آذربایجان غربی پنجمین استان درگیر در هشت سال دفاع مقدس و سومین استان از نظر تعداد شهدا است.
رشادتهای دلاور مردان آذربایجان غربی در برخی عملیات مهم چون عملیات ثامن الائمه، فتح المبین، بیت‌المقدس، رمضان، والفجر، خیبر، بدر، کربلا در تاریخ سراسر ایثار و شهامت و جانفشانی هشت سال دفاع مقدس کشور ثبت شده و مجاهدتهای سردارانی چون محمد بروجردی، مهدی زین‌الدین، ناصر کاظمی، علی قمی، حسن آبشناسان، احمد کاظمی، سعید قهاری، مهدی امینی، شهید طیاره، صیاد شیرازی، شهید علمی نیک، مهدی باکری، نورعلی شوشتری و شهید نسرین پور در آذربایجان غربی این استان را به مشهدالشهدا تبدیل کرده است چرا که مشهد 20هزار شهید مهاجر نیز است.
ورود مردم آذربایجان غربی به عرصه دفاع برای صیانت از خاک میهن و آرمان‌های انقلاب اسلامی از همان روزهای آغازین تحرکات دشمنان اسلام و انقلاب در مرزهای کشور اسلامی رقم خورد، مناطقی همچون دارلک، آلواتان، سرو، حکی، دولتو، دوبره، بند، حاج عمران، کلاشینگ، آلان، بیتوش، زینو، ممی خلان، تنگه چومان، لولان و سیدکان به عنوان مناطق عملیاتی آذربایجان غربی هیچگاه رشادت‌ها و دلاورمردی های رزمندگان اسلام و مرزداران را از یاد نخواهد برد.
پایان بخشیدن به حوادث نقده و سرکوب ضدانقلاب، پاک سازی منطقه دارلک حوالی جاده مهاباد - ارومیه، پاک سازی جاده ارومیه - مهاباد و شهادت شهید محمد بروجردی، پاک سازی منطقه ترگور ارومیه، پاک سازی جاده سلماس - سرو و پاک سازی مجدد جاده مهاباد - بوکان از حضور اجانب و اجرای عملیات‌های کربلای ۲و۷ در منطقه عمومی حاج عمران، نصر ۵و۷ در منطقه قلعه دیزه سردشت و ارتفاعات مرزی بلفت و دوپازا، نصر۸ در منطقه ماووت عراق - ارتفاع گرده رش، نصر۹ در حاج عمران و سه کانیا در غرب پیرانشهر، بخش کوچکی از اتفاقات مهم و سرنوشت ساز طی جنگ تحمیلی در آذربایجان غربی است.
این استان مرزی نه تنها در انقلاب اسلامی بلکه در مبارزات هشت سال دفاع مقدس سهم مهمی دارد، وجه تمایز آذربایجان غربی در دفاع مقدس نسبت به سایر استانها این است که از سه بعد درگیر جنگ بود؛ وجود ضدانقلاب و جولان آنها در شهرستان‌ها و روستاهای استان تنها سه ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اعزام نیرو به استان‌های جنوبی در هشت سال دفاع مقدس و مبارزه با رژیم بعث عراق در مناطق مرزی این استان
به دلیل وجود ۲۳۰کیلومتر مرز مشترک آذربایجان غربی با کشور عراق، این استان در در دوران هشت سال دفاع مقدس بیشترین درگیری را با ضدانقلاب در داخل داشت، ۵شهرستان و اغلب روستاهای این مناطق در دست ضدانقلاب بود.
منطقه عمومی حاج عمران و ارتفاعات تمرچین، محل وقوع عملیات‌های بزرگی چون والفجر۲، کربلای۲، کربلای۷، نصر۹ و حماسه سکانیان، ارتفاعات کلاشین در نزدیکی شهر اشنویه؛ محل وقوع عملیات‌های مهم قادر و… ارتفاعات مرزی بُلفَت – دوپازا در نزدیکی شهر سردشت و محل وقوع عملیات‌های مهمی چون نصر۵، نصر۷ و … و اینکه جای جای استان آذربایجان غربی محل وقوع حوادث و حماسه‌های متعدد و قابل ذکر است که امروز بوی خون و لاله می‌دهد.