خطبه ۱۹۹ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه را در این مطلب وب گردی دنبال کنید.
به گزارش وب گردی خبرگزاری صداوسیما؛ در این مطلب وب گردی قصد داریم، خطبه شماره ۱۹۹ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی را مرور نماییم، ضمنا صوت خوانش خطبه و ترجمه آن ضمیمه شده است:
حضرت علي عليه السلام این سخنرانى را در آستانه یکى از جنگ‌ها ایراد شد و همواره یارانش را به آن سفارش مى کرد:
۱. ره آورد نماز
مردم (خواندن و اقامه) نماز را بر عهده گیرید، و آن را حفظ کنید، زیاد نماز بخوانید و با نماز خود را به خدا نزدیک کنید. «نماز دستورى است که در وقت هاى خاص بر مؤمنان واجب گردیده است» آیا به پاسخ دوزخیان گوش فرا نمى دهید، آن هنگام که از آن‌ها پرسیدند: چه چیز شما را به دوزخ کشانده است گفتند: «ما از نماز گزاران نبودیم» همانا نماز، گناهان را چونان برگ هاى پاییزى فرو مى ریزد، و غل و زنجیر گناهان را از گردن‌ها مى گشاید، پیامبر اسلام (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) نماز را به چشمه آب گرمى که بر در سراى مردى جریان داشته باشد، تشبیه کرد، اگر روزى پنج بار خود را در آن شستشو دهد، هرگز چرک و آلودگى در بدن او نماند.
همانا کسانى از مؤمنان حق نماز را شناختند که زیور دنیا از نماز بازشان ندارد، و روشنایى چشمشان یعنى اموال و فرزندان مانع نمازشان نشود. خداى سبحان مى فرماید: «مردانى هستند که تجارت و خرید و فروش، آنان را از یاد خدا، و برپا داشتن نماز، و پرداخت زکات باز نمى دارد». رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) پس از بشارت به بهشت، خود را در نماز خواندن به زحمت مى انداخت، زیرا خداوند به او فرمود: «خانواده خویش را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش» پس پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) پى در پى خانواده خود را به نماز فرمان مى داد، و خود نیز در انجام نماز شکیبا بود.
۲. ارزش و ره آورد زکات
همانا پرداخت زکات و اقامه نماز، عامل نزدیک شدن مسلمانان به خداست، پس آن کس که زکات را با رضایت خاطر بپردازد، کفّاره گناهان او مى شود، و باز دارنده و نگهدارنده انسان از آتش جهنّم است، پس نباید به آنچه پرداخته با نظر حسرت نگاه کند، و براى پرداخت زکات افسوس خورد، زیرا آن کس که زکات را از روى رغبت نپردازد، و انتظار بهتر از آنچه را پرداخته داشته باشد، به سنّت پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) نادان است، و پاداش او اندک، و عمل او تباه و همیشه پشیمان خواهد بود.
۳. مسؤولیّت اداى امانت
یکى دیگر از وظائف الهى، اداى امانت است، آن کس که امانت‌ها را نپردازد زیانکار است. امانت الهى را بر آسمان هاى بر افراشته، و زمین هاى گسترده، و کوه هاى به پا داشته، عرضه کردند، که از آن‌ها بلندتر، بزرگ تر، وسیع‌تر یافت نمى شد، امّا نپذیرفتند اگر بنا بود که چیزى به خاطر طول و عرض و توانمندى و سربلندى از پذیرفتن امانت سرباز زند آنان بودند، امّا از کیفر الهى ترسیدند، و از عواقب تحمّل امانت آگاهى داشتند، که ناتوان‌تر از آن‌ها آگاهى نداشت، و آن انسان است، که خدا فرمود: «همانا انسان ستمکار نادان است»
۴. دانش الهى
همانا بر خداوند سبحان پنهان نیست آنچه را که بندگان در شب و روز انجام مى دهند، که دقیقا بر اعمال آن‌ها آگاه است، و با علم خویش بر آن‌ها احاطه دارد، اعضاء شما مردم گواه او، و اندام شما سپاهیان او، روان و جانتان جاسوسان او، و خلوت هاى شما بر او آشکار است.
۱۹۹- و من کلام له (علیه السلام) کان یوصی به أصحابه:
الصلاة
تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَیْهَا وَ اسْتَکْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا فَإِنَّهَا کانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً أَ لَا تَسْمَعُونَ إِلَى جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِینَ سُئِلُوا ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُهَا إِطْلَاقَ الرِّبَقِ وَ شَبَّهَهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلى الله علیه وآله) بِالْحَمَّةِ تَکُونُ عَلَى بَابِ الرَّجُلِ فَهُوَ یَغْتَسِلُ مِنْهَا فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ خَمْسَ مَرَّاتٍ فَمَا عَسَى أَنْ یَبْقَى عَلَیْهِ مِنَ الدَّرَنِ وَ قَدْ عَرَفَ حَقَّهَا رِجَالٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ لَا تَشْغَلُهُمْ عَنْهَا زِینَةُ مَتَاعٍ وَ لَا قُرَّةُ عَیْنٍ مِنْ وَلَدٍ وَ لَا مَالٍ یَقُولُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلى الله علیه وآله) نَصِباً بِالصَّلَاةِ بَعْدَ التَّبْشِیرِ لَهُ بِالْجَنَّةِ لِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْها فَکَانَ یَأْمُرُ بِهَا أَهْلَهُ وَ یَصْبِرُ عَلَیْهَا نَفْسَهُ.
الزکاة
ثُمَّ إِنَّ الزَّکَاةَ جُعِلَتْ مَعَ الصَّلَاةِ قُرْبَاناً لِأَهْلِ الْإِسْلَامِ فَمَنْ أَعْطَاهَا طَیِّبَ النَّفْسِ بِهَا فَإِنَّهَا تُجْعَلُ لَهُ کَفَّارَةً وَ مِنَ النَّارِ حِجَازاً وَ وِقَایَةً فَلَا یُتْبِعَنَّهَا أَحَدٌ نَفْسَهُ وَ لَا یُکْثِرَنَّ عَلَیْهَا لَهَفَهُ فَإِنَّ مَنْ أَعْطَاهَا غَیْرَ طَیِّبِ النَّفْسِ بِهَا یَرْجُو بِهَا مَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْهَا فَهُوَ جَاهِلٌ بِالسُّنَّةِ مَغْبُونُ الْأَجْرِ ضَالُّ الْعَمَلِ طَوِیلُ النَّدَمِ.
الأمانة
ثُمَّ أَدَاءَ الْأَمَانَةِ فَقَدْ خَابَ مَنْ لَیْسَ مِنْ أَهْلِهَا إِنَّهَا عُرِضَتْ عَلَى السَّمَاوَاتِ الْمَبْنِیَّةِ وَ الْأَرَضِینَ الْمَدْحُوَّةِ وَ الْجِبَالِ ذَاتِ الطُّولِ الْمَنْصُوبَةِ فَلَا أَطْوَلَ وَ لَا أَعْرَضَ وَ لَا أَعْلَى وَ لَا أَعْظَمَ مِنْهَا وَ لَوِ امْتَنَعَ شَیْءٌ بِطُولٍ أَوْ عَرْضٍ أَوْ قُوَّةٍ أَوْ عِزٍّ لَامْتَنَعْنَ وَ لَکِنْ أَشْفَقْنَ مِنَ الْعُقُوبَةِ وَ عَقَلْنَ مَا جَهِلَ مَنْ هُوَ أَضْعَفُ مِنْهُنَّ وَ هُوَ الْإِنْسَانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولًا.
علم اللّه تعالى
إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى لَا یَخْفَى عَلَیْهِ مَا الْعِبَادُ مُقْتَرِفُونَ فِی لَیْلِهِمْ وَ نَهَارِهِمْ لَطُفَ بِهِ خُبْراً وَ أَحَاطَ بِهِ عِلْماً أَعْضَاؤُکُمْ شُهُودُهُ وَ جَوَارِحُکُمْ جُنُودُهُ وَ ضَمَائِرُکُمْ عُیُونُهُ وَ خَلَوَاتُکُمْ عِیَانُهُ.