در هفت ماه سال جاری ۵۵۲ نفر بر اثر برق گرفتگی در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات ۵۰۲ نفر بود، ۱۰ درصد بیشتر شده است.
در هفت ماهه امسال استان‌های تهران با ۸۳، خوزستان با ۴۷، خراسان رضوی و فارس با ۳۷ و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با دو، ایلام با سه، زنجان و خراسان جنوبی با ۵ فوتی کمترین آمار تلفات را داشته اند. این آمار در استان چهارمحال و بختیاری نیز صفر گزارش شده است.
روند افزایشی برق گرفتگی در سال‌های اخیر
آمار‌های سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می‌دهد که آمار تلفات برق گرفتگی در ۵ سال اخیر روندی افزایشی داشته و از ۵۹۵ نفر در سال ۱۳۹۵، به ۷۳۹ فوتی در سال گذشته (۱۳۹۹) رسیده است.
به طور کلی در دهه گذشته (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹)، شش هزار و ۸۰۰ نفر به علت برق گرفتگی در کشور جان خود را از دست دادند که سال ۱۳۹۲ با ۷۵۰ نفر دارای بیشترین آمار و سال ۱۳۹۵ با ۵۹۵ نفر دارای کمترین میزان مرگ‌های ناشی از برق گرفتگی بودند.
اغلب تلفات برق گرفتگی به دلیل ناآشنایی با اصول پیشگیری است
بررسی‌های انجام شده در سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد که اغلب این حوادث به دلیل عدم آشنایی با اصول پیشگیری از وقوع برق گرفتگی و نیز بی توجهی به اصل کلی برق گرفتگی (یعنی عبور جریان برق از بدن به زمین) رخ می‌دهد.
فیوزها، چه اتوماتیک چه غیر اتوماتیک از برق گرفتگی جلوگیری نمی‌کند و جریان برق بسیار اندکی ـ در حد ۱۰۰ میلی آمپر ـ در صورت عبور از بدن ما، با از کار انداختن قلب، موجب مرگ انسان می‌شود، در حالی که فیوزها با جریان ده‌ها و حتی صد‌ها برابر این میزان هم از کار نمی‌افتند. به خاطر داشته باشیم فیوزها با قطع جریان برق از وقوع خرابی در سیم کشی و آتش سوزی پیشگیری می‌کنند و نمی‌توانند از برق گرفتگی و مرگ ناشی از آن جلوگیری کنند.
همچنین سیم اتصال به زمین در پیشگیری از برق گرفتگی نقش موثری دارد. وجود سیم سوم در سیم کشی منازل (سیم اتصال به زمین) بسیار مهم بوده و به جلوگیری از برق گرفتگی کمک می‌کند.
برق گرفتگی در محیط‌های مرطوب بسیار محتمل‌تر از محیط‌های خشک است. مقاومت دست خشک انسان در مقابل برق، هزاران برابر بیشتر از پوست خیس و مرطوب است. از خشک بودن دست خود هنگام استفاده از وسایل برقی اطمینان داشته باشیم لذا اجتناب از هر گونه تماس با وسایل هادی جریان برق به پیشگیری از بروز این حوادث کمک خواهد کرد.
همچنین به یاد داشته باشیم در صورتی که با برق سر و کار داریم از کفش‌های عایق خشک استفاده کرده و مطمئن باشیم که زیر پا و محدوده اطرافمان مرطوب نیست. علاوه بر این مراقب باشیم هیچ قسمتی از بدن ما به طور مستقیم با زمین تماس پیدا نکند.
برخی توصیه‌های عمومی برای پیشگیری از برق گرفتگی
• هنگام تعویض لامپ، کلید، پریز یا تعمیر هر وسیله یا هر دستگاه برقی دیگر سعی شود که برق از طریق کنتور (فیوز) قطع شده باشد.
• استفاده از لوازم برقی معمولی در محیط‌هایی با رطوبت بالا همچون حمام توصیه نمی‌شود و حتی الامکان بهتر است هیچ انشعاب برقی در این نوع محیط‌ها وجود نداشته باشد و روشنایی از خارج تامین شود. تحت هیچ شرایطی از بخاری یا اجاق‌های برقی معمولی در محیط‌های یاد شده استفاده نشود.
• هنگام روشن بودن لامپ یا هر دستگاه برقی دیگر از تعویض و تعمیر آن خوداری کنید.
• هیچگاه سیم برق دار را از زیر فرش یا موکت عبور ندهید، زیرا ممکن است در اثر عبور و مرور مداوم افراد از روی آن سیم صدمه ببیند و حالت عایقی خود را از دست بدهد.
• هنگام تمیز کردن دیوار‌ها و لوازم برقی مواظب باشید کلید هاو پریز‌ها خیس نشوند، زیرا آب هادی بسیار خوبی است و در صورتیکه وارد کلید‌ها و پریز‌ها شود خطر جانی و مالی به همراه خواهد داشت.
• هنگام سوراخکاری دیوار‌ها به منظور نصب ساعت دیواری، تابلو‌ها یا هر مورد دیگر دقت شود به مسیر سیم کشی برق صدمه وارد نشود.
• اگر پریز‌های برق در ارتفاع پایینی از دیوار‌ها قرار دارد (کمتراز ۱۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر) لازم است آن‌ها به وسیله درپوش‌های ایمنی که به همین منظور ساخته شده است، مسدود شوند.