۱۷ ربیع الاول، سالروز زیباترین گوهر هستی حضرت محمد مصطفی (ص) و ولادت سلاله پاکش حضرت امام جعفر صادق (ع) است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آبادان،قول مشهور میان شیعیان آن است که رسول خدا صلی الله علیه و آله در ۱۷ ربیع الاول سال عام الفیل، برابر با سال ۵۷۰ میلادی به دنیا آمد و نظر مشهور اهل سنت این است که تولد ایشان روز دوازدهم ربیع الاول آن سال بوده است که به همین دلیل از تاریخ روایت اهل سنت تا روایت اهل شیعه را در تقویم ملی هفته وحدت نامگذاری کردهاند.
نام محمد، اگر چه در میان اعراب معروف بود، ولی کمتر کسی تا آن زمان به آن نام نامیده شده بود. بر اساس آماری که بعضی از تاریخ نویسان به دست آورده اند، تا آن روز فقط شانزده نفر به این اسم نامگذاری شده بودند.
روایت شده است که هنگام ولادت فرخنده حضرت محمد صلی الله علیه و آله ایوان کسری شکاف برداشت و چند کنگره آن فرو ریخت و آتش آتشکده بزرگ فارس خاموش شد؛ دریاچه ساوه خشک شد؛ بتهای مکه سرنگون شدند و نوری از وجود آن حضرت به سوی آسمان بلند شد که شعاع آن فرسنگها را روشن کرد.
امام صادق (علیه السلام) نیز در هنگام طلوع فجر روز جمعه ۲۷ ربیع الاول سال ۸۳ هـ ق در شهر مقدس مدینه به دنیا آمدند، پدر آن بزرگوار حضرت امام باقر (علیه السلام)، و مادر ایشان امّ فروه دختر قاسم بن محمد بن أبی بکر بودند.
حضرت صادق جعفر بن محمد بن علی بن الحسین (علیه السلام) از میان برادران خویش جانشین پدرش حضرت باقر (علیه السلام) بود، و وصی آن جناب بود که پس از او به امر امامت قیام نمود، و در فضل و دانش سر آمد همه برادران گشت، و از همه آنان نام آورتر، و در قدر و منزلت بالاتر، و در میان شیعه و سنی مقامش ارجمندتر بود.
امام زین العابدین (علیه السلام) از پدرش و او از جدش امیر المؤمنین (علیه السلام) نقل کرده که فرمود؛ پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: وقتی که فرزند من جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب متولد شد، او را صادق نام گذارید، زیرا در اولاد او کسی همنام او خواهد بود که به ناحق دعوی امامت میکند، و او را کذاب (جعفر کذاب) خواهند گفت.
ایشان حدودا ۱۰ ساله بودند که در جلسات درس و بحث جدّ بزرگوارشان و بعدها جلسات درس پدر ارجمند خود شرکت میکردند و این در حالی بود که آن حضرت در میان دیگر افراد شرکت کننده در آن جلسات که همه از افراد بزرگسال بودند، درخششی فوق العاده داشتند.
مرحوم کلینی در کتاب اصول کافی از هشام بن سالم نقل کرده است: همین که پاسی از شب میگذشت امام صادق علیه السلام انبانی از نان و گوشت و پول فراهم میآورد و آن را بر دوش میگرفت و به سوی خانه نیازمندان مدینه رهسپار شده و آنها را در میانشان، تقسیم میکرد. آنان نیز تا هنگامی که امام صادق علیه السلام از دنیا رفت و این کار متوقف شد او را نمیشناختند، آن هنگام بود که دانستند شخصی که شبانه به یاری شان میشتافت امام صادق علیه السلام بوده است.
عصر امام صادق (ع) همچنین عصر جنبش فرهنگی و فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون بود. ایشان با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، دنباله نهضت علمی و فرهنگی پدرش را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشتههای مختلف علمی و نقلی شاگردان بزرگی تربیت کرد.
ابوحنیفه رئیس یکی از چهار فرقه اهل سنت مدتی شاگرد ایشان بود و خودش به این موضوع افتخار کرده است.