غنی بودن استان قزوین به لحاظ برخورداری از معادن سیلیس که مواد اولیه شیشه را در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد، این استان را به قطب صنعت شیشه کشور تبدیل کرده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز قزوین، طبق اعلام سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین، سالانه بیش از دو میلیون و دویست هزار تن انواع شیشه در کشور تولید می‌شود که استان قزوین به تنهایی بیش از شصت و سه درصد تولید را به خود اختصاص داده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین می‌گوید: در این استان بیست و شش واحد تولید کننده شیشه و مشتقات آن از جمله شیشه قزوین، فلوت فارسجین، آبگینه و لیا و واحد‌های جانبی همچون شیشه دارویی رازی با ظرفیت تولید سالانه بیش از یک میلیون و سیصد هزار تن در حال فعالیت است.
همچنین رونق صنعت شیشه در استان قزوین به اشتغال بیش از سه هزار نفر به طور مستقیم و سی هزار نفر به طور غیر مستقیم کمک کرده است.
عزیزالله افضلی می‌گوید: معادن سیلیس شصت و پنج درصد مواد اولیه شیشه را تامین می‌کند لذا وجود این معادن و نزدیک بودن به بازار مصرف در کنار تنوع محصول، صنعت شیشه را به صنعتی پیشتار در این استان تبدیل کرده است.
به گفته او، ظرفیت ذخیره معادن سیلیس استان قزوین بیش از بیست وسه میلیون تن است که مواد اولیه بسیاری از صنایع شیشه استان‌های دیگر را هم تامین می‌کند.
وی اضافه کرد: سالانه بیش از دویست هزار تن انواع شیشه در این استان تولید می‌شود که سی و سه درصد آن راهی بازار‌های خارجی می‌شود.
ایران بعد از کشور‌های چین و آمریکا سومین کشور تولید کننده شیشه نوزده میلیمتری در جهان واستان قزوین در این خصوص از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
کمبود نقدینگی هر چند مشکلاتی را برای صنعت شیشه به وجود آورده است، اما این صنعت با وجود این موانع در حال رشد و توسعه است.
بگفته معاون معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت درحال حاضر چهاردرصد شیشه دنیا در ایران تولیدمی شود که امار چشمگیر برای صنعت کشور است.
سرقینی می‌افزاید: محصولات شیشه‌ی ایران ازنظر کیفی از با کیفیت‌ترین محصولات جهان به شمارمی آید.
وی در تشریح دستاورد‌های فنی صنعت شیشه کشور اضافه می‌کند: در حال حاضر انواع شیشه‌ها از دو جداره، ضد گلوله، سکوریت، شیشه خودرو وشیشه‌هایی با فناوری نانو با بالاترین استاندارد‌های جهانی در کشور تولید می‌شود.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ابرازامیداوری کرد: تا سال هزارو چهارصدو چهار میزان تولید صنعت شیشه کشور به دو نیم میلیون تن در سال برسد و دست کم یک میلیون تن آن صادر شود.
معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صمت استان قزوین هم می‌گوید: محصول شیشه استان قزوین به کشور‌های مختلفی صادر می‌شود که عمده آن را کشور‌های همسایه ایران تشکیل می‌دهد که کشور‌های ترکیه، ازبکستان، عراق، آذربایجان، گرجستان، هند، امارات، ارمنستان و افغانستان ازجمله آنهاست.
میرزا عباسی یکی از مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان صنعت شیشه را روزآمد نبودن فناوری ذکر می‌کند و می‌افزاید: کاربرد و استفاده از صنعتی مانند صنعت شیشه بسیار گسترده است، از این‌رو با توجه به مزیت نسبی کشور در تولید شیشه می‌طلبد که به سمت فناوری روز در تولیدگام برداریم.
به گفته وی، متاسفانه اغلب کوره‌های شیشه واحد‌های تولیدی در قزوین از فرسودگی رنج می‌برند و هزینه بالا در تغییر خطوط تولید باعث شده واحد‌ها در نوسازی خط تولید ناتوان باشند.
وی می‌افزاید: اگرچه تجهیزات فرسوده بازدهی تولید را کاهش و درنهایت هزینه تمام‌شده را افزایش می‌دهد، اما هزینه تغییر و نوسازی خطوط نیز به قدری بالاست که امکان تولید را به همه واحد‌ها نمی‌دهد علاوه‌بر اینکه هزینه‌های نگهداری و تعمیر کوره‌ها نیز بسیار بالاست.
به گفته میرزا عباسی بالا بودن مصرف حامل‌های انرژی که باعث مقرون به صرفه نبودن این صنعت شده است نیز سبب ایجاد بدهی‌های سنگین واحد‌های تولید شیشه به شرکت‌های گاز و برق شده است.
معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین می‌افزاید: ظرفیت نهایی تولید شیشه در استان بیش از یک میلیون سیصدو سیزده تن است.
میرزا عباسی اضافه می‌کند: باید با حمایت بخش خصوصی از این ظرفیت بیش از پیش استفاده کرد ، همه این مشکلات در شرایطی است که شاهد رکود در صنعت ساختمان‌سازی نیز هستیم.
اگرچه شیشه‌های تولیدی در بخش‌های مختلفی از صنعت کاربرد دارد، اما میزان زیادی از تولیدات آن در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این‌رو شیشه، صنعتی جدا از صنعت ساختمان‌سازی به حساب نمی‌آید و رکود در هریک از آن‌ها بر دیگری تاثیر سوء می‌گذارد.
دبیر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی قزوین در رابطه با مشکل پیش‌آمده در صنعت شیشه استان قزوین می‌گوید: با توجه به مشکلات موجود در صنعت ساختمان‌سازی و رکود شدید ساخت‌وساز در داخل کشور، تولید شیشه نیز در استان قزوین به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ کشور تحت تاثیر قرار گرفته و رکود بر بازار آن حاکم شده است.
شیشه‌های ساختمانی در صنعت شیشه‌سازی «جام» نام دارد که به دو شکل قدیمی و مدرن تولید می‌شود. روش جدید تولید شیشه، فلوت یا شناور نام دارد. در روش قدیمی بازدهی تولید بسیار پایین است و محصولات تولید شده از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند. به علت اقتصادی نبودن این روش، بیشتر واحد‌هایی که به روش قدیمی تولید می‌کنند، درحال تعطیلی یا تغییر کاربری به روش مدرن هستند. در مقابل، در روش شیشه فلوت، تولید محصول با تیراژ بالا و قیمت مناسب و به تبع آن، هزینه تمام‌شده پایین انجام می‌شود.
ظرفیت بی نظیر دیگر استان قزوین در بخش شیشه، تولید شیشه دارودر کشور است بطوریکه درحال حاضر بیش از ۷۰ درصد شیشه‌های دارویی کشور هم در استان قزوین تولید می‌شود و شرکت‌های فعال در استان، علاوه بر تأمین نیاز داخلی، بیش از ۲۰ درصد از تولیدات خود را به کشور‌های همسایه و اروپا صادر می‌کنند.
از مجموع ۲۸ شرکت تولیدکننده شیشه دارو در کشور، شش شرکت آن در شهرک‌های صنعتی قزوین مستقرند و این شرکت‌ها به تنهایی بیش از ۷۰ درصد تولیدات مورد نیاز صنعت دارویی کشور را تأمین می‌کنند.
استاندار قزوین در همین باره با بیان اینکه ۷۰ درصد شیشه دارو کشوردر قزوین تولید می‌شود می‌گوید: مهم‌ترین هدف در بخش صنعت کوتاه کردن مسیر بوروکراسی برای دریافت تسهیلات ویژه واحد‌های صنعتی است.
هدایت الله جمالی پور می‌افزاید: صنعت شیشه یکی از مهم‌ترین صنایع استان قزوین است و بزرگ‌ترین واحد‌های صنعتی شیشه کشور، در قزوین قرار دارد.
بگفته جمالی پور استان قزوین ۴۰ درصد شیشه و ۷۰ درصد شیشه داروی موردنیاز کشور را تولید می‌کند.
استاندار قزوین با اشاره به حمایت از طرح‌های توسعه اضافه می‌کند: با توجه به اینکه میز شیشه کشور در قزوین قرار دارد سیاست‌گذاری در زمینهٔ شیشه در استان قزوین انجام می‌شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری قزوین هم با اشاره به پیشتازی استان قزوین در تولید شیشه دارو در کشور می‌گوید: استان قزوین به عنوان قطب تولیدکننده شیشه، به ویژه شیشه دارویی در کشور شناخته می‌شود و با توجه به ظرفیت‌های موجود می‌تواند مقام اول تولید شیشه کشور را به خود اختصاص دهد.
قبادی می‌افزاید: سالانه بیش از ۴۰۰ میلیون قطعه شیشه داروی در قزوین تولید می‌شود و با توجه به تأمین ۷۰ درصد نیاز این صنعت در قزوین، امکان افزایش ظرفیت آن وجود دارد.
به گفته معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری قزوین، تولید شیشه دارویی در استان، به مواد اولیه خارجی وابستگی ندارد و از معادن سیلیس کشور تأمین می‌شود.
شیشه‌های بوروسیلیکاتی، یکی از اصلی‌ترین محصولات تولیدی شیشه هستند که خنثی بودن این شیشه مقابل دارو، یکی از ویژگی‌های این نوع شیشه محسوب می‌شود تا دارو بدون هیچگونه تغییری به دست مصرف کننده برسد.
استان قزوین تنها تولیدکننده شیشه‌های دارویی رنگی، ویال، کارپول دندانپزشکی، پوکه‌های آمپول و مقره‌های شیشه‌ای در کشور محسوب می‌شود و شرکت‌های تولیدکننده شیشه دارو در استان در مجموع، سالانه بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن انواع شیشه‌های بسته‌بندی دارویی و غذایی رنگی تولید می‌کنند.
این شرکت‌ها در شرایط سنگین تحریمی و افزایش شدید قیمت دلار، علاوه بر تأمین نیاز داخلی، بخش قابل توجهی از تولیدات را به کشور‌های منطقه و حتی اروپا نیز صادر می‌کنند.
در همین راستا، معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین می‌گوید: کل نیاز کشور به بطری شیشه دارو، شیشه آمپول بی‌رنگ و رنگی، پوکه آمپول بی‌رنگ و رنگی و لوله شیشه بروسیلیکات بی‌رنگ در واحد‌های تولیدی استان، تأمین می‌شود.
محمدتقی میرزاعباسی می‌گوید: در حال حاضر محصول شیشه داروی قزوین به کشور‌های مختلفی صادر می‌شود که عمده آن‌ها را کشور‌های ترکیه، ازبکستان، عراق، آذربایجان، گرجستان، هند، امارات، ارمنستان و افغانستان تشکیل می‌دهند.
معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین، میزان سرمایه‌گذاری فعلی در صنعت شیشه دارو استان قزوین را چند هزار میلیارد ریال ذکر و اضافه می‌کند: در حال حاضر ۷۴ درصد سرمایه‌گذاری تولید شیشه داروی کشور در استان قزوین متمرکز شده است.
وی می‌افزاید: ظرفیت نهایی تولید شیشه دارو در هر یک از شرکت‌های تولیدی استان قزوین، بیش از ۲۸۱ هزار و ۲۲۹ تن در سال است و این شرکت‌ها برای هزار و ۵۰۰ نفر اشتغالزایی ایجاد کرده‌اند.
اردیبهشت سال ۹۷ و همزمان با خروج آمریکا از برجام، سنگین‌ترین تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران وضع شد و بر همین اساس شاهد افزایش بی‌رویه نرخ دلار در بازار بودیم. تحریم‌های سنگین و افزایش نرخ دلار، رشد اقتصادی در ایران را با چالش جدی روبه رو کرد، تولید داخلی را تحت تاثیر قرار داد. با این حال، تولیدکنندگان ایرانی، تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کردند و علاوه بر تأمین نیاز داخلی، رکورد جدیدی در میزان صادرات غیرنفتی به ثبت رساندند.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین در همین باره می‌گوید: با توجه به وضع تحریم‌های سنگین و همچنین افزایش تولید شرکت‌ها برای تامین نیاز داخلی و صادرات، ارزش وزنی محموله شیشه‌های داروی صادر شده به کشور‌های مقصد، سالانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن است.
وجود ذخائر سلیس در استان، فراهم بودن زیرساخت‌ها، قرار گرفتن قزوین در شاهراه ارتباطی و نزدیکی به تهران باعث حضورسرمایه گذاران و تولید کنندگان شیشه دارویی در استان شده است.
سعید طالبی، مدیرعامل شرکت «دارو شیشه» می‌گوید: از ۳۵ سال پیش که تولید شیشه دارو را در کشور پایه‌ریزی کردیم، با توجه به اینکه مواد اولیه مورد نیازمان را خودمان تامین می‌کنیم، سعی کردیم زنجیره تأمین نیاز داخلی را در دست بگیریم و از چند سال گذشته که تحریم‌ها شدت گرفت، توانستیم نیاز داخلی کشور را تأمین کنیم.
طالبی در همین زمینه به تأسیس شرکت «سینا شیشه» برای تأمین نیاز داخلی و کاهش وابستگی به واردات شیشه دارو اشاره و اضافه می‌کند: حدود ۱۸ سال است که شرکت سینا شیشه را در شهرک صنعتی لیا تأسیس کردیم تا لوله‌های بروسیلیکاتی که به عنوان مواد اولیه اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد را خودمان تولید کنیم و دیگر از کشور‌های خارجی وارد نکنیم.
وی می‌گوید: شرکت سینا شیشه قزوین بالاترین استاندارد‌های بین‌المللی را داراست. این شرکت با مساحت پنج هکتار در شهرک صنعتی لیا در کیلومتر ۱۲ جاده قزوین- بویین زهرا واقع شده و تولید لوله‌های پروسیلیکاتی خنثی، ماده اولیه شرکت‌های تولید کننده پوکه‌های آمپول کشور را تأمین می‌کند.
بگفته طالبی مرحله نخست این شرکت با هدف تولید اسمی ۲ هزار و ۸۰۰ تن لوله شیشه‌ای بروسیلیکات خنثی و با بهره‌گیری از آخرین دانش فنی روز دنیا و استاندارد‌های بین المللی راه‌اندازی شده و امروز این شرکت امکان صادرات بیش از یک هزار تن از محصولاتش را در سال دارد.
مدیرعامل شرکت «دارو شیشه» اضافه می‌کند: سینا شیشه، لوله‌هایی از قطر ۶ میلی‌متر تا ۳۵ میلی‌متر، کارپول دندانپزشکی، آمپول و ویال با قطر‌های مختلف را تولید می‌کند و در سال ۹۳ موفق شد لوله‌های امبر (قهوه‌ای) را نیز تولید و به بازار عرضه کند.
«لوله‌های بروسیلیکات، لوله‌های خاص و خنثی هستند که از آن‌ها در صنعت داروی تزریقی استفاده می‌شود. این لوله‌ها در دنیا توسط چهار الی پنج کشور تولید می‌شود و از هفت سال پیش با سرمایه‌گذاری کلان و همچنین راه‌اندازی خط تولید مواد اولیه تولید این لوله‌ها در قزوین، لوله‌های با کیفیتی تولید می‌شود که با لوله‌های تولید شده توسط شرکت شوت آلمان و حتی سایر شرکت‌های خارجی رقابت می‌کند.»
طالبی می‌گوید: با توجه به شرایط خاص و ویژه کشورمان که درگیر تحریم هستیم، پیش‌بینی می‌کنیم که اگر شرایط بدتری برای کشور به وجود بیاید، بتوانیم مواد اولیه‌مان را خودمان تولید و تأمین کنیم تا به کشور‌های خارجی وابسته نباشیم و خوشبختانه به راحتی توانستیم این مسیر را پشت سر بگذاریم.
مدیرعامل شرکت «دارو شیشه»، با بیان اینکه شرکت‌های دارویی داخلی، خریداران اصلی «شیشه دارو» و «سینا شیشه» هستند و حدود ۶۰ درصد بازار شیشه داروی کشور متعلق به این دو برند استان قزوین است، می‌افزاید: از پوکه‌های آمپول تزریقی، لوله‌های سفید و امبر (قهوه‌ای) تا کارپول یا کارتریج دندانپزشکی و ویال در انواع سایز‌های مختلف در این دو شرکت تولید و با کیفیت مطلوب و رقابتی نسبت به کشور‌های خارجی، به بازار مصرف عرضه می‌شوند.
شکوفایی صنعت شیشه به ویژه تولید شیشه دارو در استان قزوین نشان داده که با همت و تلاش ایرانی و همچنین استفاده درست از منابع خدادادی موجود، می‌توان بدون نفت هم در بازار‌های جهانی موفق بود و گام بزرگی برای تحقق رونق تولید داخل برداشت.
نگارنده: علی صفری الموتی