دهم آبان ماه سالروز شهادت اسوه تقوا و معنویت و پیشگام شهادت در محراب بندگی، آیت الله قاضی طباطبایی است.
سید محمد علی قاضی طباطبایی، فرزند آیت الله حاج میرزا باقر، در سال ۱۲۹۳ شمسی در تبریز متولد شد.
وی تحصیلات مقدماتی علوم دینی را از پدر بزرگوار و عموی گرامی اش، آیت الله میرزا اسد الله در تبریز فرا گرفت و در سال ۱۳۱۶ هنگام قیام مردم تبریز به اتفاق پدرش، به علت مبارزات انقلابی به تهران تبعید شد و پس از چند ماه به تبریز بازگشت.
این عالم مجاهد سپس به شهر مقدس قم رفت و از محضر مراجع عظام، آیت الله حجت، صدر، بروجردی، گلپایگانی و امام خمینی کسب علم کرد.
آیت الله قاضی طباطبایی پس از ۱۰ سال تحصیل علوم دینی در قم و کسب فیض از محضر مراجع و علمای بزرگ، راهی نجف اشرف شد و در آنجا به محضر علمای بزرگی، چون آیت الله حکیم، آیت الله عبد الحسین رشتی، میرزا باقر زنجانی، آیت الله بجنوردی و علامه محمد حسین کاشف الغطاء رسید و پس از رسیدن به مراتبی از علم و معنویت به ایران بازگشت و در تبریز اقامت گزید.
شهید قاضی با اوج گیری نهضت اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲، با حضور فعال خویش در صحنههای مبارزه با رژیم پهلوی، برای تحقق اهداف متعالی رهبر انقلاب گامهای مؤثری برداشت.
همین فعالیتها باعث شد که رژیم شاه او را دستگیر و در زندان قزل قلعه محبوس و سپس به شهرهای بافت کرمان و زنجان تبعید کند.
طرح لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی که بر اساس آن شرط کتاب آسمانی برای انتخاب کنندگان و نامزدها به جای قرآن کافی دانسته شده بود، مخالفت حوزه علمیه قم، مراجع تقلید خصوصا امام خمینی را برانگیخت. بر همین اساس علمای تبریز، اعلامیههایی را صادر کردند که آیت الله قاضی از جمله امضاءکنندگان آن اعلامیهها بود.
از دیگر وقایعی که این عالم مجاهد از آن برای پیشبرد اهداف انقلاب بهره برد، واقعه مدرسه طالبیه تبریز بود. این واقعه از اینجا شروع شد که اعلامیه امام در مدرسه طالبیه روی دیوار نصب شد که ماموران شهربانی وقتی خواستند اعلامیه را پاره کنند، با مقاومت طلاب مدرسه مواجه شدند و این درگیری به بازار کشیده شد.
با تظاهرات مردمی که از مسجد مقبره بیرون آمده بودند، محاصره نیروهای شهربانی شکسته شد. در اثر این حادثه بود که آیت الله قاضی اعلامیهای صادر کرد و فردای آن روز آن اعلامیه را با خط سرخ در تمام شهر منتشر کردند.
فشارهای روحی و جسمی رژیم، این مجاهد شجاع را به شدت بیمار کرد و او پس از بهبودی به عراق تبعید شد و پس از پایان دوران تبعید به ایران بازگشت و دوباره در تبریز سکونت اختیار کرد و در این مدت هرگز دست از مبارزه و فعالیت نکشید به طوری که مردم به این مجاهد نستوه «خمینی آذربایجان» میگفتند.
آیت الله قاضی طباطبایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در مقام نمایندگی امام خمینی در آذربایجان و امامت جمعه تبریز به خدمات ارزنده خویش به اسلام ادامه داد و زحمات بسیاری را برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی متحمل شد.
این عالم مبارز سر انجام در دهم آبان سال ۱۳۵۸ مصادف با عید قربان هنگامی که نماز مغرب و عشاء را در مسجد شعبان تبریز به جا آورد به دست گروهک تروریستی فرقان به شهادت رسید.
پیکر این شهید در گلزار شهدای مسجد مقبره تبریز به خاک سپرده شد.
یکی از مشهورترین آثار او کتاب تحقیق درباره اول اربعین سید الشهداء است که در آن تلاش کرد با بیان اقوال مختلف و استنادات فراوان، بازگشت اهل بیت به کربلا را در روز اربعین اثبات کند.