مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی فرش دستباف گفت: صادرات مواد خام اولیه تولید فرش از مهمترین چالش‌های صنعت فرش بافی کشورمان است که مجبوریم با مبالغ بسیار بالاتری با ارز آزاد، این مواد را تهیه کنیم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای عبدالله بهرامی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما با اشاره به این که تاریخ ایران به هنر فرش بافی گره خورده است، افزود: با داشتن 50 میلیون رأس دام و تولید سالانه حدود 90 میلیون تن پشم, وارد کننده پشم شدیم.
آقای بهرامی اضافه کرد: این جای سؤال از متولیان امر از جمله مرکز ملی فرش ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر مسئولان مربوط است.
وی ادامه داد: مرکز ملی فرش با ابزارهایی از جمله منابع انسانی و ردیف بودجه که در اختیار دارد اما تا کنون نتوانسته به شرح وظایف خود عمل کند و اگر این روش ادامه یابد نخواهد توانست به وظایف خود عمل کند.
خودتحریمی؛ مشکل اصلی صادرات فرش
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی فرش دستباف با بیان اینکه گلوگاه مشکل صادرات فرش ما، ناشی از خودتحریمی داخلی است، گفت: محدودیت بانک مرکزی برای صادرکنندگان فرش باید برداشته شود.
آقای عبدالله بهرامی در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری افزود: صادرات فرش دستبافت ما در بدترین شرایط تحریم، کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار نبود و حتی به یک میلیارد تا یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار هم می‌رسید.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۷، دویست و سی و هشت میلیون دلار صادرات فرش دستبافت داشتیم، اما در آبان ۹۷، اتاق فکر ترامپ فرش ایران را تحریم کرد و این موضوع موجب شد که صادرات سالانه حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیون دلاری به کشور آمریکا را از دست بدهیم.
آقای بهرامی اضافه کرد: یک ماه پس از رای و نظر اتاق فکر دولت آمریکا، شورای اقتصاد ایران و بانک مرکزی، بحث تعهد ارزی را قرار داد که برمبنای آن صادرکنندگان فرش، مکلف شدند در مدت ۴ ماه، پول حاصل از صادرات را به نرخ ارز نیمایی به بانک مرکزی برگردانند که چنین چیزی اصلا امکان پذیر نیست، زیرا ارتباطات مالی ما با جهان، قطع است.
او گفت: این موضوعات موجب شد که در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹, صادرات فرش به سالانه حدود ۶۰ میلیون دلار رسید و در ۴ ماه امسال به رقم ۱۵ میلیون دلار رسید.
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی فرش دستبافت افزود: ایجاد زیرساخت فرآوری مواد اولیه فرش در کشور لازم بود، اما حمایت لازم در این زمینه انجام نشد.
آقای بهرامی ادامه داد: همچنین اختلاف نرخ ارز در داخل و خارج، آسیب جدی وارد کرد و قیمت مواد اولیه تولید فرش در کشورمان به شدت افزایش یافت و در قیمت تمام شده فرش هم موثر بود و توان رقابت پذیری تولیدات فرش را کاهش داد.
او در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه بیمه قالیبافان یکی از ابتدایی‌ترین خواسته و نیاز حوزه فرش است، گفت: سال ۸۸ مصوب و مقرر شد حداکثر در مدت ۱۰ سال، حداقل یک میلیون بافنده فرش، بیمه شوند در مدت ۵ سال تا سال ۱۳۹۲, چهارصد و شصت هزار بافنده بیمه شدند، اما از سال ۹۲ به این طرف به علت تامین نکردن بودجه لازم، این روند ادامه نیافت و اکنون از ۲ میلیون بافنده فقط حدود ۲۳۰ تا ۲۴۰ هزار قالیباف بیمه شده داریم.
آقای بهرامی افزود: تنها ابزار فعلی ما بیمه روستایی و عشایر است.
رئیس مرکزملی فرش ایران هم در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری با اشاره به اینکه مرکز ملی فرش ایران اقدامات خوبی را در زمینه حمایت از فرش دستبافت انجام داده است، گفت: از برنامه چهارم توسعه تا کنون، سالانه دو میلیارد تومان برای ۲ میلیون قالیباف تسهیلات داشتیم یعنی نفری ۱۰۰ هزار تومان که بسیار اندک است.
خانم فرح ناز رافع با اشاره به مشکلات و نبود منابع مالی برای حمایت از قالیبافان ادامه داد: با امکانات محدود و شرایط کنونی، کسی نمی‌تواند برای بهبود صنعت قالیبافی، کاری از پیش ببرد.
او با بیان اینکه امسال بیش از ۶۱۶ تن صادرات فرش داشتیم، گفت: در ۳ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال، از نظر وزنی، ۹۶ درصد و از نظر ارزشی, ۴۳ و نیم درصد افزایش داشتیم.
رئیس مرکزملی فرش ایران با اشاره به اینکه در شرایط بسیار سخت جنگ اقتصادی هستیم و فشار تحریم‌ها زیاد است، گفت: برنامه جامع و کامل، تدوین و درحوزه صادرات فرش برنامه ریزی و بازاریابی کردیم.
خانم رافع افزود: مرکز ملی فرش، مسئول افزایش یا کاهش صادرات نیست بلکه مسئول تسهیل گری است و مصوبات زیادی در این باره داشتیم.
وی ادامه داد: در حوزه زنجیره تامین مواد اولیه و ارزش فرش دستبافت، نه تنها بخش دولتی بلکه بخش خصوصی هم مقصر است.
خانم رافع افزود: پشم‌های بسیار عالی برای مواد اولیه فرش داریم که متاسفانه برخی از پشم‌ها را می‌سوزانند و علت آن نبود هم افزایی دستگاه‌های اجرایی است.
او اضافه کرد: در این مدت ۲ کارخانه نخ ریسی راه اندازی کردیم که یکی از آن‌ها روزانه هزار تن و دیگری ۷۰۰ تن تولید دارد.
رئیس مرکزملی فرش ایران گفت: بیمه قالیبافان مشکل اساسی و زیرساختی از ابتدا داشت، زیرا بودجه آن‌ها را به جای اینکه به دستگاه اجرایی مربوط بدهند به سازمان تامین اجتماعی می‌دهند و این سازمان در سال ۱۴۰۰ به ما اعلام کرد که مجلس بودجه بیمه تامین اجتماعی برای قالیبافان را حذف کرد.
خانم رافع ادامه داد: با پیگیری‌های مکرر متوجه شدیم چنین اتفاقی نیفتاده است.
او افزود: تفاهم نامه‌ای را با سازمان تامین اجتماعی بستیم که به ازای هر بازنشست و هر ۱۰۰ درصدی که حذف می‌شوند, ۵۰ درصد را بگیریم و اکنون بیمه قالیبافان به ۲۶۰ هزار نفر رسیده است که امیدواریم امسال این رقم افزایش یابد.
عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستبافت نیز در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: وضعیت ما به گونه‌ای است که رشد اندک صادرات، رقم چشمگیری را ایجاد نمی‌کند و حتی با ۲۰۰ درصد رشد هم رقم صادراتی ما عدد چشمگیری نخواهد بود.
آقای حامد چمن رُخ ادامه داد: باید شرایط و مشکلات را درک و به سمت بازکردن گره‌ها حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه پس از تحریم‌های دشمن با تحریم‌های خودی هم مواجه شدیم، افزود: تعجب برانگیز بود که پس از اینکه دولت آمریکا فرش دستبافت کشورمان را به عنوان نخستین کالای غیر نفتی، تحریم کرد، بلافاصله بانک مرکزی در داخل کشور قوانینی را ضد صادرات گذاشت که موجب اُفت صادرات فرش شد.
آقای چمن رُخ ادامه داد: در سال ۱۳۹۶ پیش از تحریم‌های ترامپ, ۴۲۶ میلیون دلار صادرات فرش دستبافت داشتیم، اما پس از تحریم‌های او، این رقم به ۲۳۸ میلیون دلار کاهش یافت و سهم مان را از بازار آمریکا از دست دادیم.
عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستبافت اضافه کرد: در سال ۱۳۹۸، پس از تصویب قوانین بانک مرکزی برای صادرات، این رقم با کاهش ۱۶۳ میلیون دلاری به حدود ۷۵ میلیون دلار رسید.
وی گفت: عددی که دولت آمریکا به فرش دستبافت کشورمان لطمه زد تقریباً با عددی که بانک مرکزی در دولت قبل به این صنعت، لطمه زد، برابر است.
آقای چمن رخ افزود: حدود ۲ میلیون بافنده فرش داریم که تنها حدود ۱۰ درصد آن‌ها بیمه هستند و این نشان می‌دهد در بیمه قالیبافان، کاملاً ناموفق بودیم.
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه با اشاره به اینکه حداقل هفته‌ای سه مرتبه با مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، جلسه داریم، گفت: این مسئولان، عضو اصلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا هستند.
آقای حمیدرضا دهقانی نیا با اشاره به اینکه وظیفه برنامه ریزی، نظارت، هدایت و حمایت از صنعت فرش دستبافت با مصوبه ۲۰ فروردین سال ۸۲ با وزارت امور بازرگانی وقت و پس از آن با وزارت صمت است، افزود: چرا تاکنون از نماینده وزارت صمت، هیچ سندی و مستندی و گفت و گوی شفاهی مبنی بر قاچاق مواد اولیه فرش نداشتیم؟
او اضافه کرد: ۱۰ دستگاه کاشف و ۲ ضابط داریم، اما تا کنون گزارشی از کشف کالای قاچاق نداشتیم.