لرستان مستعد کشت زرشک

به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز لرستان، استان لرستان با دهها هزار هکتار اراضی شییبدار و کم بازده از مستعدترین مناطق کشور برای توسعه کشت زرشک است.

درختچه زرشک در اراضی که سطح زهکشی بالایی دارند پس از سال سوم اصلا نیاز به آبیاری ندارند این امر بیش ازهر چیزی کشت این محصول در لرستان را اقتصادی می‌کند.
زرشک یکی از گونه‌هایی است که قابلیت کشت در مراتع تخریبی و اراضی زراعی غیر حاصلخیز را دارد و همین شرایط  اقلیمی متناسب لرستان  برای کشت  یاقوت های سرخ و منحصر به فرد زرشک موجب شد که چهار سال پیش  این محصول  در لرستان کشت شود .

زرشک، یاقوت سرخ

زرشک با نام علمی (Berberis vulgaris)  جزء جدانشدنی از غذا‌های ایرانی است که رنگ و لعاب ویژه‌ای به سفره‌هایشان می‌دهد

زرشک با لقب «یاقوت سرخ»، درختچه‌ای است به طول یک تا پنج متر است که میوه‌اش کوچک، قرمزرنگ و ترش مزه‌است و به صورت خوشه ای بر روی آن رشد میکند.

درخت زرشک دارای برگ هایی دندانه دار و شاخه هایی تیغ دار است. انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است، غنچه های زردرنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می‌گیرند

قابلیت توسعه کشت زرشک در لرستان 

لرستان مستعد کشت زرشک است  به طوریکه  پس از توسعه کشت گیاهان و درختان مقاوم به خشکی نظیر زعفران زیتون، پسته کشت درختچه زرشک با یک مزرعه الگویی در منطقه زاغه خرم آباد در دستور کار قرار گرفت و هم اکنون  ۳ هکتار زرشک در لرستان وجود دارد.

زرشک در لرستان هم قابل کشت و پرورش است زرشک از جمله درختچه های مقاومی است که قابليت رشد و توليد در زمين های کم بهره با آب شور را داراست و توجه بيشتر به آن، علاوه بر بالا بردن ظرفيت توليد محصولات کشاورزی ،درآمد زایی و رونق اقتصادی استان  ، در حفاظت از خاک منطقه نيز  نقش موثری  دارد .

رئیس سازمان جهاد کشاورزی می‌گوید:زرشک نسبت به کشت محصولات آبدوست میزان نیاز آبی کمتری دارد به طوریکه این محصول مصرف آب را تا یک سوم کاهش می‌دهد.

حسنی مقدم گفته: در اراضی شیبدار، مراتع رها شده و دیمزار‌هایی که حاصلخیزی بالایی ندارد گونه زرشک به آسانی کشت می‌شود.

زرشک گونه ای با در آمد بالا

 حدود سه تُن محصول زرشک در هر هکتار برداشت می‌شود که با احتساب کیلویی حداقل ۵۰ هزار تومان  خرید از باغداران  زرشکار معادل ۱۰۰ میلیون تومان در هر هکتار از سال پنجم و ششم به بعد برای کشاورزان درآمد زایی دارد.

حسنی مقدم رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان می گوید: بعد از چهار سال با کمترین مراقبت این گونه  محصول  در استان باردهی داشته است، بنابراین توصیه ما به کشاورزان کشت زرشک در اراضی غیر حاصلخیز و زمین‌هایی است که محدودیت منابع آبی دارند.

نکته مثبت کشت زرشک تولید بالا و درآمد قابل توجه این گونه است، در هر هکتار دو تا سه تن زرشک برداشت می‌شود که درآمد اقتصادی آن معادل کاشت محصولات آب دوست است.

زرشک مقاومت بسیار بالای زرشک در برابر سرما و رویش در ارتفاعات ۱۶۰۰ متر تا ۲۶۰۰ متر از سطح دریا و دوره بازدهی طولانی از دیگر ویژگی‌های درختچه زرشک است

سیا منصور کارشناس باغبانی می‌گوید: دوره باردهی درختچه زرشک ۸۵ سال است، اما پیک باردهی آن ۱۴ تا ۲۵ سالگی است. از سال سوم به بار می‌نشیند و از سال چهارم و پنجم درآمد اقتصادی دارد.
هزینه تولید زرشک در نگهداری این درخت در مقایسه با دیگر انواع محصولات باغی بسیار پایین است
کارشناس  باغبانی لرستان گفته:بیشترین هزینه زرشک در برداشت محصول آن است، چرا که با شاخه چینی هرس انجام می‌شود که باید در سال‌های اول پا حوشی زده شود و در سال‌های بعد با فروش پاجوش می‌توان درآمد زایی کرد.

حمایت  از  زرشک کار لرستانی

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان  می گوید : زرشک در لرستان به صورت پایلوت اجرا شده و شرایط  اقلیمی  معتدل و مناسبی  برای توسعه این محصول در استان وجود دارد.

جواد صالحی می گوید: با توجه به اینکه  فصل کشت زرشک پاییز است  کشاورزان متقاضی  کشت زرشک برای گرفتن خدمات از جمله آموزش، مشاوره، چاله کنی و گرفتن نهال به مراکز جهاد کشاورزی سراسر استان مراجعه کنند.

 یکی از مهمترین برنامه‌های سازمان جهاد کشاورزی لرستان معرفی گونه‌هایی است که با شرایط اقلیمی استان سازگار بوده و نیاز آبی کمتری دارند

اهمیت زیست محیطی  زرشک

این درختچه به دلیل سازگاری فوق العاده با شرایط سخت محیطی به ویژه در مناطق کوهستانی به عنوان یکی از اجزای پوشش سبز طبیعی، نقش مهمی را در جلوگیری از فرسایش خاک دارد؛  همچنین همراه با سایر گونه های مناسب در جهت احیای جنگلهای تخریب شده مناطق نیمه خشک  مورد استفاده قرار گیرد.
اهمیت زیست محیطی درختچه ی زرشک به دلیل حفاظت خاک و پوشش گیاهی، باتوجه به پراکندگی وسیع انواع دانه دار آن در مناطق کوهستانی  دوچندان می شود

زرشک گونه‌ی است که در مقابل شرایط نامساعد محیطی مقاوم است ،  با توجه به سه هکتار زرشک در استان ،کشت زرشک هم می‌تواند مانند زعفران در استان مورد توجه قرار بگیرد، سازمان جهاد کشاورزی  لرستان نیز در خرید نهال و چاله به کشاورزان کمک می‌کند.

زرشک، یاقوت سرخ

زرشک با نام علمی (Berberis vulgaris)  جزء جدانشدنی از غذا‌های ایرانی است که رنگ و لعاب ویژه‌ای به سفره‌هایشان می‌دهد

زرشک با لقب «یاقوت سرخ»، درختچه‌ای است به طول یک تا پنج متر است که میوه‌اش کوچک، قرمزرنگ و ترش مزه‌است و به صورت خوشه ای بر روی آن رشد میکند.

درخت زرشک دارای برگ هایی دندانه دار و شاخه هایی تیغ دار است. انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است، غنچه های زردرنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می‌گیرند

خواص زرشک،یاقوت سرخ رنگ طبیعت

زرشک به علت ارزش بالای غذایی و راحتی مصرف آن، تبدیل به یکی از پرکاربردترین و پرمصرف‌ترین مواد خوراکی شده است. تقریباً 500 گونه زرشک وجود دارند که در تیره‌ زرشکیان قرار می‌گیرند.میوه زرشک بدلیل دارا بودن اسیدهای آلی، از جمله اسید اسکوربیک و همچنین سایر ترکیبات غذایی مانند کلسیم، فسفر، آهن، ویتامین های B1 – B2 -C، کربوهیدرات، و پروتیین دارای ارزش غذایی و طعم مناسب برای چاشنی می باشد

 زرشک یکی از گونه های که قابلیت کشت  در مراتع تخریبی و اراضی زراعی غیر حاصلخیز باردهی دارد هزینه تولید زرشک در  نگهداری این درخت در مقاسیه با دیگر انواع محصولات باغی پایین تر است

ایران  اولین تولید کننده زرشک در جهان است گه 98 درصد  این محصول  در  خراسان جنوبی کشت می شود .

درختچه زرشک در اراضی که  سطح زهکشی بالایی دارند از سال  سوم اصلا نیاز به آبیاری ندارند که  این امر بیش از هر چیزی کاشت زرشک  در استان لرستان  را  اقتصادی می کند.

نویسنده: خانم خدیجه میری

ویراستار:علی مرادی کاکاوندی