربخش و چند بعدی استفاده شود.
وی افزود: ماهواره مصباح را با ایتالیا همکاری کردیم اما پرتاب نشد و ماهواره سینا را روس ها در سال 84 پرتاب کردند اما در اختیار ما نگذاشتند.
آقای حسینی گفت: در حوزه فضایی از همکاری بین المللی استقبال می کنیم اما منتظر کمک دیگران نیستیم و با ظرفیت های داخلی به نقطه ای که باید برسیم می رسیم.