اضطراب پاسخ طبیعی انسان به فشار روانی و استرس است . این فشار و استرس می تواند واقعی یا تصوری باشد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، اضطراب واکنشی طبیعی به شرایط تهدید آمیز است و نوعی عملکرد برای زنده ماندن دارد . شدت اضطراب درجات گوناگونی دارد از نگرانی مبهم تا نشانه های جسمی قوی یا احساس وحشت تا حدی که انسان فکر می کند در حال بیهوش شدن است . اضطراب همیشه بعد مدتی به پایان می رسد اما می تواند دوباره برگردد.
کارکرد اضطراب چیست ؟
کارکرد اضطراب را باید در بقای نسل دانست. در صورتی که پدربزرگان ما اضطراب نداشتند هزاران سال پیش زمان سکونت در جنگلها و غارها چنان به خواب می رفتند که هیچگونه احساس خطری نمی‌کردند و این آرامش نتیجه‌ای جز دریده‌شدن توسط حیوانات وحشی نداشت . پس بناچار پدربزرگ های ما باید در هنگام خواب نیز اندکی هشیاری شان را حفظ می‌نمودند . بنابراین لازمه بقای نسل ، نگرانی‌داشتن درباره آینده و وقایع احتمالی است . پدر بزرگان ما تداوم نسلشان را به هزینه‌کردن احساس راحتی و آرامش زمان حال بدست آورده‌اند و در نتیجه نسلی از بشر تداوم یافته است که امروز خود را فدای فردا کرده است.
پس عجیب نیست اگر ما نیز درباره آینده نگرانیم ، اگر ما نیز مدام در پی وصول به اهداف بلندپروازانه‌مان هستیم و حتی پس از وصول به آن نیز احساس رضایت نمی‌کنیم و تنها بدنبال اهداف بعدی حرکت می‌کنیم . اگر توان لذت بردن از زندگی را نداریم و در گذشته یا آینده سیر می‌کنیم . اضطراب از زمان تولد بشریت با بقای او درآمیخته است و چنان در نهادش ریشه دوانده که نه می‌توان و نه باید سعی در از بین بردن آن کرد ؛ چون در اینصورت هر لحظه بشکلی در می آید و به اشکال گوناگون خود را در زندگی نمودار می‌سازد.
اضطراب ناشی از واکنش هایی در سیستم مرکزی اعصاب است که ما قادر به هدایت آن نیستیم . این واکنش در واقع یک سیستم هشدار دهنده است که به هنگام تهدید یا بروز خطر از سوی سیستم مرکزی اعصاب و مغز بکار می افتد. خطر همیشه لازم نیست واقعی باشد. وقتی مغز سیگنالهایی می فرستد مبنی براین که احتمال خطر مرگ میرود بدن واکنش نشان می دهد و این همانی است که شما بعنوان اضطراب می شناسید.
حساسیت سیستم هشدار دهنده در افراد گوناگون متفاوت است و در طول دوران مختلف زندگی می تواند متغیر باشد. داشتن اضطراب بیشتر در دوران نوجوانی تا سن بیست سالگی غیر عادی نیست اما با بالا رفتن سن وضع بهتر می شود. اتفاقات ناگوار نیز بر روی حساسیت نسبت به اضطراب تاثیرگذار است.
اضطراب چقدر شایع است؟
هر کس در یک مرحله از زندگی خود دچار اضطراب می شود البته بعضی افراد بیشتر از دیگران مضطرب می شوند. اگر چه اضطراب بسیار شایع است ، تعداد افرادی که در این باره آزادانه صحبت می کنند، کم است و همین دلیل است که شمار زیادی از مردم اضطراب را با احساساتی همچو شرم و گناه وابسته می کنند. از اینکه اضطراب همیشه در خارج قابل مشاهده نیست ، بسیاری از افراد بدین باور اند که آنها یگانه افرادی اند که اضطراب را متقبل شده اند و در نتیجه گفتگو در این باره برایشان خیلی سخت میشود در حالیکه این باید برعکس باشد.
بسیاری از افراد اضطراب خویش را پنهان کرده و یا وانمود می کنند که دچار اضطراب نیستند. هرقدر کوشش کنید اضطراب را نادیده بگیرید ، همانقدر مهار نمودن آن مشکل تر خواهد شد.
افراد مختلف اضطراب را به شیوه های مختلف احساس می کنند و شدت آن بین اشخاص فرق می کند. اضطراب خفیف شاید بشکل تشویش ، بی قراری یا یک احساس واقعیت نداشتن ، مثل اینکه در یک “حباب” بند باشید ، احساس شود . اضطراب شدید بیشتر به شکل عارضهٔ جسمی هم احساس می شود . در چنین حالتی شما احساس می کنید مشکل تنفسی دارید و به تنگی قفسه سینه یا تپش قلب دچار هستید . اگر اضطراب ناگهان و بدون آنکه شما آماده باشید ، حمله کند ، آنرا اختلال هراس می گویند و چیزیکه در جریان اضطراب رخ می دهد بنام حملهٔ هراس یاد می شود . زمانیکه اضطراب حمله می کند شما معمولاً فکر می کنید که این مشکل هرگز از بین نمی رود یا اینکه من دیوانه خواهم شد اما زمانیکه چنین احساسی دارید به یاد داشته باشید که هیچ یکی از این احساسات حقیقت ندارد . اضطراب همیشه بعد از چند لحظه زایل می شود و اگرچه شما آنرا خطرناک می دانید اما در واقع خطرناک نیست .
حالتهای اضطراب و استرس کدامند ؟
حالتهای اضطراب همان آشفتگی و بیقراری جسمی و فکری است که در فرد بوجود می آید . حالتهایی مانند : تپش قلب – دلشوره – لرزش اندام – حالت تهوع – تنگی نفس – سرگیجه – خشکی دهان – سستی اندام و غیره … منشاء اضطراب ناشی از تجربیات تلخ و ناراحت کننده دوران کودکی و یا گذشته فرد و یا ناشی از شرایط فعلی فرد است .
۱.ترس از مورد تایید واقع نشدن
۲.ترس از ارزیابی منفی
۳.تردید از انجام و عواقب یک عمل
۴.نگرانی در مورد یک اتفاق ناگوار یا نامشخص
۵.ترس از مرگ
۶. ترس از از دست دادن عزیزان ، شغل و ترس از تنهایی
۷. توقع اینکه دیگران همیشه منصفانه رفتار کنند
۸. توقع اینکه رویدادها مطابق میل فرد باشند
۹. اجبار به کسب مهارت و شایستگی در سطح بالا.
1- افت عملکرد کلیه ها / 2- مشکلات گوارش مانند تهوع / نفخ / اسهال /یبوست / 3- افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی / 4- اختلال حواس و از دست رفتن حافظه کوتاه مدت / 5- کاهش و یا افزایش وزن 6- آرتریت و تشدید آن / 6- مقاومت به انسولین / 7- دردهای مبهم در سراسر بدن ، مخصوصا سر درد و کمر درد / 8- بی خوابی . مشکلات خواب و خستگی 9- کاهش قدرت باروری .
چگونه اضطراب را در وجود خود مهار و کنترل کنیم ؟
فرار از حملهٔ اضطراب در سرشت ما انسان ها نهادینه شده است و کناره جویی از ناراحتی از خصایص انسان است . اضطراب فقط از طریق دوری کردن از ناراحتی از بین نمی رود ، بلکه برعکس . پذیرفتن اضطراب ، پذیرفتن واقعیت و فرار نکردن از آن بهترین روش مهار نمودن اضطراب به شمار می رود .
اینکه با کسی در مورد وضعیت خود صحبت کنید ، اثرات مثبتی دارد. صحبت معمولاً اولین قدم در راستای بهبود وضعیت محسوب می شود.
فشار عصبی و اضطراب اغلب اوقات با هم ربط دارند . اگر شما سعی کنید درست بخورید ، درست بخوابید و کار های دلخواه تان را انجام دهید، به همان اندازه نیروی مقاومت در مقابل استرس و اضطراب را کسب خواهید کرد. یکی از سایر نکات اساسی و مهم اینست که جرأت «نه» گفتن را داشته باشید و حدود آنچه را که واقعاً از دست تان برمی آید ، تعیین کنید.
اضطراب سلامتی دو وجه کلی دارد ، ترس از اینکه نکند بیمارید و نمی‌دانید یا ترس از اینکه در آینده بیمار شوید . در همه‌گیری کرونا وجه دوم ، همه را تحت تاثیر قرار داده است. ولی این بیماری هم مانند بسیاری بیماری‌ها طیف دارد . بعضی به ندرت به آن فکر می‌کنند ولی برای بعضی این تنها چیزیست که به آن فکر می‌کنند و اکنون شمار آنهایی که دچار اضطراب سلامتی‌اند سر به فلک کشیده است.
درمان استرس ، اضطراب و دلشوره :
روان‌شناسان نشان داده‌اند که نحوه ادراک ما تعیین کننده شدّت و ضعف استرس است . آنها عقیده دارند که نحوه ادراک هر فرد از طریق آموزش و تمرین قابل تغییر است. این نتیجه‌گیری روان‌شناسان بسیار با اهمیت است زیرا در دنیای امروز استرس‌های شدیدی در زندگی همه ما وجود دارد و هر روز نیز استرس‌های جدیدی بر استرس‌های قبلی افزوده میشود . بنابراین ، آموزش دیدن و یادگرفتن چگونگی اصلاح نحوه ادراک (نگرش) و سازماندهی مجدّد آن ، در کاهش شدّت ، بسامد و مدّت بسیاری از اختلالات مربوط به استرس می‌تواند بسیار مفید باشد.
همچنین برای غلبه بر استرس می توانید افکار منفی و آزار دهنده را از خود دور کرده و با کسانی که این حس را به شما منتقل می کنند بدون معطلی قطع رابطه کنید! به خاطر داشته باشید که داشتن یک زندگی همراه با آرامش ، بسیار راحت تر از یک زندگی مملو از توهمات است.
اگر قادر هستید حتی الامکان از پنهان کاری بپرهیزید. به دوش کشیدن یک اتفاق پنهان ، موجب پدیدار شدن استرسی هرچند کوچک اما طولانی مدت خواهد شد که به مرور زمان به روح و جسم شما صدمات جبران ناپذیری را وارد خواهد آورد.
در طول روز به صورت مداوم این جملات را با خود تکرار کنید تا نتیجه شگفت انگیز آنها را مشاهده کنید. جملاتی مانند: من برای خوشبخت بودن چیزی کم ندارم! من قادر به کنترل ذهن و افکار خود هستم ! من به لطف خدا ایمان دارم . اتفاقات و دشواری های زندگی گذرا هستند و…