در صورت مورد توجه قرار گرفتن سیستان و بلوچستان این استان می تواند به قطب صادرات کشورتبدیل شود .
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز سیستان و بلوچستان، صادرات محصولات غیرنفتی به بازارهای گسترده کشورهای چون افغانستان و پاکستان وهمچنین کشورهای حاشیه اقیانوس هند موقعیت سیستان‌وبلوچستان را برای کشور بیش از پیش حایز اهمیت قرار داده وفرصتی بزرگ را برای کشور فراهم کرده است وسبب شده این استان به قطب نوین صادرات غیرنفتی کشور مبدل شود.
سیستان‌وبلوچستان یکی از مناطق و استان‌هایی کشور است که بیشترین مرزهای خاکی و آبی را با همسایگان دارد سابقه تاریخی این استان در مبادلات تجاری و قرار گرفتن در مهم‌ترین مسیر تجاری دنیای قدیم(جاده ابریشم) و نیز مراودات قومی و فرهنگی و اجتماعی مرزنشینان با کشورهای همسایه این استان پهناور کشورمان را همواره در یک موقعیت تجاری صادراتی خاصی قرار داده است بگونه ای که دسترسی به بازارنیمی از جمعیت جهان می تواند در تحکیم موقعیت این استان بسیار اثر گذار باشد .
چه کالاهایی در سیستان‌وبلوچستان از توان صادراتی بالابرخوردار است ؟
شهرکی رییس سازمان صنعت ، معدن و تجارت سیستان‌وبلوچستان مصالح ساختمانی(سیمان)، میوه، نخودخام، گاز، گوگرد، خرما و صیفی جات، پودرلباسشویی، قیر، محصولات سرامیکی و کیسه پلاستیکی را از عمده کالاهای صادراتی دانست که از این استان به دیگر نقاط جهان صادر می شوند .
سیستان‌وبلوچستان نقطه عطف اقتصاد ایران
از منظر کارشناسان تجارت آزاد و معافیت‌ها در بازارچه‌ها می‌تواند کمک قابل توجهی به افزایش مبادلات مرزی و جلوگیری از قاچاق باشد و این استان می تواند با موقعیت خاص خود به عنوان بارانداز کالاهای داخلی برای صادرات به کشورهای همسایه نقش مهمی را ایفا کند و مردم بومی استان نیز باید در این چرخه اقتصادی نقش اصلی را داشته باشند.
سیستان و بلوچستان با دو کشور همسایه نیازمند به محصولات تولیدی ایران هم مرز است که می‌تواند بازار هدف مناسب برای صادرات کشور باشد کشورهایی چون افغانستان و پاکستان که هنوز سرریز نشده اند و از سویی امکان انتقال و مبادله کالا در آن‌ها به راحتی صورت می‌گیرد.
در حال حاضر این کشورها می توانند نیازهای خودر را از مرزهای سیستان وبلوچستان تامین کند .
این استان به عنوان استانی پیشرو با وجود همه محرومیت‌ها و شرایط سخت اقتصادی و همه گیری کرونا به عنوان استانی پیشرو با رشد ۸۵ درصدی صادرات به پاکستان و ۱۳۲ درصدی به افغانستان روبروست که نقطه عطفی در تاریخ اقتصادی ایران خواهد بود.
با توجه به مرزی بودن این استان استفاده از ظرفیت‌های مرزی آن باید در اولویت باشد و از این موقعیت در جهت ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی منطقه باید استفاده مناسب کنیم.
از انجایی که کاهش نزولات جوی و تغییر اقلیم باعث از بین رفتن زمینه اشتغال و مهاجرت روستاییان و عشایراین استان به شهر‌ها شده است، با راه اندازی بازارچه‌های مرزی و بهره برداری حداکثری از مرز باید شرایط استفاده مرزنشینان از این ظرفیت فراهم شود.
رییس سازمان صمت استان با بیان اینکه سیستان و بلوچستان بر اساس تصویب نامه‌های هیات دولت در سال ۱۳۹۶ دارای ۱۳ بازارچه مصوب است، ادامه داد: در این استان در حال حاضر هفت بازارچه در امر صادرات و واردات کالا فعال و ۶ بازارچه جدید فعال نشده است که این مهم باید هرچه سریعتر تحقق یابد.
خاشی ناظر گمرکات استان هم در خصوص صادرات از استان در شش ماهه سال جاری افزود کل صادرات از گمرکات استان به لحاظ ارزشی بالغ بر 717 میلیون دلار و وزنی 2 میلیون تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل (1399) از لحاظ ارزشی 9 درصد و وزنی 30 درصد افزابش داشته است .
خاشی افزود کشورهای مقصد صادرات از این استان پاکستان عمان چین امارات متحده عربی و چند کشور دیگر هستند.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان هم با بیان اینکه طرح مسائلی نظیر توسعه تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی بدون توجه به مقوله حمل و نقل و ترانزیت عملا بی‌ثمر خواهد بود، تصریح کرد: اصلی‌ترین قابلیت توسعه این استان به دلیل برخورداری از شرایط ممتاز ژئوپولتیک و استقرار در کنار آب‌های آزاد بین‌المللی خارج از تنگه هرمز، تجارت خارجی، ترانزیت و حمل و نقل است.
ایوب کرد افزود: در این راستا رویکرد این اداره‌کل در حوزه پایانه‌های مرزی با توجه به نتایج ارزشمند صادرات و تجارت در کسـب درآمـد ارزی، ایجـاد فرصت‌هـای شـغلی جدیـد و افزایـش نفـوذ منطقه‌ای کشورمان، توسعه و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای گسترش فعالیت‌های اقتصادی و حمل و نقل برنامه‌ریزی شده است.
افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری بندر چابهار /تبدیل این بندر به عنوان سومین قطب تجاری کشور
حسین مدرس خیابانی استاندار جدید سیستان بلوچستان هم در اولین بازدید خود از بندر چابهار با بیان اینکه ظرفیت تخلیه و بارگیری بندر چابهار با طرح‌های توسعه‌ای از هشت میلیون تن به بیش از ۳۰ میلیون تن در سال خواهد رسید گفت:هدف گذاری ما تبدیل این بندر به عنوان سومین قطب تجاری کشور است.
وی می گوید: بندر چابهار با احداث زیرساخت‌های تجاری شامل انبار، سیلو و سایر ساختمان‌ها و زیرساخت‌های فیزیکی که برای تجارت مورد نیاز بوده به عنوان یک کارگاه بزرگ ساخت و ساز است.
بندر چابهار دروازه توسعه سیستان و بلوچستان
به گفته وی بندر چابهار دروازه توسعه سیستان و بلوچستان است و با رونقی که در ورود کالاهای اساسی و صادرات مواد معدنی دارد علاوه‌بر کمک به حمل و نقل دوسر بار و رفع مشکل کامیون‌های برگشتی باعث کاهش هزینه حمل کالا می‌شود.
نقش بندر چابهار در توسعه، اشتغال و رونق اقتصادی
استاندار سیستان و بلوچستان همچنین با اشاره به نقش بندر چابهار در توسعه، اشتغال و رونق اقتصادی می گوید: موقعیت استثنایی تنها بندر اقیانوسی کشور که شرایط پهلو دهی کشتی‌های خیلی بزرگ را دارد می‌تواند باعث فراخوان و جذب تجار و سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت‌های تجاری و صادرات و واردات باشد و بخش عمده تجارت شرق در این بندر اقیانوسی متمرکز شود.
وی بر شکل گیری و ایجاد کارخانجات فرآوری و بسته بندی از جنس کالاهای صادراتی و وارداتی از این بندر در کنار زیرساخت‌های تجاری برای تبدیل شدن به منطقه اقتصادی، تجاری و صنعتی تاکید کرد.
مدرس خیابانی با بیان اینکه تجارت در دنیا به سمت شرق حرکت می‌کند اظهار داشت: بندر چابهار می‌تواند قطب ترانزیت تجارت کشورهای شرقی مثل پاکستان و هند را داشته باشد.
نبود زیرساخت‌ها مانع راه‌اندازی بازارچه مرزی پسابندر دشتیاری
فرماندار دشتیاری گفت: برای فعال‌سازی این بازارچه مرزی در پسابندر نیازمند زیرساخت‌های مناسبی در حوزه‌های اینترنت و جاده هستیم.
عادل عفتی می گوید:نیاز به یکسری زیرساخت‌ها همچون ایجاد قرنطینه کشاورزی، استاندارد و سایر تاسیسات است و علت دوم هم وجود برخی سیاست‌های مرتبط با واردات است.
دشتیاری دارای ۲ اسکله بزرگ صیادی بریس و پسابندر، سه ناحیه صنعتی شیلاتی تحت عنوان نواحی صنعتی نِگور، بریس و پسابندر است که مجموع صنایع وابسته به شیلات در این ناحیه‌ها مدیریت می‌شود.
دشتیاری همچنین دارای ۲ مرز رسمی است، مرز خشکی "ریمدان" که وزارت کشور در دهه ۸۰ نسبت به ایجاد بازارچه مرزی برای آن محدوده مرزی اقدام کرده است.
در بازارچه مرزی ریمدان ( مرز خاکی) کالاهایی مبادله می‌شود و بیشترین کالاهایی که از کشور ایران به خاک پاکستان ارسال می‌شود شامل قیر، مصالح ساختمانی همچون کاشی و سرامیک و بخشی از مواد غذایی که از طریق همین مرز ریمدان صادر می‌شود اما ایران از طریق این مرز وارداتی از کشور پاکستان ندارد و علت هم این است که زیر ساخت‌های لازم برای ایجاد واردات را نداریم، مثلا در حوزه واردات برنج، موز، انبه و دیگر محصولات کشاورزی که در کشور پاکستان تهیه و تولید می‌شود امکان وارد کردن این محصولات به صورت انبوه وجود ندارد.
عفتی می گوید : مرز آبی پسابندر دشتیاری هم در دهه ۸۰ تحت عنوان بازارچه مرزی پسابندر مجوز گرفت اما به علت نبود زیرساخت‌های مناسب، از سوی هیات وزیران لغو شد اما در شهوریورماه ۱۳۹۹ مجوز این بازارچه مرزی مجددا اخذ شد و سعی کردیم زیر ساخت‌های اولیه را ایجاد کنیم
وی ادامه داد: مهم‌ترین مشکلی که در بازارچه مرزی پسابندر وجود دارد نبود ارتباطات اینترنتی است که باید برقرار شود تا سمانه‌های گمرکی و سایر دستگاه‌هایی که به اینترنت نیاز دارند بتوانند به راحتی ارائه خدمات کنند.
وی ادامه داد: دومین مشکل بازارچه مرزی پسابندر، ایجاد یکسری هماهنگی‌هایی است که باید با کشور پاکستان انجام شود، تا کنون وزارت اموز خارجه و سایر دستگاه‌های مرتبط سعی کردند که هماهنگی‌ها برای افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور همسایه انجام شود.
قرار گرفتن سیستان وبلوچستان در همسایگی ۲ کشور افغانستان و پاکستان و نیز در اختیار داشتن تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی سبب شده تا مزیت‌های فراوان در تجارت مرزی در این بخش از کشور ایجاد شود.
سیستان و بلوچستان به دلیل همجواری با آب‌های آزاد جهانی به عنوان کوتاهترین راه ارتباطی با جهان شناخته می‌شود که بهره‌گیری از این مزیت می‌تواند آن را به سکوی جهش تولید در منطقه تبدیل کند.
کارشناسان معتقدند توجه به مسائل اقتصادی و رونق تجارت در بازارچه‌های مرزی، سبب افزایش مبادلات اجتماعی و فرهنگی، توسعه صادرات و در نتیجه فعال‌تر شدن واحدهای تولیدی می‌شود که این امر می تواند گام مهمی در جهش تولید و برقراری امنیت پایدار در مرزهای استان شود .
ظرفیت‌های بالای سیستان و بلوچستان در زمینه ارتباط خارجی با سه کشور افغانستان، پاکستان و عمان از جمله فرصت‌های تجاری بسیار خوب برای این استان و سه کشور یادشده فراهم می کند تا از آن علاوه بر تامین نیازهای داخلی کشور به جهش تولید و افزایش صادرات نیز استفاده کرد.
با توجه دولت به مرزهای سیستان وبلوچستان این امر می تواند نوید دهنده جهش تولید در کشور شود.
برای توسعه همه جانبه سیستان و بلوچستان باید همه اركان ها و همه بخش هاي به يك باور برسند كه این استان به مرحله ایي رسيده كه همه بايد كمك كنند تا به يك رشد اقتصادي متناسب با ظرفيت اقتصادي استان دست يابيم، آن وقت مي توان به نقطه عطفي در اقتصاد استان رسید.