صنعت شترداری فرصت خوبی در مناطق کویری ، به ویژه در استان سیستان و بلوچستان به منظور تولید گوشت و شیر با ارزش افزوده بسیار بالاست .
شتر يکي از ظرفيت هاي بالقوه اشتغالزايي و اقتصاد مقاومتي در سیستان و بلوچستان است .
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز سیستان و بلوچستان، باتوجه به وِیژگی های خاصّ شتر که مهمترین آن تحمّل شرایط سخت صحرا، کمبود آب و علوفه و تغذیه این حیوان از بوتهها و درختچههای گوناگون صحرایی و کویری و حتی از بوتههای شور و خارداراست ، در شرایط بحرانی خشکسالی ، علاوه بر مدیریت مصرف آب و تغییر الگوی کشت کشاورزی ، پرورش دام های متناسب با این شرایط نیز در استان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
در واقع پرورش شتر قابلیتی است که خشکسالی را به فرصت تبدیل می کند .
شتر سازکاری خوبی با شرایط کم آبی دارد
به گفته شترداران ، شتر حتی 40 روز را می تواند بدون اب خوردن به سر ببرد .
شتر در این استان نماد سخت کوشی و برکت است ، از این رو در دل کویر هم دامداران هیچ هزینه ایی برای آب استفاده شده از چاههای کشاورزی پرداخت نمی کند .
گرگیچ یکی از شترداران دلگانی می گوید: با توجه به خشکسالی و کم آبی در استان و تلف شدن دام های سبک و مقاوم بودن شتر در مناطق بیابانی و کم آب پرورش شتر باصرفه تر است.
وی افزود: شتر حیوانی است که در تغذیه علاوه بر علوفه میتواند از درختان، درختچهها و علوفه خشک استفاده کند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر پرورش شتر به صورت سنتی در بیابانهای استان رواج دارد.
این صنعت به عنوان صنعتی سود اور در استان سیستان و بلوچستان عواید زیادی را نصیب بهره برداران کرده است ؛ چراکه گوشت و شیر آن مشتریان خاص خود را دارد .
شیر شتر طلای سفید بیابان
شیر شتر نیاز به گرم کردن ندارد و برای درمان بسیاری از بیماریها از جمله اختلالات کبدی و دیابت بسیار مفید است وبه دلیل خواص درمانی بسیار زیاد این شیر از آن به عنوان طلای سفید بیایان یاد می شود .
از زمان های گذشته شیر شتر جایگاه ویژه ای در طب قدیم و آیات و روایات دین مبین اسلام داشته است.
امروزه نیز مشخص شده است که این ماده غذایی دارای پروتئین های محافظتی زیادی است که خاصیت ایمنی زایی، ضد باکتریایی و دارویی به آن می بخشد.
با توجه به این که شتر در بیابان ها، مناطق کویری و به دو راز آلاینده ها و مواد غیر طبیعی تغذیه می کند، می توان تولیدات این حیوان را به عنوان محصولات تمام ارگانیک برشمرد.
بدلیل خواص بالای این شیر برخی از دانشمندان نام «طلای سفید بیابان» را برای آن مطرح کرده اند.
شیرشتر برای درمان بیماریهای معده ، کبد چرب ، دیابت و کم خونی بسیار موثر است وگوشت شتر غنی از آهن و نسبت به گوشت گاو چربی آن کمتر است.
از فواید این گوشت میزان بالای ویتامینهای گروه B مفید برای اعصاب، فقدان هورمون و مواد آنتی بیوتیکی به دلیل پرورش و رشد در محیط طبیعی و مفید بودن آن برای دردهای روماتیسمی و کمردرد و پادرد است.
شیر شتر این استان به دیگر استانهای کشور هم ارسال می شود .
سرمایه بر باد رفته شتر در سیستان و بلوچستان
متاسفانه پشم و کرک شتر در این استان خریدار ندارد و سرمایه است که بر باد می رود .
به گفته شترداران این پشم برای بیماری رماتیسم بسیار مفید است ولی در این استان رونق اقتصادی ندارد .
توسعه شترداری با نگاه صنعتی درسیستان و بلوچستان
شترداری با نگاه صنعتی درسیستان و بلوچستان توسعه پیدا می کند.
در حال حاضر سند توسعه شتر توسط جهاد کشاورزی استان برای بهر وری بیشتر از این صنعت در حال انجام است .
مدیر امور دام جهاد کشاورزی استان، می گوید : در حال حاضر سند توسعه شتر در جهاد کشاورزی استان تدوین شده است و اعتبارات خاصی را برای آن در نظر گرفته شده است که این اعتبارت شامل هویت بخشی بوده است .
به گفته حسینی : در این طرح تمامی شترهای استان هویت بخشی و پلاک کوبی شده اند.
حسینی با اشاره به پرورش شتر به صورت گله داری و سنتی در استان، افزود: ۷۵ هزار نفر شتر یعنی بیش از نیمی از جمعیت شتر کشور در این استان وجود دارد.
مدیر امور دام جهاد کشاورزی استان با بیان وجود 60 جایگاه بهداشتی پرورش شتر، گفت: در شتر داری صنعتی فاصله زایش از 27 و 28 ماه به 17 و 15 ماه کاهش پیدا می کند که در افزایش تولید و بهره وری مفید است.
سيستان و بلوچستان با داشتن نيمي از جمعيت شتر ايران قطب پرورش اين دام در كشور است این امر ظرفیت بسیار بزرگی برای این استان گرم و خشک محسوب می شود.
می توان مناطق مستعد پرورش شتر در استان را شهرستانهای دلگان، ایرانشهر، زاهدان، نیمروز و میرجاوه نام برد و گفت بزرگترین نیاز گوشت شتر در کشور از این استان وارد بازار میشود.
شتردارای یکی از ظرفیتهای ارزشمند کویر
شتردارای یکی از ظرفیتهای ارزشمند کویر است و شتر دارای صنعتی موجب رونق تولید و افزایش درامد و اشتغال ساکنان این مناطق خواهد شد .
در شتر دارای سنتی ، شتر در بیابان است و در شترداری صنعتی شتر در دامداری نگهدای می شود و علاوه برسالم ماندن بچه شترهای تازه متولد شده در جمع آوری شیر شتر هم بهتر می تواند از آن بهر برد .
یکی از شترداران استان می گوید : بیش از 270 شتر دارد که به صورت صنعتی از آنها نگهداری می کند که در بین انها 100 شتر بومی نیز دارد .
وی می گوید : شترهای محلی حدود 2 الی 40 لیتر شیر می دهند و شترهای سندی 18 تا 20 لیتر شیر می دهند و از نظر میزان گوشت نیز دو تا چهار برابر بیشتر گوشت دارند .
بیماری های شایع در بین شتر ها بسیار کم است و در سال گذشته از 12 هزار تست انجان شده در تمامی شترهای وارداتی و بومی در استان ، جواب همه تستها منفی بوده است .
تقویت نژادهای شتردر سیستان وبلوچستان برای افزایش بهره وری
در سالهای اخیر تقویت نژادهای شتر برای افزایش بهره وری در دستور کار قرار گرفته است .
به گفته حسینی مدیر امور دام جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان ، در دو سال اخیر اجازه خاص سازمان دامپزشکی کشور برای واردات شتر هم نوع کشتار و هم برای پروار و هم برای نوع شتر مولد در این استان صادر شده است .
حسینی افزود : در این راستا یکی از بحث ها در خصوص واردات شتر شیری است که بر تغییر نژاد شیری شتر و واردات نوعی که تولید بیشتری داشته باشد تاکید شده است .
شترهای وارداتی شامل نژادهای، تری ، سندی ، لاری ، مولتانی و سفید کوهی می باشند .
حسینی با بیان صدور مجوزهای واردات دام از افغانستان و پاکستان افزود: شترهایی که از مرز وارد می شوند از نژادهای تری، سندی، لاری، مولتانی و سفید کوهی هستند؛ که افزایش وزن و تولید شیر قابلیت های خاص و بهره وری بیشتری دارند.
پرورش شتر در استان سیستان و بلوچستان بیشتر به صورت سنتی است و مسئولان باید از طرحهای پرورش صنعتی و صنایع تبدیلی و فرآوری حمایت تسهیلاتی کنند .
در واقع پرورش شتر قابلیتی است که خشکسالی را به فرصت تبدیل می کند که لازم است با توجه به خشکسالی های متمادی و پتانسیلهای خوبی که در زمینه پرورش شتر در این استان وجود دارد، با حمایت مسئولان گامی هایی موثر در زمینه رونق صنعت شترداری و توسعه اقتصادی در استان برداشته شود
از طرفی ساماندهی نشدن و رها شدن این حیوان در بیابان ها و جاده ها برای چَرا ، گاها حوادث مرگباری را در جاده ها برای خودروهای عبوری رقم می زند .
گزارشگر رحمت الله دهمرده