تاثیر احیای اروند در اقتصاد خوزستان و تاثیر رونق خوزستان در اقتصاد ایران از یکسو و نقش مهم راهبردی اروند رود در روابط و ارتباطات ایران و عراق گویای ارزش تازگی، دربرگیری و مجاورت این موضوع است.
به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: خوزستان که بار اصلی دفاع مقدس را به دوش کشید؛ نیازمند توجه ویژه و خاص برای توسعه و عمران است.
همچنان که در برنامه ششم توسعه به این امر به طور ویژه توجه شده و ماده ۱۱۲ این قانون به جبران عقب ماندگی های استان های درگیر دفاع مقدس اشاره و به خصوص به موضوع احیا ی اروندرود که لازمه آن لایروبی این آبراه بزرگ است؛ تصریح و تاکید شده است.
این در حالی است که حسین گروسی سرپرست منطقه آزاد اروند در سفر حمید رضا مومنی دبیر سابق شورای مناطق آزاد بر لزوم اجرایی شدن عملیات خارج‌سازی مغروقه‌ها و لایروبی اروند تاکید کرده است.
به گزارش ایسنای خوزستان دبیرسابق شورای عالی مناطق آزاد کشور در سفر به منطقه آزاد اروند، از روند خارج‌سازی شناور‌های مغروقه اروندرود بازدید کرد. حسین گروسی سرپرست سازمان منطقه آزاد اعلام کرد ۳۹ مغروقه به جا مانده از دوران جنگ تحمیلی در اروندرود، از این رودخانه خارج خواهند شد. اینکه خارج کردن کشتی های غرق شده در اروند که گام اول لایروبی آن است هنوز پایان نیافته و لایروبی این آبراه مهم با وجود منقضی شدن مهلت برنامه ششم صورت نگرفته است مسئله این پژوهش است.
ابعاد مشکل لایروبی نشدن آبراه اروند از نگاه مسئولان:
۱ - نورالله اسعدی مدیر کل بندرخرمشهر: با بیان اینکه امسال ۵ شناور مغروقه در اروند به ارزش ۸۰ میلیارد تومان شناورسازی می‌شود، گفت: بعد از جنگ تحمیلی تاکنون ۱۸۰ فروند شناور مغروقه شناورسازی شده و ۲۰ فروند دیگر نیز باقی مانده که ۱۱ فروند سمت ایران و ۹ فروند سمت عراق است.
۲ - نورالله اسعدی مدیر کل بندر خرمشهر ، با اشاره به اینکه هزینه لایروبی اروند ۳ هزار میلیارد تومان است، گفت: عراقی‌ها در حال توسعه بنادر خود به سمت ام القصر در آخرین نقطه خلیج فارس هستند و علاقه چندانی به لایروبی اروند ندارند.
۳- نورالله اسعدی مدیر کل بندر خرمشهر: وزارت خارجه در حال مذاکره با سمت عراقی‌ها برای از سرگیری لایروبی است. بحث فنی این کار دست سازمان بنادر است و آمادگی انجام آن را داریم. با وضعیت فعلی اروند، امکان ورود کشتی‌های تا ۱۰ هزار تن را داریم خط تالوِگ تا کنون ۱۰ درصد نسبت به قرارداد الجزایر تغییر کرده است.
۴- سید لفته احمد نژاد نماینده خرمشهر در مجلس : لایروبی اروندرود به دلیل اختلاف در خط مرزی آبی در حال مناقشه طرفین ایران و عراق است و بدون لایروبی تردد شناور‌ها با تناژ بالا از اروند امکان پذیر نیست و تهدیدی برای بقای فعالیت تجاری این بندر که روزی مهم‌ترین بندر تجاری ایران بود به شمار می‌رود.
۵- محمد راستاد نماینده مردم آبادان، با اشاره به ضرورت لایروبی اسکله اروندکنار، گفته عدم لایروبی خطر بزرگی برای شناور‌ها است؛ لذا اگر لایروبی صورت نگیرد شناور‌ها یکی پس از دیگر شکسته شده و از بین می‌روند.
قوانین بالادستی سند
- بند ت ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه
- با وجود پایان مهلت پنج ساله برای اجرای تکلیف قانون برنامه توسعه ششم هنوز لایروبی اروند رود در آغاز راه است. بر اساس بند ت ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه به منظور جبران عقب ماندگی های استان های مناطق عملیاتی دفاع مقدس چنین آورده شده است.
بند ت ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه: دولت موظف است از سال اول اجرای این قانون، در قالب قرارداد ١٩٧٥ میلادی (موضوع قانون عهدنامه مربوط به مرز دولتی و حسن همجواری بین ایران و عراق مصوب ٢٩/٢/١٣٥٥ (و قوانین مربوطه و در قالب بودجه سنواتی، حداقل سالانه بیست و پنج درصد (٢٥ %) نسبت به لایروبی اروندرود و توسعه سواحل آن اقدام نماید به طوری که در پایان چهار سال به اتمام برسد. برآورد‌های موجود حاکی است در قسمت بندر اروندکنار لایروبی و ساخت اسکله ها پیشرفت خوبی داشته، اما لایروبی رودخانه اروند و ایمن سازی آن تا کنون صورت نگرفته است.
تاکیدات رهبر معظم انقلاب
رهبر انقلاب می فرمایند : مسئولان وظیفه دارند به مشکلات خوزستان رسیدگی کنند و اگر کسی به فکر مردم باشد، نمی‌تواند در مقابل مسائل دشوار خوزستان راحت بماند و این وظیفه‌ی قطعی، فوری و همیشگی حکومت‌هاست که به فکر مردم باشند.
چرایی و اهمیت موضوع
- نشان دادن اهتمام رسانه به نقش و اهمیت رسیدگی به مسائل خوزستان
- بازخوانی اهمیت و جایگاه راهبردی اروند رود در احیای اقتصاد خوزستان و تحرک منطقه ویژه اروند
- تقویت مناسبات و مبادلات تجاری و مسافری میان ایران و عراق با احیای اروند
- کمک به احیای یادمان اروند به منزله یکی از یادگار‌های حماسه سازی های ملت ایران با کمک به عمومی شدن و ایمن شدن بستر و مسیر اروند برای بازدید کنندگان و گردشگران
ارزش فراگیری و پرداخت سند
- تاثیر احیای اروند در اقتصاد خوزستان و تاثیر رونق خوزستان در اقتصاد ایران از یکسو و نقش مهم راهبردی اروند رود در روابط و ارتباطات ایران و عراق گویای ارزش تازگی، دربرگیری و مجاورت این موضوع است. ضمن اینکه قانون برنامه پنج ساله از جمله قوانین و اسناد بالادستی معتبری است که حتی بسیار بیشتر از برنامه های سنواتی تکلیف دولت ها را مشخص می کند.
سابقه موضوع:
متاسفانه با وجود گذشت ۵ سال از تصویب این بند از قانون برنامه توسعه شواهد موجود گویای کمترین پیشرفت در زمینه اجرای این بند از قانون برنامه توسعه هستیم.
مسئله بر زمین مانده
- خارج نشدن مغروقه ها و لایروبی نشدن اروند رود
پژوهشگر: دکتر حسن مجیدی