" آلزایمر"، بیماری فراموشی که حافظه کوتاه مدت از بین میرود تا جایی که نزدیکترین افراد خانواده گاهی به فراموشی میروند. این بیماری که به مغز آسیب میرساند باعث از دست رفتن تدریجی مغز میشود و به مرور زمان بدتر میشود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما، این بیماری را نخستین بار روانپزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۶ معرفی کرد. سه چهارم مبتلایان خود از این بیماری آگاهی ندارند.
۱۵ شهریور تا ۱۵ مهر، ماه جهانی بیماری آلزایمر در دنیا نامگذاری شده است و در این یک ماه کشورهای مختلف درباره این بیماری شناخت و عوارض آن اطلاع رسانی میکنند.
آلزایمر علائم و نشانههایی دارد که با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرسها و اسمها آغاز میشود و کم کم تا آنجا پیش میرود که فرد حتی راه بازگشت به خانه را فراموش میکند. آلزایمر، یک اختلال عصبی است که در آن مرگ سلولهای مغزی باعث کاهش حافظه و کاهش قدرت شناختی میشود.
پیشرفت آلزایمر میتواند به سه مرحله اصلی تقسیم شود: ۱. قبل از ظهور علائم - ۲. اختلال شناختی خفیف، وقتی علائم خفیف است - ۳. زوال عقل.
برای آنکه آلزایمر نگیرید از رژیمهای با چربی زیاد و چربیهای اشباع شده اجتناب کنید، در رژیم غذایی خود انواع چربیهای مضر را با چربیهای سالم جایگزین کنید.
اجتناب از غذاهای فرآوری شده و آلایندههای فلزی مانند آلومینیوم و جیوه.
چند دقیقه آفتاب صبح روزانه ویتامین D که میتواند به بهبود عملکرد مغز کمک کند فراهم میکند.
اعضای خانواده و دوستان باید امکاناتی برای ایجاد یک زندگی بهتر برای افراد مبتلا به AD پیدا کنند.
گزارشهای انجمن آلزایمر ایران نشان میدهد، ۵۰ درصد کسانی که از این بیماران مراقبت میکنند، دچار افسردگی میشوند. به همین دلیل مراقبت باید بین اعضای خانواده تقسیم شود. در حال حاضر نیز راهی قطعی برای مهار آلزایمر وجود ندارد به همین دلیل تمام سیاستگذاریها در این زمینه در تشخیص زودهنگام و کاهش سرعت رسیدن افراد به بیماری آلزایمر است.
سبب اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر هنوز شناختهنشده و ازآنجاکه هیچ درمان قطعی برای بیماری وجود ندارد بیمار باید هرچه سریعتر موردحمایت و مراقبت قرار بگیرد.
بیماری آلزایمر محدود به جنسیت، قومیت و یا چگونگی وضع اقتصادی نیست، بنابراین بزرگترین فاکتوری که خطر ابتلا را بالا میبرد دوره سالمندی و بالا رفتن سن است، البته نمیتوان گفت بیماری آلزایمر قسمتی از روند پیری است، ولی امکان ابتلا در میان افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است. هرچند در سنین ۴۰ و ۵۰ سالگی نیز این بیماری مشاهده شده است که البته این موضوع شیوع کمی دارد.
معصومه صالحی مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران میگوید: آلزایمر یک بیماری پیش رونده و تحلیل برنده است و طول دوره بیماری از سه تا ۲۰ سال متغیر بوده و علائم بیماری به تدریج ظاهر میشوند و یکی از مشکلات عمده سلامتی است که با بالارفتن سن رواج پیدا میکند.
وی میافزاید: در واقع آلزایمر یک نوع اختلال عملکردی مغز است که به تدریج تواناییهای ذهنی بیمار تحلیل میرود، بارزترین تظاهر زوال عقل اختلال حافظه است و اختلال حافظه معمولا به تدریج ایجاد شده و پیشرفت میکند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموختههای اخیر محدود میشود، ولی به تدریج خاطرات قدیمی آسیب میبینند.
وی خاطرنشان میکند: این بیماری یکی از مشکلات عمده سلامتی است که با بالا رفتن سن رواج پیدا میکند، باید با پیروی از سبک زندگی سالم بتوان از ابتلا به آلزایمر در پیری جلوگیری کرد.
مدیر انجمن دمانس و آلزایمر با اشاره به اینکه کرونا بر افزایش ابتلا به بیماریهای مرتبط با عملکرد مغز هم تأثیر گذاشته است ادامه میدهد:دیر مراجعهکردن این بیماران برای شروع درمان، بررسی و معاینات دورهای باعث تشدید بیماری شده است. سال گذشته میزان مراجعه بسیار پایین بود. همین موضوع سبب شد تا امسال، موارد مراجعه دو برابر شود که شاید یکی از دلایل آن بروز مشکلات بیشتر اعصاب و روان در خانوادههاست.
صالحی میافزاید: ترس از ابتلا به بیماری و نبود شرایط لازم برای برقراری ارتباط باعث به وجود آمدن وسواس، ترس و اختلافات خانوادگی میشود. این مشکلات، تنشها را بسیار زیاد میکند و در مورد سالمندان، شکل دیگری به خود میگیرد. سالمندان نیاز به توجه، دیدار و مراقبت بیشتری دارند که امکان انجام این اقدامات در دوران شیوع کرونا بسیار کمرنگتر شده است.
گزارشهای انجمن آلزایمر ایران نشان میدهد، ۵۰ درصد کسانی که از این بیماران مراقبت میکنند، دچار افسردگی میشوند. به همین دلیل مراقبت باید بین اعضای خانواده تقسیم شود. در حال حاضر نیز راهی قطعی برای مهار آلزایمر وجود ندارد به همین دلیل تمام سیاستگذاریها در این زمینه در تشخیص زودهنگام و کاهش سرعت رسیدن افراد به بیماری آلزایمر است.
براساس آمار ارائه شده، فقط سه درصد افراد بین سنین ۶۵ و ۶۹ سال مبتلا به زوال عقل هستند، اما این میزان بین سنین ۸۵ تا ۸۹ سالگی تا ۳۰ درصد افزایش مییابد؛ و در پایان برخی راهکارهای مفید و سالم برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر بنابر نتایج تحقیقات پژوهشگران معرفی میشود.
- ورزش منظم، تحقیقات انجام شده نشان میدهد که ورزش منظم خطر ابتلا به آلزایمر را تا بیش از ۵۰ درصد کاهش میدهد و همچنین میتواند از مشکلات ذهنی و جسمانی دیگر هم جلوگیری کند.
- تعامل اجتماعی، بسیاری از ما در این روزها منزوی شده ایم و با بالا رفتن سن این انزوا افزایش پیدا میکند. هیچ گاه هم برای ملاقات افراد جدید و برقراری دوستیهای تازه دیر نیست.
- داشتن رژیم غذایی سالم، محققان توضیح میدهند که اختلالات متابولیک با سیستمهای ارسال سیگنال در بدن مرتبط هستند و میتوانید عادات مربوط به غذا خوردن خود را تنظیم کنید و التهابات را بکاهید و از مغز محافظت کنید. وزن خود را مدیریت کنید، زیرا افزایش وزن عاملی برای ابتلا به بیماری آلزایمر است. افرادی که اضافه وزن دارند، دو برابر بقیه بیشتر در معرض این مشکل قرار میگیرند.
- تحریک ذهن، فعالیتهایی که به عملکردهای چندگانه و برقراری ارتباط تعامل و سازماندهی نیاز دارند، برای این افراد مفید است چیزهای جدید یاد بگیرید.
-مطالعه زبان خارجی، نواختن یک آلت موسیقی یا نقاشی کردن و یادگیری دوخت و دوز جزء کارهای موثر است و همچنین میتوانید در کلاس مورد علاقه خود ثبت نام کنید و مهارت جدید یاد بگیرید. با دست مخالف خود غذا بخورید. مهارت هایتان را ارتقا دهید. اگر نمیخواهید یک مهارت جدید را یاد بگیرید، میتوانید در همان مهارتهایی که دارید خودتان را به چالش بکشید. مثلاً اگر پیانو میزنید و نمیخواهید یک دستگاه موسیقی جدید را بیاموزید، میتوانید یک قطعه جدید موسیقی را یاد بگیرید و روی همان پیانو پیاده کنید. تکنیکهای حافظه را تمرین کنید. مثلاً یک جمله بسازید که در آن حرف اول آن یادآور چیزی باشد که قرار است به ذهن خود بسپارید. بازیهایی مثل پازل یا سودوکو را انجام دهید که ذهن شما را به چالش میکشد. از مسیرها و جادههایی عبور کنید که کمتر در آنها حضور داشته اید تا ذهن شما را به چالش بکشد.
-کیفیت خواب، آشفتگی خواب شبانه فکر را به هم میریزد روی روحیه شما تاثیر میگذارد و باعث میشود که بیش از بقیه در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر باشید.
- مدیریت استرس، استرس مزمن یا دائم قطعاً مغز شما را به هم میریزد و قدرت حافظه را از بین میبرد. سلولهای عصبی را نیز دچار مشکل میکند و در نتیجه خطر ابتلا به آلزایمر افزایش پیدا میکند. مدیریت استرس باید دقیقاً در هر سنی انجام شود و اثرات مضر آن را به حداقل برساند.
-سلامت عروق، فشار خون خود را کنترل کنید که فشار خون بالا میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد و همچنین به رگهای خونی در بخشی از مغز آسیب وارد میکند که توانایی ذهنی و حافظه به آنها وابسته است. فشار خون بالای ۱۳ روی ۸ جز فشار خون بالا محسوب میشود.
خبرنگار خبرگزاری صداوسیما
گزارش از مریم صادقی.