مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: عمده مباحث مرتبط با دپوی دارو در گمرک، جوسازی بود.
دکتر محمدی افزود: یکی از مشکلاتی که گمرکات ما دارند ورود و دپوی اقلامی است که مجوز ندارند؛ به طوری که بازرگان می‌تواند کالا را بیاورد داخل گمرک پیاده کند، اما هیچ مجوزی هم نگرفته باشد.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با اشاره به بازدید اخیر مسئولان سازمان غذا و دارو از گمرک ادامه داد: وقتی با معاون فنی گمرک وارد انبار‌ها شدیم معلوم شد کالا‌های رسوب کرده در گمرک نیز چند دسته هستند. یک دسته از کالا‌ها که مربوط به وزارت بهداشت نبود و بخش زیادی از کالا‌های رسوب کرده مربوط به دارو‌های دامی بود که وزارت جهاد کشاورزی باید تعیین تکلیف کند. این کالا‌ها اقلامی نظیر بذر ذرت، چغندرقند، کشک و خیارشور بود.
دکتر محمدی افزود: بخشی هم داروها و مواد اولیه دارویی بودند که از وزارت بهداشت مجوز نداشتند؛ یعنی تعدادی از بازرگانان اقلام دارویی و مواد اولیه را در حجم زیاد در گمرکات پیاده کرده بودند که مجوز نداشتند و گمرک از ما می‌خواست که آن را ترخیص کنیم. وقتی کالایی مجوز ندارد و اصالت و سلامت آن بررسی نشده است، طبیعتا ترخیص آن کار درستی نیست و سلامتی جامعه را به خطر می‌اندازد.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو تصریح کرد:در گمرک در مجموع پنج قلم دارو بود. چهار قلم فاویپیراویر بود که مجوز داشت و البته کمتر از ۲۴ ساعت هم بود که در گمرک بود و با دستور سرپرست دادسرای جرایم اقتصادی ترخیص شد، البته یک قلم هم دارویی بود که بدون مجوز ما آمده بود که باید تعیین تکلیف شود که چطور بدون مجوز تخلیه شده است. در این زمینه تقاضا کردیم نمونه برداری‌ها را انجام دهند و تولیدکننده نیز مکاتباتی با ما داشته باشد و بگوید دارو در چه وضعیتی است، زیرا گزارش‌های ما نشان می‌داد آن دارو در برهه‌های زمانی فراخوان (ریکال) شده و اجازه مصرف نداشته است اگر این شبهات دارو برطرف شود می‌توانیم درباره مجوزش اظهار نظر کنیم.
دکتر محمدی درباره میزان مصرف دارو‌های مورد استفاده در درمان کرونا گفت: "رمدسیویر" را سال گذشته بعد از چند هفته اول شیوع بیماری و شروع مصرف این دارو در دنیا و تاییدیه‌ای که اخذ شد، مقدار کمی واردات داشتیم و پس از آن بلافاصله کارخانجات داخلی تولید آن را آغاز کردند و در حال حاضر هشت تولید کننده رمدیسیویر داریم در زمانی که موج بیماری و افزایش مصرف را نداشته باشیم، بخشی از آن نیز صادرات می‌شود.
وی افزود: مصرف این دارو در خرداد به ۶۰۰ هزار عدد، تیر به یک میلیون و ۳۰۰ هزار عدد و مرداد به ۲ میلیون و ۲۵۰هزار عدد رسید؛ به طوری که در دو هفته اول مرداد هشت برابر مصرف رمدسیویر که البته بخشی از آن تجویز غیرمنطقی را نشان می‌دهد و خیلی از بیمارانی که این دارو را دریافت کردند شاید نیاز به مصرف آن نداشتند، چراکه این دارو صرفا در مرحله ویروسی اثرگذار است؛ نه در ابتدای مثبت شدن آزمایش بیماری و نه در انتهای مرحله التهابی شدید، اثرگذاری ندارد، اما متاسفانه در این دوره دارد مصرف می‌شود.
آقای محمدی درباره داروی " فاویپیراویر" نیز گفت: مصرف این دارو نیز در مجموع شش ماه دوم سال ۹۹ به ۱۱ میلیون رسید؛ در صورتی که مصرف همین دارو در تیر امسال به ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار عدد رسید.
وی ادامه داد: داروی دیگر " توسیلیزومب " است که در مرحله التهابی شدید مصرف می‌شود و باید همکاران پزشک در صورت عدم اثرگذاری کورتون‌های دیگر، آن را تجویز کنند، اما متاسفانه الان برای خیلی از بیماران دارد تجویز می‌شود و مصرف آن غیرمنطقی است؛ به طوری که مصرف آن در تیر ۳۰ هزار عدد و در دو هفته اول مرداد به ۴۲هزار عدد افزایش یافت.
مدیر کل داروی سازمان غذا و دارو خاطر نشان کرد: این افزایش پیش بینی نشده بیماری و تعداد زیادی که در شیوع بیماری بوجود آمد، غیرمنتظره بود؛ به همین دلیل افزایش ۸ برابری را شاید نشود براحتی پیش بینی کرد. موجودی ما برای رمدیسیویر حداقل شش ماه بود که متاسفانه کل رمدسیویر در ماه تیر مصرف و البته در مرداد بلافاصله تامین شد و کمبودی ایجاد نشد.
وی گفت: "فاویپیراویر" نیز با وجود فقدان اثرگذاری آن در بیماری و تایید کمیته‌های علمی مرتبط، اما با توجه به تجویز برخی همکاران پزشک و نیاز جامعه موظف بودیم دارو را تامین کنیم و این کار انجام شد.
آقای محمدی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای واردات این داروها، افزود: به همین دلیل ناچار شدیم که با توجه به کمبود، واردات داشته باشیم؛ اما به محض رفع کمبود، واردات قطع و کماکان از تولید داخل استفاده می‌شود.
وی درباره کمبود سرم تزریقی نیز گفت: در سال گذشته تقاضای تعطیلی یکی از خطوط تولیدی سرم را جهت بهبود شرایط ساخت از سوی خود شرکت داشتیم؛ اما موافقت نکردیم، چون تابستان بود و به دلیل گرمای هوا مصرف سرم بالا می‌رود. در نهایت از آبان با تعطیلی این کارخانه موافقت کردیم، اما با توجه به شرایطی که آن کارخانه داشت و برای دستگاه‌هایی نیاز به واردات داشت، به صورت شفاهی توافق شد که از اسفنداین اتفاق بیافتد.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو افزود: حسب وعده آن شرکت، شرایط ساخت باید اصلاح می‌شد و حساب کرده بودیم که تا قبل از تابستان این مشکل رفع شود و آن تولید کننده که یک سوم تولید کشور را داشت، باید به خط تولید بازمی گشت.
وی اضافه کرد: در همین راستا به یکی از کارخانجات سرم اجازه داده بودیم که برای واردات اقدام کند، اما به دلیل مشکلاتی که در بحث بیماری کرونا برای کشور هند پیش آمد و این شرکت هم برای واردات از این کشور اقدام کرده بود، نهایتا به مشکل برخورد و بعد از سه ماه اعلام کرد که نمی‌تواند واردات داشته باشد در مجموع این بدعهدی‌ها برای وارد کننده و تولید کننده و همچنین همزمانی فصل گرما و بالا رفتن مصرف رمدیسیویر در کشور، باعث شد که در زمینه سرم تزریقی دچار کمبود شویم. در این زمینه نیز بلافاصله برای واردات اقدام شد و تا این لحظه یک و نیم سرم تزریقی توزیع شده و ۵۰۰هزار هم در حال شناسه گذاری است.
وی گفت: برنامه ریزی ما برای تامین نیاز یک ماه کشور از طریق واردات بوده که اگر نیاز کشور رفع شود از تولید داخل استفاده می‌کنیم و اگر رفع نشود همچنان از واردات استفاده خواهیم کرد.
رئیس سازمان غذا و دارو هم با تشریح اقدامات انجام شده در جهت تولید داخلی دارو‌های مورد مصرف در درمان کرونا و همچنین تولید واکسن ایرانی کرونا، در عین حال به سنگ اندازی و مانع تراشی‌های "مافیا" برای دست اندرکاران سلامت اشاره کرد و گفت: به هر حال وقتی جلوی واردات کالا‌های مشابه تولید داخل را می‌گیریم، به منافع عده‌ای برمی‌خورد و این افراد اقدامات جدی علیه ما، وزارت بهداشت و شخص وزیر را شروع و با صرف هزینه، اخبار کذب را منتشر می‌کنند.
دکتر محمد رضا شانه ساز افزود: سازمان غذا و دارو مسئولیت حمایت از تولید داخل و مدیریت ارز مورد نیاز در کشور را برعهده دارد. به طوری که طی برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شد، برنامه‌ریزی در جهت حمایت از تولید داخلی بوده است. سازمان غذا و دارو متولی تامین اقلام سلامت محور بوده و وظیفه ما دسترسی آسان مردم به کالا‌های سلامت محور و در عین حال مسئولیت حمایت از تولید داخل و مدیریت ارز مورد نیاز در کشور را هم برعهده دارد.
وی ادامه داد: در سال ۹۷ برنامه‌ریزی در جهت حمایت از تولید داخلی در قالب تشکیل قرارگاهی که مقابله با تحریم‌های ظالمانه را سرلوحه خود قرار داده بود، در دستور کار قرار گرفت. ماحصل اقدامات این بود که ارزبری ما در مجموع ارز نیمایی و بانکی در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۷ از ۴.۲ میلیارد به ۲.۸ میلیارد کاهش پیدا کرد که عدد بسیار بزرگ و قابل توجهی است و اگر ارزبری ۵۶۰ میلیون دلاری کرونا و اقلام مرتبط با آن در سال ۱۳۹۹ نبود، رکورد بی‌سابقه‌ای به جا می‌ماند.
دکتر شانه ساز افزود: ما بازار واردات کالا‌های مشابه داخل را کوچک و از تولید داخل حمایت کردیم تا جایی که امکان داشت و فضا را برای تولید داخلی باز کردیم و اشتغالزایی ایجاد شد.
وی گفت: ۳۰ درصد ارزبری واردات را کاهش و در مقابل ۱۰ درصد ارزبری تولید داخل را در سه حوزه دارو، تجهیزات پزشکی و شیرخشک افزایش دادیم و این در راستای سیاست حمایت از تولید داخل بود. حدود ۲۱ درصد بازار واردکنندگان ما کوچک شد. این اقدامات نشان دهنده عزم جدی وزارت بهداشت در حمایت از تولید داخلی بود.
رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه ماحصل این اقدامات برخورد با تخلفات و امضا‌های طلایی بود افزود: با این حال در قالب آنچه که مردم به عنوان مافیا می‌شناسند، مخالفت‌های جدی را در این سال‌ها و به خصوص در ایام پایانی کار دولت برای دست اندرکاران نظام سلامت ایجاد کردند. در عین حال ما از اسفند ۹۸ با یک پدیده بی سابقه بین المللی و بی‌سابقه به نام کرونا برخورد کردیم. اینکه چه شد که تولید ماسک از ۱۵۰ هزار در روز ظرف کمتر از دو ماه به ۴۰ تا ۴۵ میلیون در روز ارتقا پیدا کرد و تامین ونتیلاتور، اکسیژن ساز و دارو‌های مورد نیاز برای مقابله با بیماری کرونا، مهم است که هر کدام از آن‌ها افتخار بزرگی برای کشور و جامعه نخبگانی است.
وی گفت: طبیعی است که این سیاست‌ها با منافع عده‌ای برخورد می‌کند منافع تجاری که نگاهشان به سلامت بیشتر اقتصادی است. البته ما تجار بسیار پاکدستی داریم که یار نظام سلامت طی این مدت بودند و حتی با قبول زیان‌ها نگذاشتند مشکلی برای کشور پیش بیاید که از آن‌ها تشکر می‌کنیم. اتفاقات حاصل، موجب شد در راستای سیاست‌های کلان کشور پیش رویم.
دکتر شانه ساز افزود: وقتی ما جلوی واردات کالا‌های مشابه تولید داخل را می‌گیریم، به منافع عده‌ای برمی‌خورد و این افراد اقدامات جدی علیه ما، وزارت بهداشت و شخص وزیر شروع و با صرف هزینه، اخبار کذب را منتشر می‌کنند. در فاصله تغییر دو دولت، خیز پنجم کرونا داشتیم و بی سابقه‌ترین و شدیدترین حمله ویروس به کشور و مردم‌مان بود و متاسفانه بسیاری از مردم و همکارانمان درگیر شدند.
وی گفت: باید توجه کرد که در این موج، مصرف رمدیسیویر در ظرف ۷۲ ساعت، ۱۰ برابر افزایش یافت و مصرف سرم هم مطابق آن افزایش یافت و تولیدکنندگانی که قبلا متعهد به تامین سرم شده بودند، به دلیل بار زیادی که ایجاد شد، نتوانستند به تعهد خود عمل کنند.
دکتر شانه ساز درباره بحث تولید واکسن کرونا نیز افزود: از نوروز ۹۹ برنامه ریزی در وزارت بهداشت با مدیریت دکتر نمکی برای تولید واکسن ایجاد و زیرساخت‌های فراوانی فراهم شد و اکنون ۷ شرکت تولید را با پلتفرم‌های مختلف به مراحل مطالعات بالینی رساندند. دو واکسن مجوز مصرف دریافتند کردند که این اقدامات بزرگی بوده است.
وی ادامه داد: ما اکنون برای مصرف رمدیسیویر در کشور به اندازه سه ماه موجودی داریم و حتی در صورت مصرف میزان بالای این دارو ذخیره داریم. یک محموله‌ای هم سرم وارداتی بود که ما به محض اینکه شاهد کمبود سرم بودیم، در مدت پنج روز سرم را به کشور رساندیم و تا امروز سه میلیون سرم وارد کشور شده است به همین دلیل از چند روز قبل لغو موقت توزیع سرم از داروخانه‌های شهری را برداشتیم.
دکتر شانه ساز گفت: همچنین برخی داروخانه‌های شهری هم داروی رمدیسیویر می‌گیرند و بعد توزیع در همه داروخانه‌ها انجام می‌شود. اکنون رمدسیویر در چند صد داروخانه در شهر تهران و به همین میزان در استانها عرضه می‌شود.
وی افزود: در زمینه سرم هم محموله‌ای در گمرک مانده بود که آن هم از یک منبع تایید نشده بود که همکارانمان در حال بررسی هستند. وقتی از یک منبع تایید شده واردات انجام شود، نیاز به آزمایش‌های خاص نداریم و بدون هیچ معطلی پای پرواز ترخیص می‌شود، اما وقتی واردات از منابع تایید نشده است، باید یکسری آزمایش‌ها و بررسی‌های ویژه را انجام دهیم که زمان‌بر است.
آقای شانه ساز گفت: درحالی که سازمان جهانی بهداشت صحبت از وجود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون واکسن جعلی (فیک) می‌کند، ما باید مراقبت‌های خود را داشته باشیم و نمی‌شود و سهل و ساده با این موضوع برخورد کرد. به هر صورت اقدامات انجام شده، بازار را به یک ثبات نسبی قابل قبولی رسانده است.