تابستان هنوز تمام نشده مرکبات مازندران به بازار آمده است، مرکباتی که برخی‌ها می‌گویند چون رنگ آوری می‌شود سرطان زا است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز مازندران، مهر ماه بوی مدرسه می‌دهد بوی کتاب دفتر‌های ورق نخورده مداد‌های نتراشیده میز نیمکت‌های رنگ شده گچ و تخته سیاه، ماژیک‌های وایت بورد، مهرماه بوی مدرسه می‌دهد، بوی نارنگی! نوبرانه‌ای سبز که با پیچیدن عطر آن در کلاس و تعارف تکه‌های نارنگی باعث جوش خوردن چه رفاقت‌هایی که نشد، کوتاه بگویم نارنگی پیش از اینکه نوبرانه باشد نوستالژی روز‌های اول مدرسه است، اما جریان عرضه این نوبرانه‌های پاییزی در نیمه شهریور چیست؟
انگار کرونا نه تنها مدرسه بلکه محاسبه چیدن نارنگی‌ها را هم بر هم زده است.
نارنگی‌هایی که خریدار ندارند
گرمای امسال در اواسط شهریور بی‌سابقه بود انگار امسال تابستان کش آمده باشد با صرف نظر از پیاده‌روی ترجیح دادم با تاکسی ادامه مسیر را بروم، در مسیر وانتی پر از میوه به چشم می‌خورد که بیشتر به لیموترش‌های جهرم شباهت داشت، اما ناگهان تابلوی نارنگی به چشم آمد، همین کافی بود تا سوژه گزارش امروزم جور شود.
چندکیلویی نارنگی خریدم می‌گفت مزه قند می‌دهد، اما با خوردن آن بیشتر به این فکر می‌کردم که حتی از لیموترش‌هایی که در ابتدا فکر کردم هم ترش‌تر است.
می‌گفت نارنگی‌های باغ برادرش است و، چون در بازار میوه کم است بخشی از نارنگی هایش را زودتر چیده است، درباره وضعیت نارنگی بازار پرسیدم که ادامه داد: تا چند روز پیش خیلی خوب بود، مردم استقبال می‌کردند حتی برادرم برای شهر‌های اطراف هم می‌فرستاد، اما چند روزی است که بازار خراب شده و قیمت نارنگی هم به شدت افت کرده است.
مشغول صحبت بودیم که گریه بچه‌ای توجهم را جلب کرد، نارنگی می‌خواست، اما مادرش مقاومت می‌کرد، می‌خواستم یکی از نارنگی‌هایی که خریده بودم به دختربچه بدهم که مادرش گفت می‌ترسد مریض شود، چون شنیده نارنگی‌هایی که وارد بازار شده سمی است و به آن گاز اتیلن و مواد شیمیایی می‌زنند که این گاز سرطان‌زاست.
مرد دیگری حرفش را تایید می‌کرد و می‌گفت راست می‌گوید من ۵۰ سال از عمرم می‌گذرد، اما این فصل نارنگی ندیدم، تازه برخی از نارنگی‌ها زرد شدند، اما همچنان ترش هستند.
همین باعث شد سریع به باغداران بزنم تا ببینم در ابتدا ببینم نارنگی‌های نارس چرا چیده می‌شوند و از کجا می‌آیند.
بیشتر بخوانید:
نارنگی‌هایی که در غورگی حلوا می‌شوند
پاییز که می‌آید درختان رنگ زرد و نارنجی می‌گیرند، اما درختان همیشه سبز مرکبات در این فصل میوه هایشان زرد و نارنجی می‌شود و کمی جان می‌گیرند و آب و قندشان کامل می‌شود، اما اولین چیزی که این روز‌ها بعد از ورود به باغ‌های مرکبات به چشم می‌خورد نارنگی‌ها سبز و ترش و کم آب است.
احمدی ۴ هکتار باغ نارنگی دارد به گفته خودش کمتر از ۱۰ درصد نارنگی هایش را برداشت کرده است می‌گوید: نارنگی در این فصل سال میوه نوبرانه‌ای است که مردم برایش پول خوبی می‌دهند و اقتصادی‌ترین فکر این است که میوه‌ها را تا سبز است از درخت بچینم.
وی می‌گوید: اگر صبر کنم شاید انبوه نارنگی‌های رسیده وارد بازار شود و قیمت آن افت کند، شاید هم همه محصول نصیب مگس‌های مدیترانه‌ای شود که پاییز مهمان باغ‌های شمال می‌شوند و نسل مرکبات را می‌زنند.
البته همه باغداران مازندرانی تفکر آقای احمدی را ندارند آن‌ها می‌گویند هنوز وقت چیدن نارنگی نشده و نارنگی‌ها باید باد پاییزه بخورند تا آبدار و شیرین شوند آن‌ها از مهرماه شروع به چیدن می‌کنند.
نارنجی‌هایی با طعم اتیلن
سردخانه‌ها خالی و برق انبار‌ها خاموش، تا به حال سورتینگ را اینگونه ندیده بودم همیشه آنجا مملو بود از کشاورزان و خریداران داخلی و خارجی، اما این بار خبری از آن‌ها نبود.
حسینی که مدیر اتحادیه سورتینگ داران مازندران هم هست می‌گوید: چند روزی است انبار‌ها خالی شده و منتظر شروع فصل جدید برای میوه‌ها و مرکبات هستند، چون اعلام شده چیدن و فروش این میوه‌ها ممنوع است.
درباره خبری از او می‌پرسم که می‌گویند نارنگی‌ها سبز با گاز اتیلن که سمی است رنگ آوری می‌شوند و خوردن این میوه‌ها سرطان زا است، می‌گوید: اتیلن یکی از گاز‌های است که برای مدیریت انبارداری میوه به بسیاری از میوه‌ها مانند موز و مرکبات می‌زنند، اما در اندازه استاندارد و در دوز خیلی پایین.
حسینی می‌گوید: مرکبات مازندران وقتی که حدود ۳۰ درصد تغییر رنگ داشته باشند قندشان کامل و از روی درخت چیده می‌شوند، اما برای بازارپسندی و سبز زدایی لازم است در دوز مشخص حدود ۴۸ ساعت در انبار‌ها با گاز اتیلن در دمای ۲۵ درجه نگهداری شوند که این کار دقیقا همان کاری است که به صورت طبیعی روی درخت برای مرکبات اتفاق می‌افتد.
او ادامه می‌دهد، گاز اتیلن تنها رنگ پوست میوه را تغییر می‌دهد و تاثیری در گوشت میوه ندارد.
اتیلن سرطان زا نیست
راهی بیمارستان ولیعصر قائمشهر می‌شویم بیمارستانی که این روز‌ها شرایط خوبی ندارد و بیشتر از اینکه عطر نارنگی داشته باشد بوی کرونا می‌دهد، حسینی کارشناس تغذیه بیمارستان در آنجا انتظار ما را می‌کشد.
حسینی که از قضا هم نام مهندس حسینی بود حرف هایش هم به او شباهت داشت، می‌گفت: گاز اتیلن از گاز‌هایی است که میوه‌های رسیده از خود متساعد می‌کنند بنابراین شیمیایی نیست و تنها فرآیند طبیعی را تسریع می‌کند.
او ادامه می‌دهد: گاز اتیلن از بافت میوه خارج می‌شود و در آن تجمع پیدا نمی‌کند بنابراین هیچ مشکلی برای سلامتی انسان ایجاد نمی‌کند و استفاده از این گاز در دوز مناسب برای رنگ آوری برخی میوه‌ها توسط بهداشت جهانی تایید شده است.
حسینی گفت: بسیاری از میوه‌ها در جریان انبار داری نیاز به استفاده از اتیلن دارند مانند موز، انبه و بسیاری از میوه‌های استوایی که تقریبا نارس چیده می‌شوند.
نارنگی شمال سمی نیست، اما بچینید جریمه می‌شوید
مازندران حدود ۳۰ رقم مرکبات دارد و با تولید بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن مرکبات در سال بیش از ۵۰ درصد نیاز بازار داخل را تامین می‌کند بخش زیادی از این میوه‌ها نارنگی است.
صحبت‌های حسینی اگرچه نگرانی مارا به جهت سلامتی میوه برطرف کرده بود، اما پس تکلیف بازار نارنگی‌های سبزی که در پیشخوان مغازه‌ها است چه می‌شود؟ پاسخ این سوال را تنها ایزدی مدیر باغبانی جهاد کشاورزی مازندران می‌توانست به ما بگوید.
اودر ابتدا از شایعاتی که درباره سلامتی نارنگی‌ها بود شروع کرد و گفت: مرکبات مازندران در سلامت کامل هستند و هیچ اثرسویی برای مصرف کننده ندارند، اما موضوعی که با چیدن نارنگی‌ها نارس مطرح است بی اعتمادی مردم نسبت به مرکبات مازندران است.
ایزدی با بیان اینکه مرکباتی که به بازار وارد شدند از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و این موضوع باعث می‌شود که مردم تصورشان نسبت به کیفیت مرکبات امسال عوض شود و بازار تحت تاثیرقرار بگیرد گفت: جهاد کشاورزی، اتحادیه باغداران و سورتینگ داران همگی مخالف برداشت زودهنگام مرکبات هستند.
وی می‌گوید: اهمیت این موضوع آنقدر بالا بود که جلسه‌ای در این خصوص در استانداری برگزار و مقرر شد جهاد کشاورزی کسانی را که نارنگی‌های سبز نارس را در بازار عرضه کنند به تعزیرات حکومتی معرفی کند و این اداره جریمه‌هایی متناسب با آن‌ها اعمال کند، اداره کل حمل و نقل و راهداری نیز بارنامه برای جابه جایی این میوه‌ها صادر نمی‌کند.
حالا که از سلامت این نوبرانه‌های سبز مطمئن شدم می‌توانم نارنگی‌هایی که صبح از وانتی محله خریده بودم به خانه ببرم، شاید به عنوان میوه مصرف نشود، اما این نارنگی‌ها نارنج‌های خوبی هستند.
حسین رمدانی خبرنگار سرویس اقتصادی خبرگزاری صداوسیمای مازندران