خیابانی ۵۵۰ متری در قلب بافت تاریخی سمنان؛ محدوده‌ای که تاریخ و مدرنیته در آن در هم آمیخته و بر سر دو راهی سواره رو یا پیاده رو مانده است؛ موضوع بر سر یک کلمه است خیابان یا پیاده راه امام در سمنان؟
اجرای این عملیات عمرانی، از ابتدای خیابان امام خمینی تا چهار راه مازندران به طول حدود ۵۵۰ متر و با دستور کار اصلاح امکانات زیرساختی آب و فاضلاب، اصلاح و مرمت پیاده رو‌ها، سنگ فرش کردن و هم سطح سازی خیابان و نیز اصلاح زیرساخت‌های برق و مخابرات آغاز شد و ۸۰ میلیارد ریال اعتبار داشت؛ طرحی که مرداد ۱۴۰۰ به بهره برداری رسید با این حال از همان زمان شروع طرح با، اما و اگر‌های شهروندان و کسبه همراه بود.
چرا خیابان امام مهم است؟
جدای اهمیت تاریخی و گردشگری خیابان امام، این مسیر محل گذر و ارتباط خودرویی هفت خیابان پرتردد سمنان است و در واقع قلب تردد و تجارت در جنوب شهر سمنان محسوب می‌شود.
اهدافی نظیر توسعه گردشگری، رفع مشکلات ترافیکی و تامین امنیت عابران پیاده سبب شد شورای ترافیک استان سمنان مجوز تبدیل خیابان امام به پیاده راه را صادر کند تا این مسیر تاریخی و تجاری، نمونه‌ای در سطح پیاده‌راه‌های موفق ایران نظیر پانزده خرداد تهران، نقش جهان اصفهان، امام خمینی قم، تربیت تبریز و شهرداری رشت شود، اما ماجرا‌هایی این چند ماه رخ داد روی دیگری از اجرای این طرح عمرانی را نشان داد.
نارضایتی کسبه ، بلاتکلیفی مردم
کسبه‌ای که بخاطر شرایط کرونا در تنگنای فروش و مسائل مالی قرار داشتند از همان ابتدای سال با کاهش خریداران مواجه شدند؛ از طرفی طرحی که قرار بود سه ماهه به بهره برداری برسد، پنج ماه طول کشید و در این مدت اشکالات آن یکی پس از دیگری سر باز کرد.
به رغم اینکه قرار بود سه باب پارکینگ در شمال بوستان ملت در ابتدای خیابان امام، روبروی مسجد جامع و در بخش چاپارخانه در شمال چهار راه مازنداران برای پارک خوردو‌های شهروندان و کسبه در نظر گرفته شود، بخاطر مشکلات راه دسترسی به یکی از این پارکینگ‌ها، عملا غیر از دو پارکینگ آن تامین نشد
مشکلات تحویل بار و اجناس در واحد‌های صنفی، اختلال در نظم ترافیکی مسیر و تردد برخی خودرو‌ها از پیاده راه، در نگرفته شدن مسیر‌های جایگزین برای تردد خودرو‌ها و سردرگمی خریدارانی که مجبور بودند کالا‌های خریداری شده خود را تا خودرو به دوش بکشند یا به دنبال تاکسی بگردند سبب شد شهروندان و کسبه درباره این طرح معترض شوند و انتقاد جدی داشته باشند.
در این میان ، مهر ماه با یک دستور بدون هماهنگی در کمال ناباوری پیاده راه یک شبه به روی همه خودرو‌ها باز و حاشیه‌های مسیری که میان خیابان و پیاده راه سردرگم مانده بود، چند برابر شود.
همه منهای یکی
آن‌ها در بیانیه خود آوردند که " طرح پیاده راه امام خمینی (ره) پس از سال‌ها در دوره پنجم مدیریت شهری به مرحله اجرا درآمد و می‌توانست به عنوان طرحی شاخص برای مرکز استان محسوب شود و به رونق گردشگری این شهر کمک کند. با نبود ورود جدی سایر دستگاه‌های متولی و تنها ماندن شهرداری در میدان، این طرح دچار چالش شد، اما با توجه به هزینه‌های صرف شده و افق پیش بینی شده برای این طرح، باید جمع بندی مناسب و منطقی در مورد آن انجام گیرد که این موضوع در حیطه اختیارات شورا‌های ترافیک و تامین شهرستان است.
در روز‌های اخیر مشاهده شد که بدون توجه به مصوبه شورای ترافیک که بازه ۴۵ روزه را برای تکمیل زیرساخت‌های آن تعیین کرده بود، این پیاده راه به روی خودرو‌ها باز شد.
شورای اسلامی شهر سمنان هیچ مصوبه‌ای در خصوص این بازگشایی نداشته و همچنان بر اجرای مصوبات شورای ترافیک شهرستان تاکید دارد.
به نظر می‌رسد که اجرای کامل نواقص خیابان امام خمینی (ره) جهت پیاده محور شدن و همچنین تخصیص چند خودروی برقی در این محور شرط مسدود شدن کامل محسوب شود. مشارکت سایر دستگاه‌های مرتبط و دادن بازه زمانی از سوی فرمانداری به آن‌ها از شروط تسریع در پیاده محور شدن است."
ورود دادستان سمنان به ماجرا
محمدشریف ابراهیمی افزود: درخصوص رسیدگی به اعتراضات مردمی مبنی بر تصمیم خارج از چارچوب عوامل شورای شهر سمنان، مبنی بر بازگشایی خیابان امام برای تردد وسایل نقلیه شخصی، این دادستانی مرجع قانونی تصمیم گیرنده در این موضوع را فرمانداری شهرستان سمنان می‌داند.
دادستان سمنان در مکاتبه با سرپرست فرمانداری شهرستان سمنان آورده است:
" از آنجایی که شورای ترافیک شهرستان سمنان سابقاً مجوز تردد خودرو‌های حمل و نقل عمومی را در خیابان امام سمنان صادر کرده است، ولیکن تصمیم جدید عوامل شورای شهر سمنان احتمال از بین رفتن بیت‌المال و تضیع اموال دولتی و عمومی را متصور می‌کند. از آنجایی که مرجع قانونی تصمیم گیرنده در خصوص تردد وسایل نقلیه در آن خیابان فرمانداری سمنان است و باتوجه به شرایط فعلی که زیرساخت لازم جهت عبور ومرور وسایل نقلیه شخصی در خیابان امام (ره) سمنان وجود ندارد و ضرورت تصمیمات کارشناسی مطروحه در شورای ترافیک شهرستان سمنان را می‌طلبد، شایسته است شورای ترافیک شهرستان سمنان سریعاً تشکیل جلسه دهد تا مصوبات قانونی آن دستگاه اجرایی شود.
تا آن فرمانداری از مداخله سایر عوامل و نهاد‌هایی که اقدامات آنان فاقد وجاهت قانونی است جلوگیری کرده و نتیجه تصمیمات اتخاذ شده را به دادستانی گزارش کنند. "
مصوبه جدید شورای ترافیک
به این ترتیب که شهرداری سمنان از دوشنبه هفدهم آبان، برای تامین زیر ساخت‌های لازم از جمله ساماندهی پارکینگ و احداث مسیر جایگزین جدید در مدت چهار ماه اقدام کند و در این مدت فقط تاکسی و تاکسی تلفنی‌ها مجاز هستند از ساعت ۷ صبح تا ۱۰ شب در این مسیر تردد کنند.
این مصوبه دوباره اعتراض کسبه را برانگیخت و تا روز پنجشنبه بیستم آبان ماه خبری از اجرایی شدن آن نبود؛ موضوعی که دادستان را این بار به میان کسبه برد با پا درمیانی دادستان مصوبات جدید شورای ترافیک الزام اجرایی گرفت.
مهدی صمیمیان سرپرست فرمانداری سمنان مصوبات جدید شورای ترافیک را اعلام کرد که بر این اساس از روز جمعه بیست و یکم آبان ماه محدودیت تردد در پیاده راه امام سمنان به این شرح اعمال می‌شود
* تردد خودرو‌های حمل بار برای کسبه از ساعت ۷ تا ۱۰ صبح و ۱۵ تا ۱۷ بعد از ظهر مجاز است.
* خودرو‌های امدادی به صورت ۲۴ ساعته مجاز به تردد در این مسیر هستند
* خودرو‌های پول رسان به شعب بانک‌های مستقر در پیاده راه امام بر اساس زمان تعیین شده مجاز به حضور در مسیر هستند.
* تاکسی، تاکسی تلفنی و تاکسی اینترنتی آرم دار از ساعت ۷ صبح تا ۱۰ شب مجاز به تردد در این مسیر هستند.
همچنین بنا بر مصوبه شورای ترافیک شهرستان سمنان، شهرداری سمنان از جمعه ۲۱ آبان تا ۱۵ اسفند ماه فرصت دارد برای پوشش جوی‌ها، تفکیک سواره رو و پیاده رو، ساماندهی زیرساخت‌ها، پارکینگ‌ها و راه‌های دسترسی، ایجاد پارکینگ جدید با ابعاد و جانمایی مناسب در اطراف خیابان و مسیر‌های مرتبط اقدام کند.
همچنین مشاور ترافیکی شهرداری سمنان موظف شد طرح ترافیکی مسیر‌های مرتبط با خیابان امام خمینی شامل خیابان‌های طالقانی، حافظ شمالی، باهنر، ابوذر و کهن دژ و میدان شریعتی را تدوین و به شورای ترافیک شهرستان سمنان ارائه کند.
چهار ماه طلایی
مصوبه‌ای که اجرای آن علاوه بر اینکه همراهی و صبوری چند باره کسبه را می‌طلبد، نیازمند نظارت جدی دستگاه‌های متولی بر حسن اجرای آن است.
نظارتی که به نظر می‌رسد باید بر مجری طرح بیشتر اعمال شود تا در موعد مقرر طرح خواسته شده را تحویل دهد تا پس از یک سال، طرح پیاده راه سازی خیابان امام خمینی سمنان به سرانجامی برسد.
در این میان برخی شهروندان سمنانی هم با راه اندازی کمپین " از خیابان امام خرید کنید " سعی دارند در این ماه‌های پیش رو به کمک معیشت مغازه دارنی بیایند که در یک سال اخیر در ماجرای خیابانی که خیابان نیست دست و پا زده اند.
اگر چه پیاده راه سازی خیابان امام بدون توجه به این پیش نیاز مهم به راه افتاده و چالش‌های زیادی را به همراه داشت، اما به نظر می‌رسد در محدوده بافت‌های تاریخی و فرهنگی شهرها، قطعا گسترش پهنه‌های پیاده، مکمل مناسبی برای ارتقای کیفی فضا‌های شهری پیرامون این بافت‌ها هستند
به همین خاطر تغییر نگرش مدیریت شهری و توسعه حمل و نقل چندوجهی با اولویت دهی به حمل و نقل همگانی، دوچرخه و پیاده، می‌تواند توسعه پهنه‌های پیاده در بافت‌های تاریخی را تسهیل کند.
نویسنده : آرزو کاشی