رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: این طور نبود که اروپاییها به تعهداتشان عمل کردند و فقط آمریکا بود که در تعهدات کوتاهی کرد بلکه خود اروپاییها مقصر اول برجام بودند که هم در برجام ماندند و هم به تعهدات خودشان عمل نکردند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای وحید جلال زاده با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما درباره مذاکرات وین افزود: معتقدم یک سیاست خارجی نه چندان مطلوب را به دولت بعدی تحویل می دهیم.
وی ادامه داد: بیشتر زمان سیاست خارجی دولت سابق به مذاکرات نه چندان موفق برجام گذشت که در نهایت نه رئیس جمهور، نه وزارت خارجه و نه تحلیلگران سیاسی از آن راضی هستند.
آقای جلال زاده گفت: ما کمیته مشترکی را در برجام آماده کرده بودیم که چند ماه یکبار تشکیل می شد و به مباحث و اختلافات در موضوع تعهدات برجام رسیدگی می کرد، مذاکرات وین هم در قالب همین کمیته مشترک فعالیت می کرد که بعد از روی کار آمدن بایدن، دولت آمریکا به دلایلی تقاضای وارد شدن به برجام را کرد که سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران این بود که آمریکا نمی تواند بدون پذیرفتن شرایطی به مذاکرات برجام بازگردد که در این شرایط اروپایی ها واسطه بین ایران و آمریکائیها شدند هر چند که در دور پنجم و ششم مذاکره کننده ارشد ایران و آمریکا بصورت مکتوب مکاتباتی را داشتند.
وی افزود: در مذاکراتی که در کمیته تطبیق داشتیم مسئله های بسیار مهمی وجود داشت که طرف های غربی و مخصوصاً آمریکایی ها آنها را نپذیرفتند که اینها در برجام بود؛ مثلاً در قطعنامه 2231 تحریم تسلیحاتی متعارف باید در اواخر سال 99 برداشته می شد ولی آمریکاییها به دلایل بیهوده زیر بار نمی رفتند و اعلام می کردند که این موضوع در برجام نیست و در قطعنامه سازمان ملل است.
نگرانی غربی ها از اصلاح مدیریت برجامی ایران
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: مسأله ای که اروپایی ها و امریکایی ها را نگران کرده این است که دولت آقای رئیسی از 8 سال گذشته عبرت بگیرد و مدیریت برجامی کشور اصلاح شود.
آقای فواد ایزدی در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: در برجام، طرف مقابل در نحوه کار و نوع برخورد خود هیچ حسن نیتی نداشت.
وی ادامه داد: امریکایی ها در برجام از کلماتی مانند تعلیق یا لغو استفاده می کردند و در تعریف معانی کلمات، بدعهدی می کردند؛ یکی از عبرت های 8 ساله مذاکرات با امریکایی ها در برجام این است که در جملات و کلمات نمی توانیم بی توجه باشیم.
آقای ایزدی گفت: در برجام برداشت طرف مقابل این بود که ایران در حال اعتماد کردن به ماست و آنها از این اعتماد سوء استفاده کردند و متن برجام را به نوعی نوشتند که در نهایت برای کشور مشکل ایجاد کرد و به همین دلیل در مذاکرات اخیر دقت بیشتری نسبت به این کلمات و جملات وجود دارد.
وی افزود: اگر کارهای بایدن و اوباما را مقایسه کنیم یک الگوی رفتاری در دوره اوباما را تشخیص می دهیم که بایدن از همان الگو استفاده می کند؛ الگوی رفتاری اوباما در مذاکرات برجام سه بخش داشت که بخش اول افزایش فشار اقتصادی علیه ایران بود که الآن بایدن هم آن را دنبال می کند و بخش دوم ایجاد اجماع علیه ایران بود که کشورهایی مثل روسیه و چین هم همراه شوند که تا حدودی هم دولت اوباما توانست این کار را بکند و الآن درصدد تکرار آن هستند و بخش سوم یک عملیات روانی گسترده در دوره اوباما شاهد بودیم که اوباما یک فرصت است که در ادامه اوباما ایران را به شدت تحریم کرد و همین حالت را در بایدن شاهد هستیم.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: این سه بخش الگوی رفتاری دوره اوباما کاملاً در دولت بایدن هم تکرار می شود.
آقای ایزدی گفت: قدرت گرفتن ایران و انسجام درونی که بین مجلس و قوه مجریه وجود دارد قطعاً به تغییر کمک می کند.
آقای وحید جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم درباره آثار قانون مجلس شورای اسلامی در روند مذاکرات گفت: سؤال اینجاست ايا زمانی که برجام امضاء شد ما به منافع در نظر گرفته شده خودمان رسیدیم؛ در دوره اوباما هم تحریم های جدید علیه ملت ایران وضع شد و آیا امریکایی ها در دولت اوباما به تعهدات برجامی عمل کردند؟
وی افزود: زمانی که ترامپ از برجام خارج شد آقای روحانی جلوی دوربین ها اعلام کرد که ما یک تا دو هفته به اروپایی ها مهلت می دهیم که تکلیف را روشن کنند و جای امریکایی ها را پر کنند و بعد از دو تا سه هفته مذاکره، 11 تعهد را با مقدمه اینستکس قبول کردند که طرف اروپایی نه اینستکس و نه 11 تعهد را اجرا کردند و سؤال اینجاست که آیا در آن زمان قانون مجلس بود؟
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: یکسال بعد شورای عالی امنیت ملی یک مصوبه ای را در 5 گام برای بازگشت به توانمندی های هسته ای گذراند که در گام چهارم ترور شهید حاج قاسم سلیمانی را داشتیم و تقریباً سه ماه از عمر مجلس گذشته بود که در کمیسیون امنیت ملی با توجه به این بد عهدی های امریکا، موضوع خروج ایران از اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را به بحث و بررسی گذاشتیم.
وی افزود: تمام دستگاه های دخیل در کشور اعم از دولتی و غیر دولتی در مذاکرات به کمیسیون آمدند و نظرات خود را اعلام کردند و در شهریور 99 در مصوبه شورای عالی امنیت ملی که به تأیید رئیس جمهور رسیده است به مجلس فرصت داده شد که برای توانمندی های مذاکراتی تیم وزارت خارجه قانونی را تصویب کنیم و البته دستور اجرای ماده 3 قانون مصوب مجلس را خود روحانی داد.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه قانون مجلس دو پایه اساسی داشت گفت:پایه اول افزایش توانمندی های هسته ای جمهوری اسلامی ایران و دوم پایان دادن به جاده یک طرفه بهره برداری غربی ها و امریکایی ها از برجام بود.
وی با بیان اینکه یکی از دلایلی که بایدن می خواست به برجام برگردد قانون مجلس بود ادامه داد: قانون مجلس دست مذاکره کنندگان ارشد ما را در مذاکرات با طرف های غربی پر کرد؛ اگر این قانون نبود یا باید درباره منطقه مذاکره می کردیم و یا موضوع موشکی.
وی افزود: امریکا و غربی ها اعلام کرده بودند که مذاکرات وین جای خود، ولی باید یک بیانیه مشترک وزراء هم امضاء کنیم و در آن دو موضوع مذاکرات منطقه ای و هسته ای را ادامه بدهیم که ما نپذیرفتیم و جالب اینجاست که این جزو بندهایی است که روحانی اعلام می کرد یک هفته ای می توانستیم به توافق برسیم که اگر این چنین می خواستیم در مذاکرات وین پیش برویم چه بسا دو روزه هم می توانستیم به توافق برسیم ولی ما در کمیته تطبیق به صورت مکرر به بندهایی برخورد می کردیم که خلاف منافع جمهوری اسلامی ایران بود.
آقای جلال زاده گفت: ترامپ هم اگر پیروز انتخابات می شد هیچ راهی جز بازگشت به برجام نداشت چون دیگر ابزاری برای فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران باقی نمانده بود.
وی گفت: مأموریت کمیته تطبیق، تطبیق مذاکرات وین با تدابیر رهبری، قانون مجلس و منافع پذیرش یا عدم پذیرش آن است.
آقای جلال زاده افزود: ما در مذاکرات وین نتوانستیم به منافع اقتصادی مد نظر برسیم و به عنوان نماینده مردم اعلام می کنم که اگر امروز می توانستیم در مذاکرات وین به نتیجه برسیم بهتر از فردا بود؛ اما به چه قیمتی.
وی ادامه داد: اشاره می شود که ما در سال 92 زمانی که می خواستیم مذاکرات برجامی را شروع کنیم در بین دو راهی صلح و جنگ قرار داشتیم که معتقدم این افتادن در تله جنگ روانی رقیب بود که نتیجه آن فشارهای حداکثری و عدم اجرای تعهدات از طرف آنها بود.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: اگر مذاکرات وین با همان دستورالعمل پیش می رفت ما از یک چاله به چاه می افتادیم چون امریکایی ها در شورای امنیت نتوانستند اروپایی ها را با خودشان همراه کنند و این بار اجماع کردند و نکته بعدی موضوع مکانیسم ماشه بود که اگر امریکا این بار به برجام بازمی گشت می توانست از مکانیسم ماشه طبق برجام استفاده کند و این یک تهدید برای منافع ملی بود و همچنین چرا در تحریم های تسلیحاتی امریکا زیر بار نرفت چون این دلیل واهی را داشت که ایران به کشورهای منطقه سلاح می دهد.
آقای جلال زاده گفت: در مذاکرات وین، امریکایی ها نشان دادند که به هر دلیلی که برای خودشان محفوظ است می توانند زیر میز برخی از بندهای برجام بزنند؛ البته در معاهدات بین المللی نمی توان از طرف مقابل ضمانت گرفت ولی نباید آزموده گذشته را تکرار کرد.
وی افزود: حقوق حقه ملت ایران از نگاه غربی ها، مطالبات غیر واقعی است که قطعاً دولت جدید باید در تحقق منافع ملی سماجت کند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: یکی از اشکالات مذاکرات وین این بود که ما به عملیات های دشمن در ایران جواب متقابل ندادیم.
وی افزود: زمانی که بایدن روی کار آمد در اولویت های خودش موضوع ایران را مطرح نکرد و ما اگر بایستیم و ساخت درونی قدرت را افزایش دهیم و اگر در مذاکرات روی حقوق ملت ایران تأکید کنیم و مشکلات را به داخل ارجاع ندهیم قطعاً می توانیم در مذاکرات با دست پر وارد شویم و حقوق خودمان را بگیریم.
آقای جلال زاده گفت: مجلس، مظهر اراده ملت است.
آقای سید مصطفی خوش چشم کارشناس مسائل سیاسی در ارتباط تصویری با این برنامه درباره موضوع تبادل زندانیان گفت: موضوع تبادل زندانیان در شهریور سال گذشته نزدیک به اجرا شده بود و ترامپ اصرار داشت در فصل انتخابات انجام شود که برای او یک دستاورد به عنوان معامله ای با ایران سرسخت شود که این مزیت به او داده نشد و از زمانی که بایدن آمد بارها به تمام شدن این کار نزدیک شدیم اما امریکایی ها و بایدن پیوسته سعی داشتند این موضوع را با برجام مرتبط و اینگونه وانمود کنند که این بخشی از توافقات وین است چرا که در تبادل زندانیان علاوه بر اینکه تعدادی از زندانیان ما بایستی آزاد می شدند مبالغی از پول های بلوکه شده ما هم باید آزاد می شد.
وی افزود: امریکایی ها بارها در لحظه آخر توافق، آن را به عقب برگرداندند و از مواضع عقب نشینی کردند چون معتقدند هر آنچه که در وین می خواهیم اگر به آن نرسیم بنابراین اجازه ندهیم حتی یک سنت از پول های بلوکه شده ایران به دست ایرانی ها برسد که با این تفکر به دنبال این هستند که فشار حداکثری را بر ایران نگهدارند.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: طرف امریکایی در تقابل با ایران، همه برگ های فشار حداکثری را بازی کرده است و بیش از این قادر به افزایش تأثیرگذاری فشار نیست مگر اینکه ما بخواهیم منفعل بمانیم؛ البته در دولت آقای رئیسی به غیر از مسأله برجام باید به روی پتانسیل های داخلی، منطقه ای و جهانی که وجود دارد و می شود از آنها در راستای منافع ملی و بهبود وضع اقتصادی استفاده کرد بهره ببریم.