در حالی که بحران آب هر روز بیشتر از قبل خراسان جنوبی را تهدید می‌کند اما میلیون ها لیتر از این نعمت الهی به راحتی در برخی از نقاط به علت شکستگی و فرسودگی لوله ها هدر می‌رود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی؛ آب نیست ، خشکسالی است، جنگ آب است مردم رعایت کنید، این سخنان هر روزه مسولان در توصیه به شهروندان برای کاهش مصرف آب است ، موضوعی که مربوط به یک ماه، دوماه ، یک سال، 5 سال نیست، سالهاست مسولان می گویند .
طی سال‌های اخیر اکثر نقاط کشور با معضل خشکسالی و کم آبی زیادی مواجه هستند، خراسان جنوبی هم یکی از مهمترین معضلاتش همین موضوع است ، موضوعی که باعث شده هر روز با آن دست و پنجه نرم کند و حتی مهاجرت از روستاها به شهرها را در پی داشته باشد مهاجرت هایی که تبعات بعدش گریبان گیر شهرهاست .
بر اساس آمارهای صادر شده از سوی مسولان ، در سال جاری 282 شهر و 8 هزار روستای کشور در شرایط تنش آبی قرار داشته‌اند، بارش‌ها در یک‌سال اخیر نسبت‌به مدت مشابه سال قبل 51 درصد و نسبت به دوره بلندمدت 50 ساله حدود 40 درصد کاهش یافته است.
در خراسان جنوبی بر اساس اعلام اداره کل هواشناسی، کاهش بارندگی و خشکسالی از پاییز سال گذشته تا پاییز امسال در 50 سال اخیر بی سابقه بوده است.
هم اکنون هر از گاهی خبرهایی مبنی بر نبود آب یا قطعی مکرر و افت فشار آن در شهرها و بخصوص روستاهای این استان به گوش می رسد.
گرچه نزولات آسمانی کاهش چشم گیری در این استانی کویری داشته است اما این تنها ماجرا نیست در خراسان جنوبی فرسودگی و شکستگی لوله ها و بعدا بی توجهی به آن میلیون ها لیترآب را در کوچه پس کوچه ها هدر می دهد.
ارسال کلیپ هایی از فاجعه هدر رفت آب
هر روز مردم از نقاط مختلف خراسان جنوبی کلیپ هایی از هدررفت آب به خبرگزاری صدا و سیمای استان ارسال می کنند که گویای فاجه ای بزرگ در حوزه آب است، مردم یک روستا تشنه از آب، اما در روستایی دیگر هزاران لیتر آب هدر می رود و برخی ها هم بی توجه از کنار آن گذر می کنند.
یکی از عواملی که سبب ناراحتی مردم می شود دیدن هدر رفت آب شربی است که در کوچه و خیابان ها بر اثر ترکیدگی لوله های آب جاری است، موضوعی که با وجود خشکسالی و کمبود منابع زیر زمینی با برنامه ریزی صحیح و اصولی می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد.
بی توجه به هدر رفت آب
یکی از اهالی روستای 20 خانواری سورگ بیرجند می گوید: مدت هایست در حالی که مردم از بی آبی رنج می برند، لوله اصلی آب این روستا به علت فرسودگی دچار شکستگی شده است و علی رغم اینکه بارهابه مسولان مربوطه اعلام کردیم کسی توجهی نمی کند.
ذاکریان یکی از اهالی روستای خراشاد بیرجند هم می گوید: به اهالی روستا اعلام می کنند آب نیست اما در خیابانهای روستا لوله ها به علت کنده کاری جدول ها دچار ترکیدگی شده است و از بین می رود.
حالا سوال اینجاست آیا آب نیست یا فقط در حد یک شعار از سوی مسولان است!! یا اگر این گونه هست چرا مسولان به فرسودگی توجهی ندارند و این گونه میلیون ها لیتر آب هدر می رود.
تنش آبی در 20 درصد روستاها
۹۸۵ روستای خراسان جنوبی زیر پوشش شبکه آبرسانی شرکت آب و فاضلاب است و ۳۹۰روستای این استان به علت خشکسالی ها هم اکنون با تانکر آبرسانی می‌شوند.
۲۲۹روستای خراسان جنوبی هم که آبرسانی شدند تنش آبی دارند و از کمبود آب رنج می‌برند که 20 درصد روستاهای خراسان جنوبی را شامل می شود
محمد حقداد از روستای سیوجان نیز گفت: برای شکستگی لوله ها تماس می گیریم تا وقتی برای ترمیم لوله های می آیند یک هفته طول می کشد آن هم ناقص رها می کنند و می روند.
آب بازی سگها در آب
یکی از اهالی روستای استند زیرکوه هم می گوید: لوله آب 200 این روستا که لوله اصلی انتقال آب به دیگر روستاهای کریزان، مهدی آباد و سرچشمه مدتهاست ترکیده و محل شنای سگها شده و بعد از مدتی مقداری از آن ته نشین، مقدار هدر می رود و بقیه را هم مردم از آن استفاده می کنند.
از ۳۳میلیون مکعب لیترآب تولیدی در روستاهای خراسان جنوبی ۱۴میلیون مترمکعب در حال هدر رفت است این یعنی بیش از نیمی هدر می رود و پیک مصرف و کمبود منابع آبی در روستاهای خراسان جنوبی ۱۰۰ لیتر بر ثانیه است.
رفع فرسودگی با 500 میلیارد تومان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان هم هزینه اصلاح این شبکه‌های فرسوده را ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: امسال باتوجه به برنامه ریزی‌های انجام شده 2 و نیم درصد هدررفتگی آب کاهش پیدا خواهد کرد و در این راستا ماهانه هزار و۲۰۰ کنتور فرسوده هم در حال تعویض است.
بیشترین هدر رفت آب در خراسان جنوبی مربوط به شهرستان درمیان است که آن هم به علت فرسودگی و شکستگی لوله هاست.
امامی می گوید: از ابتدای امسال ۴۰ روستا به شبکه آبرسانی پایدار ملحق شده است و تا چند روز آینده ۱۸روستای استان از شبکه آبرسانی سیار خارج می‌شوند و ۲۰ روستای دیگر هم تا پایان تابستان به چرخه آبرسانی پایدار ملحق می‌شوند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی با بیان اینکه ۳۷۰ چاه و ۵۸۰ ایستگاه پمپاژ در سطح استان وجود دارد افزود: متاسفانه وابستگی دام‌ها به مخازن و آبرسانی باغ ها سبب کاهش این مخازن شده است.
در حالی مسولان از وابستگی دام ها به مخازن و آبرسانی باغ ها توسط روستائیان صحبت می کنند که اگر حساب و کتاب سر انگشتی شود می توان دید که هدر رفت بر اثر فرسودگی خیلی زیاد تر از مصرف حتی روزانه روستائیان برای کشاورزی و دامداری است چرا که دام آب چندانی مصرف نمی کند و باغ های کشاورزی هم حداقل هر 15 روز یک دفعه آب می خواهد.
یک میلیارد متر مکعب، مصرف آب در استان
340 هزار انشعاب آب وفاضلاب خراسان جنوبی وجود دارد که ۱۹۵ هزار انشعاب شهری و ۱۴۵هزار انشعاب روستایی است.
مصرف آب در استان سالانه یک میلیارد متر مکعب است
شهرهای خراسان جنوبی هم به علت فرسودگی وشکستگی 32 درصد اتلاف آب دارند .
شهروندی در شهر عشق آباد می گوید: مدتهاست لوله در این بخشی از خارج شهر شکسته است اما هیچ برای ترمیم مراجعه نکرده است.
شهروندی از شهر آبیز نیز می گوید: در کوچه هزار متری که در محل زندگی اوست حداقل20 جا آب هدر می رود.
شهروند دیگری می گوید: یک جا که درست می شود مجدد جای دیگر فرسوده است و دیده میشود آب از آنجا نشت می کند.
خراسان جنوبی 11 هزار و 842 کیلومتر خط لوله انتقال و توزیع آب دارد که باید برای رفع فرسودگی آنها هر چه زودتر فکری شود.
تهیه کننده: زهرا فلاحی نسب