رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به نصب رمزینه‌های سریع پاسخ در تمام کتاب‌های درسی امسال، گفت: بر اساس برنامه درس ملی و سندتحول بنیادین، قصد داریم دو زبان «آلمانی» و «فرانسوی» را در برخی مناطق کشور به صورت آزمایشی، اجرا کنیم.
وی افزود: تمام تلاش ما این است که سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ و مهر سال آینده، حدود ۱۰ درصد از کتاب‌های درسی را، بر پایه همین راهنما‌ها در قالب «بسته‌های تربیت و یادگیری»، تولید کنیم.
آقای دکتر ملکی ادامه داد: اقدام دیگری که برای آغاز سال جدید انجام شده و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت، مربوط به تولید محتوا برای حوزه پیش دبستان است. در تولید محتوا از تولیدات سازمان‌ها و مراکز گوناگون که در قالب یک فراخوان گردآوری کرده بودیم و با اندکی تغییر آنها را به ملاک‌های اصلی آموزش نزدیک کردیم، نیز استفاده کردیم و هم اکنون در حدود ۷ یا ۸ «بسته تربیت و یادگیری» خاص این دوران، آماده و تحویل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک شده است و در همین ایام به استانها جهت بهره برداری ابلاغ خواهد شد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از تدوین «برنامه درسی آموزش غیرحضوری» خبر داد و گفت: برنامه درسی آموزش‌های غیرحضوری، نیز اقدام دیگری است که برای شرایط کرونایی در سازمان پژوهش صورت گرفته است. در شرایط کرونایی، بخشی ازآموزش‌ها، به صورت غیرحضوری انجام خواهد شد بنابراین سازمان موظف به تدوین یک برنامه درسی فشرده و متناسب با شرایط کرونایی است.
آقای ملکی درباره تفاوت‌های این برنامه درسی با حالت عادی، بیان کرد: در برنامه درسی غیرحضوری، زمان محدود است و نقش والدین به سمت «مربیگری» سوق پیدا می‌کند؛ لذا برنامه درسی متناسب با این شرایط، باید بتواند یک نظام ارتباطی معنادار بین مدرسه و خانواده برقرار کند، با توجه به این شرایط، یک «برنامه درسی شرایط کرونایی»، طراحی کردیم که طی چند روز آینده به استانها، ابلاغ خواهد شد تا بتوانند از آن بهرهبرداری کنند و دانش آموزان در زمانی که در مدرسه حضور ندارند، از این برنامه استفاده کنند. البته در این رابطه یک برنامه آموزش معلمان را نیز مد نظر داریم که انشاالله با سرعت انجام خواهیم داد و در طول سال نیز این روند برای تدریس برنامه آموزش‌های غیر حضوری ادامه پیدا خواهد کرد.
در سال جدید به شاخه کاردانش ۶ رشته تحصیلی، اضافه شده است
آقای ملکی درباره برنامه درسی اجرا شده در سال گذشته گفت: در سال گذشته نیز سازمان، یک برنامه درسی برای این امر تهیه کرد، اما برنامه درسی امسال غنی تر، کاملتر و کاربردی‌تر است؛ زیرا از تجربیات یک ساله اخیر و مقالات علمی تجربه شده و تجارب سایر کشور‌ها در این مسیر، بهره برداری کرده‌ایم تا آنچه به عنوان برنامه درسی آموزش‌های غیرحضوری اجرا می‌شود، پخته‌تر و عالمانه‌تر باشد.
وی با اشاره به ایجاد ۶ رشته جدید درسی در شاخه کاردانش، تصریح کرد: در شاخه کاردانش ۶ رشته جدید طراحی و استاندارد‌های آن به استانها ابلاغ شده است. عناوین: «محیط بانی»، «بهداشت دام روستایی و عشایر»، «تعمیر و نگهداری تجهیزات پرورش دام و طیور»، «چهره پردازی»، «تعمیرات ناوگان و خط و سازه‌های ریلی»، ۶ رشته جدید ایجاده شده در شاخه کاردانش می‌باشند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش درباره «ثبت و توزیع کتاب‌های درسی»، گفت: در بخش کتاب‌های درسی، در سازمان، ۱۴۶ میلیون جلد کتاب را در ۹۴۵ عنوان درسی، چاپ و توزیع کرده ایم. کتاب‌های درسی، تنها از طریق مدرسه توزیع می‌شود و هم اکنون در برخی مناطق کتاب‌های درسی از طریق مدارس، توزیع شده است.
تمام کتاب‌های درسی مجهز به رمزینه‌های سریع پاسخ (QR-Cod)، شده اند
آقای ملکی درباره نصب «رمزینه‌های سریع پاسخ» در کتاب‌های امسال، اظهار کرد: در سال جاری، نصب رمزینه‌های سریع پاسخ در تمام کتاب‌های درسی، به عنوان یک اقدام فناورانه، انجام شده است. این اقدام امکانی را برای دانش آموزان فراهم می‌کند تا وارد محتوا‌های تکمیلی و متنوع شوند و در «تربیت و یادگیری» به فضا‌های نوینی دست پیدا کنند. در حال حاضر، این طرح، تنها جنبه آزمایشی دارد تا به وسیله بازخورد‌هایی که به دست می‌آوریم، بتوانیم سال بعد کار خود را اصلاح کنیم.
وی افزود: در محتوا‌های رمزینه‌ها موارد مختلفی نظیر: فیلم، موشن گرافی و ... وجود دارد تا بتواند وسعت تجارب یادگیری را برای دانش آموزان فراهم کند. نکته جالب دیگر این است که حدود ۱۵ درصد محتوا‌های این رمزینه‌ها، از طریق یک فراخوان عمومی و توسط معلمان تولید شده است که رویداد بسیار مبارکی است و قطعاً در آینده بیشتر خواهد شد. این امر سبب می‌شود که بتوانیم به تولیدات فکری معلمان، توجه کنیم که نهایتاً به ایجاد انگیزه در این گروه می‌انجامد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: از آنجایی که پایه دوازدهم، سالی است که دانش آموزان برای کنکور و دانشگاه اقدام می‌کنند «درس آمادگی دفاعی» از پایه دوازدهم به دهم، انتقال یافته است.
اجرای آزمایشی آموزش زبان «آلمانی» و «فرانسوی» در پایه هفتم
آقای ملکی، از اجرای آزمایشی زبان آلمانی و فرانسوی در دوره تحصیلی امسال خبر داد و گفت: اجرای آزمایشی دروس آلمانی و فرانسوی در پایه هفتم از جمله اقدامات جدید سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی است. زیرا بر اساس برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین باید امکانی فراهم کنیم که دانش آموزان علاوه بر زبان انگلیسی، بتوانند زبان دیگری را نیز بنا بر علاقه و اختیار خود، بخوانند.
وی افزود: در اجرای این طرح، محدودیت‌هایی در معلم داریم که در صدد رفع آن هستیم؛ لذا برنامه‌ای برای اجرای آزمایشی همین دو درس آغاز شده است. همراه با این‌ها ما با رویکرد چند تألیفی، نیز پیش رفته‌ایم یعنی علاوه بر زبان انگلیسی در پایه هفتم یک کتاب دیگر نیز تألیف شده است. پیش از این چند تألیفی در درس «مدیریت خانواده» نیز، انجام شده بود.
آقای ملکی بیان کرد: شیوه نامه ویرایش کتاب‌های درسی نیز برای نخستین بار در سازمان تولید شده است و بخشی از کتاب‌های درسی، نیز با این شیوه نامه، در دست ویراستاری قرار دارند؛ هدف این است که تولیدات آموزشی سازمان، از جهت ویرایشی یکسان و هماهنگ باشد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: یکی از اقدامات مهم در بخش انتشارات و فناوری آموزشی، چند رسانه‌ای شدن «مجلات رشد» است. مجلات رشد، در گذشته، تنها جنبه خوانشی داشتند، اما امروز علاوه بر این جنبه، بخش‌های دیگری نیز به آن افزوده شده است. امروز، از طریق نصب رمزینه‌های سریع پاسخ در هر کدام از مجلات امکان «دیداری» و «شنیداری» را نیز فراهم کرده‌ایم لذا مجلات رشد، امروز سه وجهی شده‌اند.
آقای ملکی از همکاری تنگاتنگ سازمان پژوهش با سایر نهاد‌های فرهنگی خبر داد و افزود: توسعه و مشارکت نهاد‌های فرهنگی و تربیتی، با سازمان پژوهش، اقدام دیگری در این سازمان بود. هم اکنون، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، با ۶۵ نهاد فرهنگی و تربیتی دارای ارتباط و تعامل مؤثر و دائمی است. در این راستا، قریب به ۴ هزار قطعه از تولیدات فرهنگی و تربیتی این مؤسسات را دریافت کرده و در بخش رمزینه‌های سریع پاسخ و شبکه ملی رشد مورد استفاده قرار داده‌ایم، زیرا معتقدیم که اگر یک سازمان با بخش‌های خارج از خود ارتباط برقرار نکند، به سمت ضعیف شدن و عدم کارآمدی سوق پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: طراحی و اختصاص وب سایت برای «مجلات رشدم از دیگر اقدامات سال اخیر سازمان است. یکی از مهمترین کاربرد‌های این امر، دسترسی به مجلات رشد در تمام دنیاست که یک اقدام ارتباطی موثر به شمار می‌رود.
بارگذاری ۱۰ هزار محتوا در شبکه ملی رشد
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از اجرایی کردن مصوبه ۸۲۸ شورای عالی آموزش خبر داد و گفت: اجرایی کردن مصوبه قانونی ۸۲۸ شورای عالی آموزش، که بر اساس آن ساماندهی منابع آموزشی و پرورشی به سازمان پژوهش سپرده شده است، یکی دیگر از محور‌های اقدامات سازمان بود. بر همین مبنا نیز شورای سیاستگذاری منابع آموزشی و تربیتی تشکیل و طی آن آیین نامه اجرایی به تصویب رسید و مصوب شد، هر ناشری که مایل باشد آثارش در سازمان بررسی و تأیید شود، می‌تواند آن را به سازمان ارسال کند و پس از تأیید کمیته بررسی، نشان استاندارد را دریافت کرده و مورد تأیید سازمان قرار گیرد. این مسیر در حال ادامه پیدا کردن است و ما برای احیای قانون ۸۲۸ که چند سال است معطل مانده است، کار‌های جدی و عملیاتی را دنبال خواهیم کرد.
آقای ملکی، «شبکه ملی رشد» را امکان مهمی برای دسترسی دانش آموزان و معلمان به منابع آموزشی خواند و بیان کرد: شبکه ملی رشد، امسال با قوت و قدرت بیشتری توسعه پیدا کرد، و می‌توان گفت منبعی از محتوا‌های مورد نیاز معلمان و دانشآموزان است. در این شبکه نزدیک به ۱۰ هزار محتوا بارگذاری شده که شامل فیلم، فایل‌های صوتی، مقالات علمی، عکس‌های آموزشی و ... است. تلاش می‌کنیم این شبکه را هم از لحاظ زیرساختی و هم محتوایی و نرم افزاری تقویت کنیم تا به منبعی مطمئن و کاملتر برای دسترسی اقشار مختلف تعلیم و تربیت به منابع یادگیری، تبدیل شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درخصوص توزیع کتاب‌های درسی، گفت: برای توزیع و ثبت سفارش، در دوره‌های دوم، سوم، چهارم، پنجم، ششم، هشتم، نهم، یازدهم و دوازدهم که اصطلاحا به آنها، «میان پایه» می‌گوییم، مشکلی وجود نداشته است البته ممکن است تعداد انگشت شماری دانش آموز به هر دلیلی تا امروز ثبت سفارش نکرده باشند که مشکلی ایجاد نمی‌کند، زیرا تا ۳۱ شهریور، امکان ثبت نام برای دانش آموزان جامانده، باقی است.
وی افزود: مسأله اصلی، ثبت سفارش و توزیع کتاب‌های درسی در پایه‌های انتقالی است. به عنوان مثال در پایه هفتم که دانشآموز از پایه ششم انتقال پیدا می‌کند یا در پایه دهم که دانش آموز باید انتخاب رشته کند، اندکی با مشکلات رو به رو بودیم. زیرا گاهی از سوی دانش آموز یا والدینش با تغییر رشته یا مدرسه رو به رو هستیم و همین امر، باعث به تأخیر افتادن ثبت کتاب می‌شود. علاوه بر این مساله، سامانه سیدا که با هدف یکپارچه سازی اطلاعات شکل گرفت، امسال اندکی در گزارش دهی و ارائه داده‌ها دچار مشکل شد، که در حال حاضر مشکل حل شده است.
اجرای قانون ۸۲۸ و ارائه استاندارد آموزشی به ناشران
آقای ملکی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اجرای قانون ۸۲۸، بیان کرد: این قانون سال‌ها به تعویق افتاده، زیرا اجرای آن دچار سختی‌هایی بود. همانطور که می‌دانید ما در کشورمان ناشران متعدد و عوامل مختلفی داریم که انواع کتاب‌های آموزشی را تولید می‌کنند و بسیاری از آنها با معیار‌های تعلیم و تربیت کشورمان سازگار نیستند. بدیهی است که با توجه به سیل عظیم تولیدات آموزشی و در این حجم، نباید انتظار داشته باشیم که طی چند ماه بتوانیم این موضوع را حل و فصل کنیم. آنچه که ما شروع کرده‌ایم، این امکان را به ناشران می‌دهد که بتوانند «نشان استاندارد سازمان» را دریافت کنند. دریافت نشان استاندارد، به این معناست که محتوای این ناشران می‌تواند وارد مدارس شود و والدین با خیال راحت می‌توانند از آن بهره برداری کنند. سازمان تا امروز نزدیک به ۶ هزار عنوان به صورت متنوع دریافت کرده و در دست بررسی دارد و امیدواریم که در زمان نه چندان دور به دریافت نتایج عینی و ملموس، در این بخش برسیم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره افت تحصیلی دانش آموزان در دوران کرونا، گفت: مقالات بین‌المللی نشان می‌دهد افت تربیتی و تحصیلی و حتی برخی مسائل روانی و عاطفی، در بین دانش آموزان و در زمان کرونا، کاملا جهانی است و محدود به کشور ما نیست. همانطور که می‌دانید، دانش آموز باید در محیط اصلی خود یعنی مدرسه آموزش ببیند بنابراین به دلیل قطع ارتباط دانش آموز از معلم و همسالانش به دلیل کرونا، این آسیب‌ها را به دنبال خواهد داشت، زیرا در نظام تعلیم و تربیت مجازی که امکان ارتباط متقابل و مستمر کمتر است بنابراین با افت پنهانی مواجه خواهیم شد که بخشی از آن به محدودیت ذاتی کرونا باز می‌گردد و بخشی نیز به برنامه ریزی‌ها مربوط است که ما با گذشت زمان و کسب تجربه‌ها سعی در برنامه ریزی بهتر برای آن داریم.
آقای ملکی در پایان خاطر نشان کرد: امسال در کتاب‌های درسی، بخش حذفی نداریم، اما در برنامه درسی شرایط کرونایی تکیه بر مفاهیم، مهارت‌ها و ارزش‌های اساسی است که به عنوان برنامه درسی فشرده شناخته می‌شود به این معنا که چیزی حذف نمی‌شود، اما محتوای برنامه درسی تعدیل خواهد شد.