بازگشت به چرخه تولید با شکست مافیای کاغذ...

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ استان مرکزی؛ در شهرستان زرندیه استان مرکزی کارخانه ای قدیمی خودنمایی می کند که مدیران و کارکنانش پس از پشت سر گذاشتن سختی ها و موانع بسیار با خودباوری و همدلی، تولید را به گونه ای دیگر معنا کرده و مرزهای موفقیت و توسعه را با روش ابدایی و منحصر به خودشان جابجا کرده اند.
وقتی مدیران و کارکنانش برایم از رکود سخت گذشته و شرایط حاد و بحرانی تولید که دلالان از خدا بی خبر مسببش بودند می گفتند اگرچه برق نگاهشان از امید به روزهای روشن پیش رو لبریز بود، اما به راحتی میشد آن همه رنج و مشقت را از لحن بیانشان حس کرد.

می گویند روزگار خیلی سختی را پشت گذاشتیم که حتی یادآوری آن هم برایمان دشوار است.
اما در نهایت صنعتگران پرتلاش این واحد تولیدی بزرگ با ایمان به فردایی بهتر و با تکیه بر توان و تخصص خود با دور زدن دلالان سودجو و کوتاه کردن دستشان توانستند معمای پیچیده رکود تولید را پس از سال ها مانع تراشی مافیای کاغذ و کارتن کشور حل کرده و در سالی که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به نام سال تولید، پشتیبانی ها و مانع‌زدایی ها نامگذاری کرده اند این کارخانه را از گزند واسطه های فرصت طلب و خطر ورشکستگی قطعی نجات دهند.

استان مرکزی همچنان پیشرو در شعار سال...
این دومین کارخانه بزرگ صنعتی استان مرکزی در سال جاری است که صنعتگران پویا و خستگی ناپذیر آنها توانستند با عزم و اراده و حمایت و پشتیبانی دولتمردان با برداشتن موانع متعدد پیش رو، حیات دوباره صنعت استان را رقم بزنند.
پیش از این، مدیران و کارکنان متعهد ایجرود؛ واحد صنعتی بزرگ تولید شمش روی آشتیان در استان مرکزی نیز پس از تعطیلی 10 ساله و ورشکستگی کامل با تزریق به موقع سرمایه در سال جاری توانستند با گذر از موانع پیش رو و بازگشت 300 کارگر بیکار شده به کارخانه حیاتی دوباره ببخشند.
برگ زرین دیگر در دفتر افتخار استان مرکزی...
اینک دومین برگ زرین از دفتر افتخارات صنایع استان مرکزی هم با اجرای دقیق منویات رهبر معظم انقلاب در راستای نامگذاری امسال، در صنعت کشور رقم خورد تا در زمانی کمتر از سه ماه از حیات دوباره ایجرود در آشتیان، این بار کارخانه تولید کاغذ و کارتن کشور در زرندیه نیز با برخورداری از شعار عملیاتی پشتیبانی ها و مانع زدایی ها پرتوان تر از قبل با بازگشت مقتدرانه به چرخه تولید، به دومین الگو و در عین حال نمادی بارز از شعار ما می توانیم برای دیگر صنایع کشور تبدیل شود.
تردید ندارم فتح قله موفقیت برای صنعتگران قدیمی ترین واحد صنعتی تولید کاغذ و کارتن کشور در استان مرکزی به سادگیِ بیان مطالب موجز نگارنده نبوده و نیست و بدون شک ساعات و روزهای سخت و طاقت فرسایی را بر مدیران، متخصصان و کارکنان زحمتکش این صنعت تحمیل کرده و بعید می دانم در ادامه گزارش هم بتوانم بخوبی، وسعت و عمق این توفیق کم نظیر در صنعت کشور را آنگونه که شایسته همت و تلاش آنهاست بازگو کنم، اما با اینحال همه تلاشم را می کنم.

هجوم بی امان سلاطین کاغذ...
قصه پر غصه هجوم بی امان سلاطین و مافیای کاغذ و ایجاد مشکلات فراوان برای صدها کارخانه تولید کاغذ و کارتن در کشور و به ویژه در استان مرکزی واقعا شنیدن دارد.
از بازار آخال شروع می کنم که متاسفانه به طورکامل در دست واسطه‌گران فرصت‌ طلب قرار دارد و شاید باورتان نشود اگر بگویم 50 کارخانه هلدینگ تنها زیر نظر یکی از سلاطین کاغذ ایران اداره می شود.
این مافیای بسیار قدرتمند که خدا می داند این همه قدرت و نفوذ را از کجا به دست آورده اند به راحتی نبض بازار آخال کشور را در دست گرفته و هیچ کس را یارای مقابله با آنها نیست.
آخال همان ضایعات کاغذ و کارتن و در اصل خوراک اولیه صدها کارخانه تولید کاغذ و کارتن در کشور است و دقیقا مشکل از همین جا آغاز می‌شود که چرا و چگونه این ضایعات با چندین برابر قیمت به دست واحدهای تولیدی می رسد؟
موضوع مهم و قابل تاملی که نیاز به واکاوی دقیق دارد.

آخال در چنگ مافیای کاغذ و کارتن...
مدیرعامل قدیمی ترین کارخانه تولید کاغذ و کارتن کشور در زرندیه استان مرکزی می گوید: سلاطین کاغذ و کارتن کشور که تعداد آنها انگشت شمار است با جمع آوری آخال مجال تولید را به بیش از 200 واحد تولیدی این محصول در کشور نمی دهند.
اما صنعتگران این واحد تولیدی بزرگ توانستند با دور زدن تحریم مافیای کاغذ و کارتن با تزریق سرمایه و نوسازی ماشین آلات خط تولید هم مواد اولیه مورد نیاز کارخانه را تامین کنند و هم سبب توسعه و رونق بیش از گذشته تولید شوند.
به گفته فراهانی، کارخانه اش پیش از این مانند دیگر واحدهای صنعتی مشابه در سراسر کشور، از دست دلالان در امان نبود و مافیای بی رحم با ممانعت از توزیع مواد اولیه که افزایش 10 برابری قیمت را نیز در پی داشت، چرخ این کارخانه را مانند دیگر واحدهای تولیدی کشور متوقف و در آستانه ورشکستگی قرار دادند.

وقتی عدو شود سبب خیر...
فشارهای بی امان سلاطین این حوزه سبب ایجاد تنگناهای بسیاری برای صنعتگران زرندیه ای شد، اما اتفاقا این سختی های روزافزون باعث شد تلاشگران این عرصه نه تنها تسلیم فشارها نشوند بلکه با اندیشه و اقدامات موثر، تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده و گام های مصمم خود را به سمت موفقیت، استوارتر از قبل بردارند.
آنان با عزم و اراده تصمیم گرفتند با کوتاه کردن دست واسطه ها با تزریق 15 میلیارد تومان سرمایه و جمع آوری و تامین مستقیم مواد اولیه مسیر پیشرفت را بهتر از قبل هموار کنند.
مدیر واحد صنعتی تولید کاغذ و کارتن در زرندیه هم می گوید: با راه اندازی خط تولید مواد اولیه علاوه بر تولید سالانه 25 هزار تن از این محصول در سال توانستیم 70 درصد نیاز خط کارتن سازی را هم تامین کنیم.
کیانی ابراز امیدواری کرد با اجرای طرح توسعه این کارخانه علاوه بر تولید سه نوع کاغذ لاینر، تست لاینر و فلوتین، کاغذ سفید و کرافت را هم تولید کنیم.

کوتاه شدن دست دلالان، توفیقی که به سادگی به دست نیامد...
اکنون که مدتی است در استان مرکزی دست واسطه ها قطع شده صنعتگران قدیمی ترین واحد صنعتی تولید کاغذ و کارتن در زرندیه با خیالی آسوده چرخ های این واحد تولیدی را به چرخش درآورده اند و به آینده ای روشن تر می اندیشند که البته این موفقیت حاصل نمی شد مگر در سایه همدلی و انسجام مدیران و متخصصان این صنعت پویا و پولساز.
با قطع دست دلالان فرصت طلب ظرفیت خط تولید کارتن در این کارخانه به 23 هزار تن رسیده است.
کارتن های 3 لایه و 5 لایه این واحد تولیدی درصنایع غذایی، دارویی و بسته بندی خرد و کلان کاربرد دارد.

تاریخچه کاغذسازی...
اکنون مختصری از تاریخ و نحوه پیدایش صنعت کاغذسازی بدانید تا در ادامه به جمع بندی بهتری از شرح موضوع برسیم.
"فضل ابن يحيى برمكى" نخستين كسى بود كه قرن چهار هـ.ق در بغداد كارخانه كاغذسازى داير كرد، اما این صنعت در ایران از قرن هفتم هجرى گسترش يافت.
فعالیت کاغذسازی به طور رسمی نخستین بار در ایران با تأسیس کارخانه مقواسازی و با استفاده از کاغذهای باطله در سال 1313 خورشیدی در کرج آغاز شد.
در سال 1326 شركتى با سرمايه گذارى خصوصی كه خوراك آن كاغذهاى باطله اداره ها و سازمان ها در منطقه ورامين بود ایجاد شد.
و در نهایت در سال 1344 نخستین كارخانه كاغذسازى مدرن کشور در هفت تپه خوزستان ايجاد و در 1346 هم شركت كاغذ پارس تأسيس شد.

وضعیت کنونی صنعت کاغذ در ایران...
تا حدودی با تاریخ پیدایش صنعت کاغذ و کارتن در کشور آشنا شدید و بهتر است برای درک عمیق تر موضوع و آنچه که در ادامه به آن خواهم پرداخت نگاهی هرچند اجمالی هم داشته باشم به وضع این صنعت در شرایط کنونی.
کارشناسان حوزه صنعت بر این باورند که با وجود ظرفیت های مناسب کنونی در کشور، اما ایران در جایگاه مطلوبی در صنعت کاغذ قرار ندارد.
این در حالی است که با واردات چوب خام می توان محصولات سلولزی از جمله کاغذ بهداشتی، کاغذ روزنامه، چاپ و تحریر و کاغذ بسته بندی تولید کرد.
از سوی دیگر ظرفیت موجود بازیافت سالانه حدود سه میلیون تن کاغذ در جنوب کشور را هم نمی توان از نظر دور داشت و در صورت استفاده بهینه از این فرصت عالی نه تنها نیاز داخلی بلکه نیاز برخی کشورهای همسایه مثل عراق، ارمنستان، پاکستان، افغانستان و ترکمنستان هم تامین خواهد شد.

بزرگترین شرکت های تولیدکننده داخلی...
علاوه بر واحد صنعتی تولید کاغذ و کارتن کشور در زرندیه استان مرکزی، کارخانه چوب و کاغذ مازندران بزرگترین تولید کننده در حوزه روزنامه و کاغذ تست لاینر و کرافت لاینر است.
کارخانه پارس در حوزه چاپ و تحریر در قالب برگه های تحریر و برگه های کاهی فعالیت می کند.
کارخانه های چوکا، خزرکارتن، کاسپین، میهن کارتن و آسان پک قزوین هم در زمینه صادرات کاغذهای تست لاینر و کرافت لاينر فعالیت دارند.

ردپای مافیای کاغذ و کارتن در صنعت کشور...
خب با توجه به اطلاعات ارائه شده برای درک بهتر موضوع، اینک بازگردیم به محور اصلی گزارش و بررسی علل رکود صنعت کاغذ و کارتن در کشور.
خوشبختانه مسیری که صنعتگران بخش تولید کاغذ و کارتن در استان مرکزی پس از سختی های فراوان با موفقیت طی کردند سبب کوتاه شدن کامل دست واسطه گران شد، اما اکنون دیگر استان های کشور همچنان درگیر این معضل صنعت سوز هستند و به نقل از مسئولان این حوزه اکنون بسیاری از این واحدهای صنعتی به شدت در معرض تعطیلی و ورشکستگی قرار گرفته اند.
جالب است که از هر مسیری که کمبود مواد اولیه کاغذ و کارتن در کشور را بررسی می کنم ردپای سلاطین و مافیای کاغذ و کارتن در آن دیده می شود.

ضعف مسئولین؛ نقص قوانین؛ لابی گری سلاطین...؟
نکته مهم و قابل تاملی که ذهن صنعتگران این حوزه را به خود مشغول کرده آن است که واقعا چرا جلوی واسطه های سودجو که سال هاست چتر دلالی خود را بر سر صنایع کشور گسترانیده اند و خون این صنعت را در شیشه می کنند گرفته نمی شود؟
آیا به راستی می توان باور کرد که مسئولان از وجود چنین غده های سرطانی بدخیم در کشور بی اطلاع هستند در حالیکه هم صاحبان این صنایع و اکنون نیز من و شما هم از وجود چنین مافیای خطرناکی باخبریم...!؟
بنابراین یا مسئولان مربوط از توان کافی برای ریشه کن کردن این معضل برخوردار نیستند یا قوانین موجود ناقص و ضمانت اجرایی ندارند و یا لابی گری سلاطین این حوزه توانسته موفق عمل کند!

واسطه ها عامل اصلی رکود...
بی تردید مهمترین عامل رکود تولید کاغذ و کارتن در کشور و به ویژه استان مرکزی که پیش از این با این پدیده شوم دست به گریبان بود کمبود مواد اولیه بوده و همچنان هست که بخش عمده ای از این مشکل اساسی ناشی از ریشه دواندن دلالان در این صنعت است.
اکنون صدها واحد تولیدی این محصول در استان های کشور همچنان با این مشکل جدی دست به گریبانند.
به نظر می رسد این واحدهای صنعتی نیز باید با عزم و اراده بالا، صنعتگران این حوزه در استان مرکزی را الگو قرار داده و قدم در مسیر تامین مواد اولیه کارخانه های خود بگذارند تا بتوانند دست واسطه ها را به کلی از ریشه قطع کرده و هرچه زودتر این صنعت ارزشمند را حیاتی دوباره بخشند.
بیکاری دهها هزار نیروی کار...
سه میلیون تن ظرفیت تولید سالانه کاغذ و کارتن در ایران است در حالی که کمبود مواد اولیه سبب شده تنها یک میلیون تن از این محصولات تولید شود، حال آنکه در صورت تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی کشور تولید به ظرفیت واقعی خود خواهد رسید.
50 هزار نیروی کار در این صنعت قدیمی سبز کشور فعالیت می کنند که اگر مواد اولیه آنها به موقع و کافی تامین نشود مسیر صادرات آنها هموار نمی شود و بیم بیکاری همه آنان وجود دارد.
به دیگر سخن چالش‌های این صنعت سودآور و مشکلات واحدهای کارتن سازی در کشور تا کنون خسارت های جبران ناپذیری به صنعتگران این بخش وارد کرده است.
اگرچه صنعتگران استان مرکزی توانسته اند در این بخش با خلاقیت و تلاش پیگیر دست واسطه های بی رحم را کوتاه کنند، اما همانطور که پیشتر هم گفتم دیگر صنایع مشابه در کشور هنوز هم در حال زخم خوردن از مافیای این صنعت هستند و برای برون رفت از وضعیت وخیم کنونی و پیدا کردن راه نجات از ورشکستگی باید هرچه زودتر اقدامات موثری انجام دهند.

چالش جدی؛ انحصار‌ کاغذ بلای جان صنعت کارتن سازی...
به تعبیر بهتر اکنون انحصار‌ کاغذ بلای جان صنعت کارتن سازی کشور شده است.
عضو هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا مرداد امسال در گفت و گو با خبرگزاری اقتصاد آنلاین گفت: تا سال 94 که وارد کننده کاغذ بسته بندی بودیم، در کل کشور 700 هزار تن تولید داشتیم، ولی امروز ظرفیت تولید به یک میلیون و 200 هزار تن رسیده و این میزان با کوتاه شدن دست دلالان سودجو می تواند تا 2 میلیون تن هم افزایش یابد.
اسفندیاری معتقد است تامین نیاز داخل با شرایط تحریم ها کار ساده ای نیست و در عین حال هم به علت افزایش قیمت مواد اولیه، به نوعی بازار را از دست داده ایم.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع کارتن و ورق کشور هم می گوید: اکنون قیمت کاغذ تولید داخل 10 برابر شده و به همین علت شاهد کمبود نقدینگی واحدهای صنعتی در سال های اخیر هستیم.
به عقیده رسول ورشوچی منفرد این افزایش قیمت فرصت مناسبی را برای سودجویی دلالان ایجاد می کند و در این بین کسانی که زیان می بیند تولید کنندگان هستند.

خاک بر سر تولید...
در حالیکه دلالان کاغذ در کشور با لابی گری سودهای کلان و بادآورده به جیب می زنند و نفس تولید را به شماره انداخته اند، بیش از 200 کارخانه تولید کاغذ و کارتن کشور یا غبار رکود روی آنها نشسته و یا تنها با 15 درصد ظرفیت خود کار می کنند.
مشکلات موجود به راحتی در کشور قابل لمس و مشاهده است، اما اینکه چرا مسئولان همچنان دست به اقدامات موثر و عاجل نمی زنند جای تردید و سوال دارد...!؟
آنان باید با توجه به نامگذاری سال و تاکید و توجه وافر رهبر معظم انقلاب مبنی بر حمایت همه جانبه از تولید بی درنگ دست به کار شوند و تا خاک ورشکستگی بر سر تولید ننشسته تدابیری اتخاذ کرده و با مبارزه جدی با مافیای کاغذ و کارتن ضمن ریشه کن کردن این آفت خانمانسوز، غبار رکود را از تولید کشور بگیرند.

ضرورت ورود عاجل دولت و مجلس به موضوع...
با توجه به مطالب مطرح شده و بررسی موضوع اگر دولت و مجلس برنامه ریزی زودهنگامی برای قطع دست دلالان نکتند به زودی شاهد ورشکستگی بسیاری از واحدهای تولیدی این صنعت در کشور خواهیم بود.
مشکلات در مسیر تولید کاغذ و کارتن در کشور تا حدی است که عضو سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به اینکه اکنون در کشور 2 هزار و 300 تن مجوز تولید و بسته بندی کاغذ صادر شده می گوید: اکنون بیش از یک میلیون ماشین در خط تولید این محصولات نصب شده و آماده راه‌اندازی است، اما مگر واسطه های سودجو امان می دهند؟
محمد کهترپور فریمان با اشاره به اینکه 250 واحد کوچک و متوسط این حوزه در کشور 40 هزار اشتغال مستقیم و غیر مستقیم به وجود آورده‌اند می افزاید: 90 درصد محصولات کاغذ و کارتن ایران در همین واحدهای کوچک و متوسط تولید و راهی بازارهای داخلی و خارجی می شود.
او به این موضوع هم تاکید می کند که اگر دست دلالان این بخش کوتاه نشود به زودی توان تولید شانه تخم مرغ هم نخواهیم داشت، چرا که همه این 250 واحد تولیدی در آستانه تعطیلی قرار دارند.

توان ایران برای تبدیل شدن به قطب تولید کاغذ منطقه...
با وجود همه تنگناها و مشکلات صنعت کاغذ و کارتن سازی در کشور، اما برخی معتقدند ایران از ظرفیت بسیار مناسبی برای تبدیل شدن به قطب تولید کاغذ در منطقه برخوردار است.

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا معتقد است امکانات و ظرفیت‌های موجود در کشور به گونه‌ای است که ایران به راحتی می‌تواند به قطب تولید کاغذ و مقوا و تامین نیاز جمعیت 400 میلیون نفری منطقه تبدیل شود.
استفاده از کاغذ بسته‌بندی و کاغذ تحریر موضوعی جهانی و بین‌المللی است و همه کشورها به فرآورده‌هایی مثل کتاب، روزنامه، نشریات و انواع بسته ‌بندی نیاز دارند.
ابوالفضل روغنی گلپایگانی می گوید: با ایجاد زیرساخت‌های لازم، استفاده از ظرفیت‌های خالی موجود و توسعه واحدها و در عین حال با بهبود تعاملات بین‌المللی و تامین بازار بزرگ منطقه توسط فعالان کشور، صادرات کاغذ امری محال نیست.
سرانه مصرف انواع کاغذ در ایران 22 کیلوگرم، در اروپا 55 کیلوگرم و در آمریکا 160 کیلوگرم است.
مصرف سالانه کاغذ کتاب درسی در کشور 40 هزار تن و مصرف سالانه کاغذ بهداشتی هم 120 هزار تن است.
با وجود این همه ظرفیت و البته در صورت ریشه کن کردن مافیا و سلاطین کاغذ و کارتن در کشور می توان با تولید مواد اولیه این صنعت علاوه بر تامین نیاز صدها کارخانه داخلی، در زمینه صادرات محور کردن این محصول استراتژیک هم گام های بلندی برداشت.

پشتیبانی و مانع زدایی همه جانبه از تولید...
از آنجا که رهبر معظم انقلاب اسلامی با بینش و آگاهی عمیق، به مشکلات اقتصادی مردم و موانع گسترده پیش روی صنایع کشور واقف بوده و هستند با هدف رشد و شکوفایی تولید و صنعت، با هوشمندی و درایت همیشگی خود امسال را به نام سال "تولید، پشتیبانی ها و مانع‌زدایی ها" نامگذاری فرمودند تا دولت و مجلس در این راستا بیشترین توان خود را با اقدامات عملی در مسیر اعتلای نظام اقتصادی کشور بسیج و مهیا کنند.
اکنون که واحدهای صنعتی تولید کاغذ و کارتن در کشور با مشکلات و موانع متعدد بر سر راه تولید مواجه شده اند، زمان اقدامات موثر و فراگیر مسئولان هم فرا رسیده تا همانطور که پیشتر هم بیان شد با پشتیبانی و مانع زدایی از مسیر تولید، گشایشی زود هنگام در این بخش حاصل شود.

حرف آخر...
در سالی که با عنوان سال تولید، پشتیبانی ها و مانع‌زدایی ها نامگذاری شده از یک سو تلاشگران عرصه ساخت کاغذ و کارتن در زرندیه استان مرکزی با امید به آینده ای روشن و با اراده ای استوار موفق شدند موانع را یکی پس از دیگری از پیش رو برداشته و ریشه واسطه گران سودجو را بخشکانند.
اما از سوی دیگر مسئولان استان مرکزی نیز با تاسی از منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی با حمایت و پشتیبانی از این صنعت به مدد صنایع استان شتافته و مسیر را برای این توفیق ارزشمند و بزرگ فراهم کرده اند.
اگر صنعتگران استان مرکزی در حوزه تولید کاغذ و کارتن توانستند دست مافیای بزرگ این صنعت را برای همیشه کوتاه کنند پس بدون شک همه صنایع دست به گریبان این حوزه در کشور هم خواهند توانست با الگو قرار دادن صاحبان صنایع و عملکرد مسئولان استان مرکزی نه تنها به ورطه ورشکستگی سقوط نکنند، بلکه گام های بلندتری نیز برای توسعه بیش از پیش این صنعت بردارند.
اینک در شرایط حادی که تحریم های ظالمانه دشمنان ایران اسلامی عرصه را بر اقتصاد کشور تنگ کرده، مسئولان به ویژه مدیران اقتصادی کشور باید با برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه و با استفاده از ساز و کارهای مناسب از فرصت پیش رو برای حمایت از صنایع تولید کاغذ و کارتن کشور که گرفتار سلاطین و دلالان سودجو شده اند حمایت کنند و در عین حال در برداشتن موانع موجود از مسیر توسعه و تعالی این صنعت، یاریگر صنایع این حوزه باشند.
صاحبان این صنایع باور دارند در صورتی که دست دلالان از بازار تامین مواد اولیه کوتاه و با پشتیبانی ها و مانع زدایی های مسئولان مسیر توسعه هموارتر شود علاوه بر افزایش چندین برابری ظرفیت تولید، راه‌های توسعه صادرات نیز از موانع موجود تهی خواهد شد./
حال به نظر شما با توجه به آنچه که در این گزارش از نگاهتان گذشت خشکاندن ریشه دلالان کاغذ و کارتن خواسته به حق صنعتگران این بخش نیست...؟

نویسنده: سید احمد طباطبایی