امروز، جمعه شانزدهم مهر سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با یکم ربیع الاول سال ۱۴۴۳ هجری قمری و مطابق با هشتم اکتبر سال ۲۰۲۱ میلادی است.
هجرت تاریخی حضرت محمد (ص)
۱۴۴۳ سال پیش، در روز اول ربیع الاول هجرت تاریخی حضرت محمد (ص) آغاز شد. در حالیکه ۱۳ سال از بعثت رسول گرامی اسلام (ص) می‌گذشت، آن حضرت بر اثر آزار و اذیت فراوان مشرکان مکه، به مدینه هجرت نمود. پیامبر اکرم (ص) در شرایطی مکه را ترک کرد که گروهی از مشرکان قصد داشتند شبانه و بطور دسته جمعی ایشان را از بین ببرند. اما حضرت علی (ع) با فداکاری و از خود گذشتگی، آن شب را در بستر رسول گرامی اسلام (ص) خوابید تا دشمن متوجه خروج پیامبر از مکه نشود. هجرت حضرت محمد (ص) به مدینه و حوادث پس از آن به قدری در پیشرفت اسلام مهم بود که سرآغاز تاریخ مسلمانان شد. در جریان هجرت، مردم مدینه با شور و گرمی زیاد از پیامبر (ص) و مهاجران استقبال کردند. چندی نگذشت که به برکت همین هجرت، اسلام تشکیلات سیاسی و نظامی وسیعی پیدا کرد و به صورت حکومتی نیرومند درآمد که سرآغازی برای ایجاد یک تمدن بزرگ اسلامی شد.
شایان ذکر است پیامبر گرامی اسلام (ص) نخستین کسی بود که هجرت خویش را مبداء تاریخ قرار داد و نامه‌ها و مکاتبات خود را با سران قبایل، روسای عرب و شخصیت‌های معروف، با این تاریخ ثبت کرد.
قیام توابین
۱۳۷۸ سال پیش، در روز اول ربیع الاول سال ۶۵ هجری قمری قیام «توابین» برای انتقام از قاتلان امام حسین (ع) و یارانش، آغاز شد.
مردم کوفه قبلا از امام حسین (ع) نواده بزرگوار رسول خدا دعوت کرده بودند تا به شهرشان بیاید و رهبری قیام علیه حکومت ظالمانه یزید را برعهده بگیرد. امام حسین (ع) نیز دعوت آن‌ها را پذیرفت و به طرف کوفه حرکت کرد، اما در بین راه در کربلا، در یک درگیری نابرابر با سپاهیان یزید به شهادت رسید. توابین گروهی از مردم کوفه بودند که به خاطر عهدشکنی و تنها گذاشتن امام حسین (ع) به شدت پشیمان بودند، به علت این گناه و کوتاهی خود توبه کردند و به رهبری سلیمان بن صرد (Sorad) با سپاه بزرگ دشمن دلاورانه جنگیدند و اکثر آن‌ها به شهادت رسیدند.
بمباران شیمیایی شهر سومار و شهادت غیرنظامیان
۳۴ سال پیش در چنین روزی شانزدهم مهر سال ۱۳۶۶ شمسی رژیم بعثی عراق شهر سومار را بمباران شیمیایی کرد. در جریان این بمباران بسیاری از غیرنظامیان ایرانی به درجه رفیع شهادت نایل آمدند. رژیم بعث صدام در طول هشت سال جنگ تحمیلی به طور مکرر از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد. در این حملات حدود صد هزار نفر از نظامیان و غیر نظامیان ایرانی شهید و یا زخمی شدند. مجروحان این حادثه پس از سه دهه همچنان با اثرات به جا مانده از گاز‌های شیمیایی زندگی سختی را می‌گذرانند. جمهوری اسلامی ایران یکی از بزرگترین قربانیان سلاح‌های شیمیایی است. نکته قابل توجه اینجا است دولت‌های غربی مدعی کنترل سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح‌های شیمیایی بزرگترین کمک کنندگان به رژیم جنایتکار صدام در دستیابی به سلاح‌های شیمیایی بودند.
آغاز جنگ بالکان
۱۱۰ سال پیش در چنین روزی هشتم اکتبر سال ۱۹۱۱ میلادی؛ "جنگ بالکان" با شرکت بلغارستان، صربستان و یونان علیه دولت عثمانی آغاز شد. امپراتوری عثمانی در طی سالهای متوالی، قسمتهای وسیعی از غرب آسیا، شمال افریقا و شرق اروپا را تحت سیطره خود قرار داده و به قلمرو خود افزوده بود. در این میان زمزمههای استقلال طلبی کشور‌های تحت سلطهْ باعث بروز درگیری هایى می شد که جنگهای بالکان یکی از آن موارد بود. علت اصلی جنگ اول بالکان که در ۸ اکتبر ۱۹۱۱ به وقوع پیوست، خودداری امپراتوری عثمانی نسبت به اعطای آزادی و استقلال به کشور‌های صربستان، بلغارستان، یونان و مونته نگرو بود. از این جهت این کشور‌ها با تهاجمی سراسری، نیرو‌های عثمانی را از تمام متصرفات اروپایى آن‌ها به جز قسطنطنیه (استانبول امروزی) بیرون راندند. اما نتیجه این جنگ برای صربستان ناخوشایند بود، چرا که با تأسیس کشور مستقل آلبانی، صربستان از دریای آدِرْیاتیک جدا شد؛ لذا از بلغارستانْ واگذاری قسمت عمده ای از خاک مقدونیه را خواستار شد و این امر، جنگ دوم بالکان را در سال ۱۹۱۳ م به وجود آورد. جنگ های بالکان احساسات ناسیونالیستی و ملی گرایانه را به شدت افزایش داد و راه را برای جنگ خانمانسوز و جهانی اول در سال های بعد فراهم نمود.
طوفانی با سیصد هزار کشته در ویتنام
۱۴۰ سال پیش، در روز هشتم اکتبر سال ۱۸۸۱ میلادی؛ طوفان سهمگینی سرزمین ویتنام را درنوردید. این توفان عظیم که بیشتر در جنوب این کشور جریان داشت، خانه ها، تاسیسات و مزارعی را که بر سر راه آن قرار داشتند، از بین برد. در اثر توفان ویتنام و پیامد‌های آن حدود ۳۰۰ هزار نفر کشته شدند.
روز فرهنگ و ادبیات ارمنی
هشتم اکتبر روز فرهنگ و ادبیات ارمنی است؛ شانزدهم مهر ماه مصادف با هشتم اکتبر ۲۰۰۱ میلادی در تقویم ارمنی "روز فرهنگ ارمنی" نام گذاری شده است و از این روز به مدت یک هفته "هفته فرهنگ ارمنی"نامیده شده است. در روز فرهنگ ارمنی، مدارس ارامنه به خاطر ادای احترام به بانی خط ارمنی یعنی مسروپ ماشتوس و یا مسروپ مقدس، تعطیل است.
