طبق آیات و روایات روزی دست خداست و این خود بشر است که باعث می شود روزی به دستش برسد یا نرسد.
از ناملایمات زندگی آدمی، پدیده فقر و نیاز مالی است که روح بشر را آزار می‌دهد و گاه به خاطر عدم مهارت انسان‌ها در مقابله با این پدیده، فقر آن‌ها را از مسیر فطریشان که رسیدن به سعادت و رستگاری است باز می‌دارد و به سوی خطرات مهلکی سوق می‌دهد.
در آیات و روایات یک سلسله عوامل به عنوان افزایش روزی شمرده شده است که اگر کسی آن‌ها را انجام دهد، روزی او افزایش می‌یابد، البته آنچه باید بدان توجه داشت این است که این عوامل افزایش روزی علت تامه برای وسعت رزق نیستند، بلکه مقتضی هستند، یعنی چه بسا شخصی عوامل افزایش روزی را به جا می‌آورد، ولی از سویی دیگر از اسباب کاهش رزق خود را برحذر نمی‌دارد، طبیعی است که این فرد به نتیجه نخواهد رسید.
تقوا؛ معتبرترین راه برای پولدار شدن
«وَلَوْ انَّ اهْلَ الْقُری امَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالارْضِ وَلکنْ کذَّبُوا فَاخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکسِبُونَ» (سوره اعراف - آیه ۹۶)
اگر اهالی شهر‌ها و قریه‌ها همگی با هم ایمان آورند و تقوا داشته باشند در‌های رحمت و برکت را از آسمان و زمین به رویشان می‌گشاییم. امّا آنان حقایق را تکذیب کردند، ما نیز آن‌ها را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم؛ و همچنین در بخشی از آیه ۲ و آیه ۳ سوره طلاق می‌فرمایند: "وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجًا و وَیَرزُقهُ مِن حَیثُ لا یَحتَسِبُ ۚ وَمَن یَتَوَکَّل عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسبُهُ". "و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد؛ و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند"؛ بنابراین هرکس تقوای الهی، پرهیزگاری، راه خدا و عبودیت و بندگی خدا را پیشه کند خداوند روزی را نصیبش می‌کند به نحوی که خود نمی‌داند این روزی از کجا آمده است. اگر فرد توکل بر خدا و یقین بر او کند، دغدغه و نگرانی و تردیدی نداشته باشد همان توکل و یقین کفایت کرده و خدا روزی را می‌دهد.
شکرگزار باشیم
شکر و سپاس در هر شکلی از قلب تا زبان تا عمل و رفتار، کار پسندیده‌ای است. البته شکر واقعی نسبت به نعمت‌های الهی، استفاده درست از آن نعمت‌ها برای دست یابی به کمال است.
به این معنا که اگر نعمت الهی، چون نعمت وجود، عافیت، سلامتی، پول و ثروت، قدرت و جوانی و شادابی و مانند آن‌ها را به درستی به کار بریم و برای ارتقای خود و دیگران و تقرب به خدا مصرف کنیم، این همان شکر واقعی نعمت است که در برابر آن کفران نعمت است.
یکی از اثراتی که این شکر گزار بودن دارد این است که رزق و روزی انسان افزایش پیدا می‌کند... چنانچه می‌فرمایند: (لَئِن شَکرْتُمْ لأزِیدَنَّکمْ وَلَئِنْ کفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِید) (سوره ابراهیم - آیه۷)
«اگر شکرگزاری کنید (نعمت خود را) شما خواهم افزود، و اگر ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است.»
از صدقه دادن و انفاق کوتاهی نکنیم
«و هر چیزی را (در راه خدا) انفاق کنید، عوض آن را می‌دهد، و او بهترین روزی دهندگان است.»
و همچنین فرمود: (وَاللَّهُ یَعِدُکمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیم) (سوره بقره- آیه۲۶۸)
«خداوند وعده آمرزش و فزونی به شما می‌دهد و خداوند با قدرت وسیعش، به هر چیز داناست.»
در تفسیر مجمع البیان از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که هنگام انفاق دو چیز از طرف خداست و دو چیز از ناحیه شیطان است. آنچه از جانب خداست، یکی آمرزش گناهان و دیگری وسعت و فزونی اموال است؛ و آنچه از طرف شیطان است یکی وعده فقر و تهیدستی و دیگر امر به فحشاء است.»
اسراف را کنار بگذاریم
«(از نعمت‌های الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست ندارد.»
در روایات به این مهم اشاره شده است:
قال الصادق (علیه السلام): «إِنَّ السَّرَفَ یُورِثُ الْفَقْرَ و إِنَّ الْقَصْدَ یُورِثُ الغِنی».
«به درستی که اسراف و زیاده روی موجب تنگدستی و اقتصاد و میانه روی باعث ثروت و بی نیازی است.»
و در جایی دیگر فرمودند: «إِنَّ مع الاسراف قِلَّةُ الْبَرَکة». «همانا بی برکتی همراه زیاده روی است.»
با اهل خانه همدل باشیم
امام صادق علیه السلام در این زمینه فرموده‌اند: «به هر خانواده‌ای که سهم آنان از رفق و همدلی هدیه شده باشد و با یکدیگر با مدارا و ملایمت رفتار کنند، خداوند حتماً رزق آنان را افزایش خواهد داد. در تقدیر معیشت همدلی و مدارا بهتر از ثروت زیاد است. با رفق در زندگی هیچ کمبودی وجود ندارد و با ولخرجی، هیچ چیزی باقی نمی‌ماند. خداوند عزیز و با جلال اهل رفق و مدارا است و رفق را دوست دارد.»
صله رحم را دست کم نگیریم
ارتباط با بستگان و مشارکت در غم و شادی آنان و مطّلع شدن از احوال و روزگارشان، ثمرات و برکات مادّی و معنوی فراوانی در پی دارد که از جمله برکات مادّی آن، افزایش رزق و روزی است. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «ارتباط با خویشاوندان باعث نیکی اخلاق، مبارک شدن دست، پاکیزگی روح، افزایش رزق و تأخیر در مرگ آدمی می‌شود.»
امام باقر علیه السلام نیز برکات ارتباط با خویشان و بستگان را پاکیزه شدن اعمال، دفع بلا، ازدیاد ثروت، طول عمر، وسعت رزق و محبوبیت در بین خانواده معرفی کردند. ایشان می‌فرمایند: «صله رحم اعمال را پاکیزه می‌گرداند، بلا را دفع می‌کند، اموال را افزایش می‌دهد، عمر انسان را طولانی می‌کند، رزق او را توسعه می‌بخشد، و [او را]در خانواده‌اش محبوب می‌گرداند؛ پس انسان باید تقوای الهی پیشه کرده و صلح رحم کند.»
خوش رفتاری و مدارا با مردم، روزی آور است
امام على علیه السلام: حُسنُ الخلاقِ یُدِّرُ الرزاقَ وَیونِسَ الرِّفاقَ؛ «خوش اخلاقى روزى‌ها را زیاد مى کند و میان دوستان انس و الفت پدید مى آورد.» (نهج الفصاحه، ح ۷۸۱)
امام کاظم علیه السلام در نصیحتی به هشام بن حکم در مورد اثرات مادّی رفق و نیکی و خوش اخلاقی فرمودند: «عَلَیْکَ بِالرِّفْقِ فَاِنَّ الرِّفْقَ یُمْنٌ وَالْخُرْقَ شُوْمٌ اِنَّ الرِّفْقَ وَالْبِرَّ وَحُسْنَ الْخُلْقِ یَعْمُرُ الدِّیارَ وَیَزِیدُ فِی الرِّزْقِ؛ بر تو باد که با دیگران با رفق و ملایمت رفتار کنی؛ چرا که رفق مبارک و با برکت و تندخویی شوم و ناپسند است. رفق، نیکی و خوش اخلاقی با دیگران، شهر‌ها را آباد و رزق‌ها را افزون می‌کند.» (صحیفه امام کاظم؛ جواد قیومی اصفهانی)
بیشتر بخوانید:
آرامش درونی و افزایش رزق و روزی از فواید ذکر روز‌های هفته
ذکر روز‌های هفته ثواب و فواید بسیار زیادی دارد که با خواندن روزانه این ذکر‌ها می‌توانید به آرامش برسید و موجب افزایش رزق و روزی شما می‌شود.
به نظر من شاید برکت مثل ری کردن برنج باشد.
شاید برکت مثل رسیدن هدیه ای باشد که انتظارش را ندارید.
شاید برکت مثل پیدا کردن یک شی باشد که مدت ها پیش گم شده بود.
همه چیز با فرمولهای ریاضی حل نمی شود.مثل شاگرد ممتازی که اکنون بیکار است و اما شاگرد تنبل کلاس شغلی با درآمد بالا دارد.مثل شفای بیماری که پزشکان از او قطع امید کردن.
خلاصه که هر فردی باید تمام تلاشش را بکند اما روزی دهنده خداست.
یک حسابدار باید چگونه و با چه واحدی مقدار برکت دارایی های یک شخص حقیقی یا یک شرکت را اندازه گیری کند؟
چگونه است که مثلا یک کیلو برنج با برکت بالا میتواند افراد بیشتری را سیر کند (انرژی بیشتری برای بدن تولید کند) ولی این معقوله هنوز دارای واحد نیست و نمیتوان آن را اندازه گیری کرد؟
آیا برکت یک چیز مهوم برای بستن دهان فقراست؟
پیشاپیش ممنون از وقتی که برای جواب گذاشتید.