آذربایجان غربی به عنوان دومین استان پر آب کشور و با داشتن دومین دریاچه شور جهان و ۱۶ سد با بحران کم آبی دست و پنجه نرم می‌کند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکزآذربایجان غربی ، مشکل خشکسالی و بحران کم آبی امسال بیشتر از هر سالی و جدی‌تر از همیشه کشور را تهدید می کند، کم‌آبی و بی‌آبی یکی از مهمترین مشکلات و چالشهای عصر حاضر کشورهای مختلف است و در اقصی نقاط دنیا خبرهایی از جدال و تنش بر سر آب به گوش می‌رسد در ایران نیز طی یک دهه اخیر و به ویژه طی یک سال گذشته پدیده خشکسالی حادتر از گذشته شده است.
طبق آماری که شرکت مدیریت منابع آب ایران تا خرداد ماه منتشر کرده است،میزان بارندگی هایی که اتفاق افتاده ۳۶ درصد کمتر از میانگین ۵۲ ساله بوده است.
خشکسالی پدیده‌ای است که اگر به موقع برای آن راه حل پیدا نشود، ممکن است در آینده باعث بروز مسایل و مشکلات دیگر بصورت سلسله مراتبی شود و حتی ممکن است منجر به تنش‌های اجتماعی و خشونت شود.
بارش های کم در سال های گذشته و مضاف بر آن در زمستان ۹۹ دست به دست هم داده تا روزهای تابستانی کم آب را سپری کنیم به طوری که آذربایجان غربی با داشتن دومین دریاچه شور جهان و ۱۶ سد در حال بهره‌برداری و چند رودخانه پرآب ارس، زرینه و سیمنیه‌رود به سرزمین سدها و رودخانه‌های پرآب و دومین استان پر آب کشور شهرت پیدا کرده در این روزهای گرم تابستانی حال و روز خوشی ندارد و نگین فیروزه ای اش تشنه تر از همیشه است.
حالِ ناخوش دریاچه ارومیه
براساس آخرین پایش های ستاد احیای دریاچه ارومیه، تراز آبی دریاچه ۵۶ سانتیمتر کاهش دارد.
تراز فعلی دریاچه ارومیه ۱۲۷۱.۸۰ سانتیمتر از سطح آبهای آزاد است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۲۷۱.۳۶ بود. در حال حاضر وسعت دریاچه ارومیه ۲ هزار و ۵۰۹ کیلومتر مربع است که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۳ هزار و ۵۷۵ کیلومترمربع بود که هزار و ۶۶ کیلومتر مربع کاهش دارد.
ذخیره آبی دریاچه ارومیه سه میلیارد و ۲۱ میلیون مترمکعب هست که این میزان در مدت مشابه سال گذشته پنج میلیارد و ۵ میلیون مترمکعب بود.
جواد محمدی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی با بیان اینکه ذخایر آبی سدها نسبت به سال گذشته از کاهش چشمگیری برخوردار است، گفت : تعهد شرکت آب منطقه ای استان برای رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه ۶۱۶ میلیون مترمکعب بود که پس از رهاسازی ۲۲۰ میلیون مترمکعب، رهاسازی متوقف شد، زیرا تداوم این روند باعث ایجاد یک بحران در تامین آب شرب و خیانت به شهروندان محسوب می شد.
رگ های تشنه دریاچه ارومیه چگونه سیراب می شود؟
مدیر دفتربرنامه ریزی وتلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به آخرین وضعیت بزرگترین پروژه احیای دریاچه ارومیه می گوید: طرح انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه شامل طرح‌های سد انحرافی بادین‌آباد (با ۱۰۰% پیشرفت) و سد کانی‌سیب (با ۱۰۰% پیشرفت) می‌شود و در دی ماه سال گذشته افتتاح شد و سازه آبگیر با ۱۰۰% پیشرفت، تونل انتقال آب به طول ۳۵.۶ کیلومتر و کانال انتقال آب (با ۱۰۰% پیشرفت)، به طول ۱۱.۱ کیلومتر است.
تجریشی ادامه داد: تونل انتقال آب که حفاری آن در سال ۹۴ آغاز شده، با ۹۸.۲ درصد پیشرفت، از ۳۵ هزار و ۶۰۰ متر طول تونل، تنها حدود ۶۰۰ متر از آن باقی مانده است که تا انتهای تابستان حفاری آن به اتمام می‌رسد.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: با بهره برداری از این تونل سالانه بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد بستر دریاچه ارومیه می شود.
مدیر دفتربرنامه ریزی وتلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه با تاکید بر عملیات اجرایی مدول دوّم تصفیه‌خانه فاضلاب شهر تبریز، گفت: این پروژه به همراه خط انتقال پساب با ظرفیت سالانه ۱۲۱ میلیون متر مکعب که از خرداد ماه سال ۹۵ عملیات اجرایی آن‌ها شروع شده است، به همراه پروژه عملیات اجرایی مدول سوّم تصفیه‌خانه فاضلاب ارومیه به انضمام خط انتقال پساب با ظرفیت سالانه انتقال ۵۱ میلیون متر مکعب که اجرای آن از سال ۹۳ شروع شده، در هفته دولت سال جاری به بهره برداری رسید و پساب تصفیه شده به دریاچه منتقل می‌شود.
تجریشی در ادامه با بیان اینکه تمامی طرح های احیای دریاچه ارومیه در اواخر تابستان و فصل پاییز به بهره برداری می رسند افزود:با افتتاح طرح انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه و همچنین تصفیه خانه‌های فاضلاب شهر‌های ارومیه و تبریز سالانه به طور مداوم 800 میلیون متر مکعب آب وارد بستر دریاچه می شود.
اجرای سیستم های آبیاری نوین
همچنین معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی در میان مردم ساکن در اطراف دریاچه ارومیه را نیز مورد تاکید قرار داد و گفت: ایجاد حساسیت‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی در بین مردم برای احیای دریاچه ارومیه در جهت حمایت آنان از برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه و جلب مشارکت آنان در این زمینه را از دیگر برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی کاهش ۴۰ درصدی اختصاص آب به بخش کشاورزی از طریق اجرای سیسیتم‌های آبیاری نوین و تغییر الگوی کشت را از برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد.
درهمین حال شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی از کاهش ۱۸ درصدی ذخیره آبی سدهای استان خبر داد و ذخیره برفی حوضه آبی سدهای استان نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۰ درصد کاهش دارد.
رهبردین مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی از کاهش ۲۵ درصدی میزان بارش‌ها و کاهش ۱۸ درصدی ذخایر سدهای استان در سال آبی جاری خبرداد.
در سال آبی جاری ۲۹۵ میلیمتر بارش در ۳ حوضه آبریز (دریاچه ارومیه، زاب و ارس) ثبت شده که ۲۵ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است.
رهبردین با اشاره به اینکه آب معادل برف استان درسال جاری ۲۳۰ میلیون مترمکعب است که این میزان طی سال گذشته ۴۵۸ میلیون مترمکعب بود افزود: آب معادل برف استان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه کاهش ۵۰ درصدی و در حوضه ارس نیز کاهش ۷۲ درصدی دارد.
با اشاره به حجم آب مخازن سدهای استان گفت: نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۱۸ درصدی در حجم آب مخازن سدهای استان را شاهدیم و درصد پرشدگی مخازن در حال حاضر ۴۲ درصد است.
رهبردین بااشاره به اینکه تعهد آب منطقه‌ای استان برای رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه ۶۱۶ میلیون مترمکعب بود که پس از رهاسازی ۲۲۰ میلیون مترمکعب، ادامه رهاسازی متوقف شد و فعلا شرکت آب منطقه ای برنامه ای برای رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه ندارد.
وی ادامه داد: باتمهیدات انجام شده از بروز بحران جلوگیری شد و تا اسفند ماه در تامین آب شرب در سدهای استان مشکلی نداریم.
رهبردین با اشاره به اینکه پتانسیل منابع آبی استان ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب است، گفت: ۶.۵ میلیارد مترمکعب حجم آبهای سطحی استان و یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب های زیر زمینی استان است.
نویسنده : ندا موسی زاده