ولایت لَغمان که قدمت تاریخی دارد، این روز‌ها آوارگی ساکنان خود را به دلیل نا امنی شاهد است.
باهر افزود: در مناطقی که شدت درگیری میان نیرو‌های دولتی و طالبان زیاد است، مردم در حال ترک خانه‌هایشان هستند.
برای بررسی آخرین تحولات امنیتی ولایت لَغمان، ابتدا با موقعیت جغرافیایی و تاریخی این ولایت آشنا می‌شویم.
ولایتی تازه تاسیس با زمین‌هایی حاصلخیز
لغمان که از ولایت‌های تاریخی، سرسبز و کوهستانی در شرق افغانستان است، با ولایات کنر، نورستان، کاپیسا، کابل و ننگرهار همسایه است.
این ولایت زمانی مربوط به ولایت کابل بوده که در تغییرات تقسیمات کشوری افغانستان در سال ۱۳۴۳ هجری شمسی در ناحیه لغمانات با مرکزیت شهر مِهتَرلام، تشکیل شد.
لغمان سه هزار و ۸۴۳ کیلومتر مربع مساحت و بیش از ۴۹۳ هزار نفر جمعیت دارد. ساکنان این ولایت از اقوام پشتون، تاجیک و پشه‌ای و سنی مذهب هستند.
ولایت لغمان در دامنه هاى کوه هاى هندوکش قرار دارد که رود‌های علیشنگ و علینگار به زیبایى این ولایت افزوده است.
بسیاری از مردم ولایت لغمان به دلیل حاصلخیزی زمین های این ولایت، به کشاورزی مشغول هستند و هر نوع میوه در ولایت لغمان قابل کشت است. گندم، برنج، ذرت، سبزیجات، حبوبات و پنبه محصولات کشاورزی اصلی این ولایت است. برخی مردم لغمان نیز به دامداری و تجارت پوست و چرم مشغول هستند.
این ولایت دارای معادنی غنی از بریلیم، لیتیم، کونسیت، تنتالیم ونیویم است.
به گفته مسوولان سازمان اطلاعات و فرهنگ لغمان، در حدود ۵۰ مکان باستانی در این ولایت وجود دارد، اما از این میان تنها شش مکان بازسازی شده اند و بیش از ۴۰ مکان تاریخی دیگر در بخش‌های نا امن لغمان قرار دارد.
یکی از آثار تاریخی ولایت لغمان، قلعه سراج است؛ قلعه سراج که در جنوب استان لغمان قرار دارد نام دژی تاریخی است که مربوط به دوره امیر حبیب‌الله می‌شود.
این قلعه را امیر حبیب الله خان، ۱۱۰ سال پیش، برای تفریح و خوشگذرانی در فصل زمستان و نیز برای شکار کردن در لغمان ساخته بود که چهار برج، دو ساختمان و یک مسجد دارد.
مِهتَرلام بابا از دیگر آثار باستانی و تاریخی ولایت لغمان است.
اصل گنبد مهترلام بابا بسیار قدیمی بوده، اما در زمان حبیب الله خان یک بار ترمیم شده است.
از علیشنگ تا علینگار
ولایت لغمان پنج ولسوالی به نام‌های دولت‌شاه، علیشنگ، علینگار، قَرغَه‌ای و مِهتَرلام دارد.
دولت‌شاه: یکی از ولسوالی‌های ولایت لغمان که در شمال غرب آن واقع شده است، دولت شاه نام دارد.
جمعیت این ولسوالی بیش از ۳۶ هزار نفر اعلام شده است.
علیشنگ: این ولسوالی در غرب ولایت لغمان قرار دارد. جمعیت این ولسوالی بیش از ۷۹ هزار نفر اعلام شده است.
علینگار: یکی از ولسوالی‌های ولایت لغمان است که در شرق آن قرار دارد.
این ولسوالی بیش از ۱۰۷ هزار نفر جمعیت دارد.
قَرغَه‌ای: یکی از ولسوالی‌های جنوبی ولایت لغمان است. این ولسوالی بیش از ۱۰۸ هزار نفر جمعیت دارد.
مِهتَرلام: این ولسوالی مرکز ولایت لَغمان افغانستان است. مهترلام در ۱۰۰ کیلومتری شرق کابل و در دره‌ای قرار دارد که توسط دو رود علیشنگ و علینگار به وجود آمده است.
این ولسوالی بیش از ۱۴۴ هزار نفر جمعیت دارد.
وضعیت امنیتی
ولایت لغمان نیز مانند بسیاری از ولایت‌های افغانستان نا امن است و در آن درگیری‌هایی بین نیرو‌های دولتی و طالبان رخ می‌دهد.
وزارت دفاع ملی افغانستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد، در حمله هوایی نیرو‌های ارتش، یک فرمانده برجسته طالبان به نام عزیزالرحمن مشهور به حذیفه در ولسوالی علینگار ولایت لغمان، کشته شده است.
وزارت دفاع ملی افغانستان اعلام کرد، فرد کشته شده، یکی از افراد کلیدی کمیسیون نظامی طالبان برای این ولایت بود. طالبان تاکنون واکنشی به این اطلاعیه نشان نداده است.
نگارش و تنظیم: محمدرضا تقی زاده