تحولات اخیر و جاری افغانستان که با حاکمیت برق آسای طالبان همراه شده به یک معما و معادله چند مجهولی شبیه است و همه منتظر روشنتر شدن ابعاد این معما و معادله هستند.
یکی از ابعاد این معما و معادله به دولت قبلی افغانستان برمی گردد که اشرف غنی رئیس جمهور آن بدون هیچ مقاومتی کشور را ترک و مردم را به امان طالبان رها کرد و اکنون طبق برخی منابع ازجمله الجزیره مشخص شده است که در امارات سکونت دارد.
این موضوع تا حدودی می تواند به روشن تر شدن ابعاد این معما و معادله کمک کند. با این توضیح که امارات در کنار عربستان طی چند سال گذشته رویکرد ضد اخوان المسلمین اتخاذ کرده اما درمقابل قطر و ترکیه درست برخلاف آنها رویکرد حمایت از اخوان المسلمین در پیش گرفته اند و بارها نیز در مناطق مختلف از شمال افریقا گرفته تا غرب آسیا در برابر هم قرار گرفته اند و اکنون به نظر می رسد دامنه این رویارویی ها و تسویه حساب ها به افغانستان کشیده شده است.
از این منظر جابجایی قدرت در افغانستان در همان حالی که شکستی برای امارات و عربستان و دیگر مخالفان اخوان المسلمین محسوب می شود در مقابل یک پیروزی و موفقیت برای حامیان اخوان المسلمین و در راس آن ترکیه و قطر محسوب می شود.
بی دلیل نیست که دور جدید گفتگو با طالبان که در نهایت به قدرت گیری و طالبانی تر شدن افغانستان انجامید از دوحه پایتخت قطر شروع شد والان هم ادامه دارد و درباره ترکیه به عنوان حامی دیگر طالبان هم هیچ نشانه ای که حاکی از نگرانی این کشور از جابجایی قدرت در افغانستان باشد دیده نمی شود ضمن اینکه بازیگری و نقش آفرینی این کشور در تحولات جدید افغانستان افزایش یافته و ترکیه تنها عضو ناتو است که هیچ نشانه ای از خروج نیروهای آن برخلاف سایر اعضای ناتو دیده نمی شود.
شاید بتوان تفاوت طالبان جدید و قبلی را از این منظر هم دید که طالبان 20 سال پیش بیشتر تحت تاثیر افکار وهابی بودند و به همین دلیل با القاعده همپیمان شدند و بن لادن را پناه دادند اما طالبان جدید بیشتر تحت تاثیر اخوان المسلمین هستند که از سوی قطر و ترکیه هدایت و مدیریت می شود.
اما با این حال این تمایز و مرزبندی ثابت نیست و می تواند چرخش دهد کما اینکه ایجاد تمایز و مرزبندی بین افکار اخوانی و گروه های تکفیری در سوریه کار مشکل و در مواردی غیرممکن بود و این مسئله است که نگرانی ها را درباره آینده افغانستان علی رغم رویکرد اعتماد سازانه طالبان بیشتر می کند.
--------------------------------------------------------
احمد کاظم زاده