شاهسَوَن نام تعدادی گروه ایلی از مردم آذربایجان است که در بخشهایی از شمال غرب ایران به ویژه دشت مغان و اردبیل و نواحی خرقان و خمسه، واقع در میان زنجان و تهران زندگی میکنند.
به گزارش وب گردي خبرگزاری صدا وسيما؛ شاهسَوَن (به لهجهٔ ترکی شاهسَوَنی: شَسَوَن یا شَهسَوَن)، نام تعدادی گروه ایلی از مردم آذربایجان است که در بخشهایی از شمال غرب ایران به ویژه دشت مغان و اردبیل و نواحی خرقان و خمسه، واقع در میان زنجان و تهران زندگی میکنند.
ییلاق آنها عمدتا در کوهپایههای سبلان و قوشا داغ در پیرامون شهرهای مشگین شهر، سراب و اهر واقع است و طوایف خلخال در کوههای طالش زندگی میکنند. قشلاق شاهسونها و طوایف ارسباران در دشت مغان و گرمسیر طوایف خلخال، حاشیه رود قزل اوزن است.
معیشت عشایر ایل شاهسون صرفاً از طریق دامداری با استفاده از مراتع ییلاقی و قشلاقی صورت میگیرد. گوسفند نژاد مغانی ترکیب اصلی دام آنها را تشکیل میدهد. تولید شیر و فرآوردههای لبنی و صنایع دستی نیز در تأمین بخشی از درآمد آنها نقش ایفا میکند.
موسیقی
موسیقی متداول در میان عشایر شاهسون موسیقی عاشیقی است. عاشیقها راوی فرهنگ شفاهی، تاریخ و بیانگر حماسه ها، رزم ها، و رویدادهای مهم تاریخی ایل در منطقه آذربایجان میباشند.
اشعار عاشیقها هجائی است و از روی تعداد هجاها و مفهوم نام گذاری شده است. از مشهورترین اشعار و نوع موسیقی آن میتوان از گرایلی، قوشی، تجنیسی، بایاتی، باغلاما، دیوانی، خلق ماهنسی و ... را نام برد. انواع دیگر موسیقی را در این میان میتوان در جشنها و سرودهای ملی و مذهبی، عروسی ها، تعزیه و لالاییهای مادران و یا نی لبک (توتک) چوپان شنید.
صنایع دستی
صنایع دستی ایل شاهسون از چنان غنای فرهنگی و تمدن در ابعاد مختلف آن برخوردار است که هر قطعه از آن به تنهایی میتواند حاوی و معرف بسیاری از آثار تمدن آن منطقه باشد.
صنایع دستی عشایر شاهسون از مواد اولیه عمدتاً وابسته به دامهای عشایر است. از مهمترین صنایع دستی رایج در مناطق عشایر میتوان به ورنی، جاجیم، گلیم، فرش، جوال، خورجین، قالی، قالیچه، دستکش، شال گردن، کلاه، توبره، جوراب، زیلو، گیوه، پاپوش، نمد و ... اشاره نمود.