برای داشتن زندگی سالم در زمان ایپدمی کرونا، باید به تغذیه و فعالیت بدنی خود اهمیت دهیم.
در مقابل نداشتن فعالیت بندی مناسب، سیگار کشیدن، مصرف غذا‌های پرکالری و ناسالم و عدم کنترل وزن از مهمترین عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر است که در دوران اپیدمی کووید۱۹ می‌تواند عواقب خطرناکی برای سلامت افراد داشته باشد.
مطالعات نشان داده است که انتخاب غذای ناسالم تا بیش از هفت برابر شانس ابتلا به چاقی را افزایش می‌دهد و نداشتن فعالیت فیزیکی، از مهمترین عوامل ایجاد کننده آن است.
همچنین در مطالعات متعدد مشخص شد که چاقی و اضافه وزن می‌تواند زمینه ساز انواع بیماری‌ها شود و خطر بیماری‌های قلبی عروقی، سندرم متابولیک، دیس لیپیدمی، آپنه، فشار خون را افزایش دهد. پدران چاق می‌توانند در ۱۹ درصد موارد الگوی چاقی فرزندان خود باشند و اگر همسرشان نیز چاق باشد در۴۰ درصد موارد، فرزندان چاق می‌شوند.
پاندمی کووید۱۹ از زمان پیدایش تاکنون، چالش‌های متعددی را پیش روی افراد و جوامع قرار داده، تعطیلی مراکز ورزشی و تفریحی و فاصله گذاری فیزیکی بر سبک زندگی ما تاثیر گذاشته و بر اساس مطالعات، چاقی و دیابت از مهمترین عوامل خطرساز برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹است. بر طبق یک مطالعه از بانک جهانی، چاقی (شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰) احتمال بستری شدن به علت کووید ۱۹را دو برابر می‌کند.
سالم نبودن سبک زندگی، زمینه بیماری‌های متعددی مانند چاقی، دیابت، پرفشاری خون، بیماری‌های ریوی و بیماری‌های دیگری را فراهم می‌کند. این بیماری‌ها نه تنها به خودی خود به فرد آسیب می‌زند، بلکه عوامل خطر و عوارض ابتلا به کووید ۱۹را نیز افزایش داده و پیش آگهی بدتری برای مبتلایان رقم می‌زند.
مقابله با چاقی، چرا و چگونه؟
برای مقابله با چاقی، باید برنامه تغذیه و ورزش مناسب داشته باشیم.
تغذیه سالم عادات غذایی را شامل می‌شود که بتواند در مجموع املاح، ویتامین، پروتئین و سایر نیاز‌های بدن را تامین کند. مواد غذایی مختلف هر یک برای اندام‌های خاصی مفید است و مصرف جامع از این مواد سبب تامین نیاز روزانه به مواد و املاح مختلف می‌شود.
ویژگی‌های یک برنامه غذایی سالم
یک برنامه غذایی سالم، برنامه روزانه ایست که مواد غذایی از هر یک از دسته‌های غذایی شامل نان و غلات، میوه‌ها و سبزی ها، شیر و لبنیات، گوشت و تخم مرغ و حبوبات و چربی ها، با رعایت نسبت لازم در آن گنجانده شده باشد.
بدیهی است که میزان نیاز به همه این گروه‌ها یکسان نیست و از بالا به پایین میزان نیاز روزانه به هر یک از این مواد کم می‌شود.
نوشیدن آب کافی روزانه، استفاده از شیر و لبنیات کم چرب (دست کم روزانه دو لیوان شیر)، مصرف ماهی دست کم دو بار در هفته، پرهیز از مواد غذایی سرخ شده و فست فود‌ها و نوشابه‌های گازدار، استفاده از روغن مایع گیاهی و گنجاندن انواع آجیل و مغز‌های بی نمک، مواردی است که برای داشتن تغذیه سالم باید در نظر گرفته شود. هرچند مکمل‌ها نیز می‌تواند مواد مورد نیاز بدن را تامین کند، اما مصرف غذای سالم از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است و باید با مصرف میوه ها، سبزی‌ها و غذا‌های سالم این مواد برای بدن تامین شود.
کرونا و مکمل‌ها
در حال حاضر مطالعه مستندی که نشان دهد انواع مکمل‌ها نقشی در پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس جدید (کووید۱۹) داشته باشد وجود ندارد، ولی به طور مشخص کمبود پروتئین، ویتامین D، ویتامین C، ویتامین A و سلنیوم در ناتوان کردن سیستم ایمنی برای مقابله با هر عفونتی دخیل هستند. پس مصرف این مکمل‌ها تنها در افراد دچار کمبود ریزمغذی‌ها توصیه می‌شود.
از سویی دیگر همواره باید مراقب اثرات سوء مصرف بیش از اندازه این مکمل‌ها بود. اغلب افراد با تغذیه سالم نیاز به مکمل ندارند. در ایران با توجه به شیوع کمبود ویتامین D، این ویتامین پس از بررسی در صورت نیاز از سوی پزشک تجویز می‌شود.
فعالیت بدنی در دوران کرونا
در زمان فاصله گذاری فیزیکی، فعالیت بدنی از اهمیت زیادی برخوردار است. به همان اندازه که ویروس کرونا خطرناک و مرگ آفرین است، اثرات ناگوار و مخرب بی تحرکی و نشستن طولانی مدت بر سلامتی، می‌تواند منجر به عواقب ناخوشایندی مانند سکته قلبی و مغزی، دیابت، فشارخون بالا، چاقی، چربی خون بالا، کبد چرب، افسردگی و کاهش قوای عضلانی شود.
فعالیت بدنی با شدت متوسط، ایمنی بدن را در مقابل کووید ۱۹ افزایش می‌دهد؛ همچنین در کاهش استرس‌های ناشی از پاندمی موثر است. این یک واقعیت تلخ است که در دوران مبارزه با ویروس کووید ۱۹مجبوریم در خانه بمانیم تا خود را از تهاجم ویروس در امان نگاه داریم. در این حالت بسیاری از فعالیت‌هایی که تاکنون انجام می‌دادیم مانند فعالیت‌های ورزشی و تفریحی دسته جمعی، گردش در طبیعت، سفر و پیاده روی همراه دوستان و آشنایان محروم می‌شویم و به برنامه‌هایی مانند تماشای تلویزیون، گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی روی می‌آوریم که کمترین فعالیت جسمانی را به همراه دارد.
اگر به همه ابعاد سلامت خود نیندیشیم، ممکن است در دوران خانه نشینی به اختلال مهم کم تحرکی مبتلا شویم که می‌تواند سرمنشا بسیاری از مشکلات سلامتی باشد.
مهم است بدانیم که انجام فعالیت بدنی هرچند ناچیز بسیار بهتر از بی تحرکی است. افرادی که فقط کمی تحرک دارند، به وضوح نسبت به دیگران وضعیت سلامت بهتری دارند. حتی تنها پنج دقیقه فعالیت در ساعت می‌تواند اثرات مخرب نشستن طولانی مدت را خنثی کند. این موضوع نیز اهمیت دارد که انجام فعالیت بدنی و ورزش لازم نیست در زمین بازی یا کوچه و خیابان یا در دل صحرا و دامن طبیعت باشد، در خانه و در دوران قرنطینه خانگی نیز می‌توان فعال بود.