فرمانده پدافند هوایی ارتش به مناسبت سالروز حماسه پدافند هوایی سوباشی در یادداشتی تاکید کرد: می‌توانیم آسمانی امن به دور از حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای تمدن بزرگ اسلامی فراهم کنیم.
به تاریخ تجارب بشری آمیخته به مباحث تلخ و شیرینی است که بخشی از آن در جنگ میان ملت‌ها و قومیت‌ها بوده و جنگ‌ها همیشه تعیین سرنوشت می‌کرده. تا زمانی که جنگ‌ها روی زمین و انسان‌محور بود، تعداد نیرو‌های جنگجو و قدرت فیزیکی آنان تعیین‌کننده پیروزی یا شکست بودند، اما سده آخر قرن بیستم با ورود هواپیما و پرنده‌های مختلف به عرصه نبرد و ساخت موشک و تجهیزاتی که از فاصله‌های دورتر صحنه جنگ را مدیریت کند، باعث شد یک عرصه دیگر به جنگ اضافه شود و دارای وزن و اندازه بیشتری در پیروزی و تغییر معادلات هر یک ازطرف‌های درگیر شود و آن عرصه آسمان بود.
دفاع از آسمان به‌عنوان مؤلفه سومی در جنگ‌ها از سال ۱۹۴۰ به بعد مطرح شد که هر کس بتواند دفاع بهتری از آسمان خود داشته باشد، می‌تواند در پیش‌برندگی سایر مؤلفه‌های جنگ، تعیین سرنوشت کند.
سیستم‌های پدافندی و دفاع هوایی شکلی جدید به خود گرفتند و در این برهه تاریخی بود که استفاده از فضای آسمان شکل جدیدی به خود گرفت؛ به گونه‌ای که در سال‌های پایانی قرن بیستم هر کس در آسمان از قدرت بالاتری برخوردار بود به‌عنوان برنده جنگ می‌توانست برتری خود را به اثبات برساند.
تاریخ نظامی ایران آمیخته به حماسه‌های بزرگی است که هر زمان تجهیزات، نیروی انسانی ماهر و کارآزموده در جنگ‌ها به کار گرفته شده، توانسته به پیروزی‌های اندکی دست یابد و فقط در دفاع مقدس هشت ساله بود که علاوه بر تجهیزات، خودباوری اعتقادی، ایمانی و قلبی توانست معجزه‌ای در قرن را رقم بزند.
ورود تجهیزات دفاع هوایی به ایران سال ۱۳۱۲ بود که اولین توپ‌های ضدطیاره در ارتش به خدمت گرفته شد و اولین هواپیمای مهاجم در جنگ جهانی دوم در جریان بمباران شهر تهران توسط این پدافند ساقط شد و علت اصلی سقوط ایران در این دو جنگ نیز در اختیار گرفتن فضا و آسمانش به دست متفقین، نبودِ یک سیستم پدافندی قوی و نبودِ خودباوری در نیرو‌ها بود که باعث بمباران شهر‌ها و پادگان‌های ایران شد.
از این تاریخچه که بگذریم، ورود سامانه‌های مختلف پدافندی در زمان قبل از انقلاب باعث شد تا حدودی آسمان این سرزمین امن بماند، اما دفاع مقدس و تجارب آن باعث تحولات شگرفی در عرصه پدافند هوایی این سرزمین شد که به بخشی از آن اشاره می‌کنیم.
در ابتدای جنگ، تجهیزات پدافندی موجود به گونه‌ای بود که بخشی از آن یا از کار افتاد یا در حمله روز‌های اول جنگ غیر عملیاتی شد یا قابلیت نگهداری آن برای کارکنان ما مقدور نبود و مستشاران نظامی آموزش‌هایی بابت نگهداری تجهیزات و استفاده مطلوب نداده و رفته بودند، اما جوانان این مرز و بوم که غیر از خودباوری و ایمان قلبی به شهداء این سرزمین چیزی نداشتند، شروع کردند به تعمیر، بازسازی و احیاء آنتن‌ها و گیرنده‌های آسیب‌دیده و فعال کردن آن‌ها.
در هفته‌های اول جنگ شاید باور سرنگونی هواپیمای دشمن برای ما سخت بود. هواپیما‌های میگ و سوخو که بعثی‌ها از آن‌ها استفاده می‌کردند، فناوری‌های رادارگریزی و حمل موشک‌های ضد رادار باعث دردسر‌هایی برای ما می‌شد؛ در این بین ساقط شدن اولین هواپیما‌های متخاصم در دزفول، همدان، پالایشگاه اصفهان، تبریز، ایلام و... باعث شد که اندک اندک این خودباوری که «ما می‌توانیم بر دشمن در آسمان خودمان غلبه کنیم» در ما شکل بگیرد.
دشمن هرگز فکر نمی‌کرد سایتی که ۲ روز قبل با موشک زده شده در کمتر از ۴۸ ساعت قابلیت عملیاتی شدن داشته باشد؛ به گونه‌ای که خلبانان عراقی به استخبارات ارتش بعث اعلام می‌کردند که سایت راداری را زده‌اند و خلبانان عراقی در روز‌های بعد با خیالی آسوده در مسیر قرار می‌گرفتند که با ضربات پدافند هوایی ایران یا سرنگون یا مجبور به ترک مسیر می‌شدند و در برگشت به پایگاه‌شان کذب بودن اطلاعات را یادآور می‌شدند، اما توانمندی کارکنان پدافند هوایی سرزمین قهرمان ما را باور نداشتند.
حال که در سالروز حماسه سایت سوباشی هستیم، یادی کنیم از قهرمانی‌های این سایت و خودباوری همکاران شهید و مدافعان زنده و پیشکسوت این سایت که در طول هشت سال بهترین و بالاترین کیفیت عملکرد در حوزه پدافند هوایی کشور را داشتند و توانستند با رهگیری بخش عمده‌ای از هواپیما‌های متخاصم و اعلام به سایت‌های زیرمجموعه در سطح غرب و شمال غرب کشور نقش‌آفرینی بسزایی داشته باشند.
عملکرد پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال آخر جنگ تحمیلی، ضمن ثبت و ضبط بخش مهمی از تاریخ سازمانی تأثیرگذار بر سرنوشت کشور، منجر به اعمال مدیریت دانش و انتقال تجربه به نسل جوان‌تر شد؛ به گونه‌ای که بعد از ۹ سالی که از عمر پدافند می‌گذرد به‌عنوان سازنده تجهیزات پدافندی، راداری و رهگیری در سطح ملی و فراملی، مطرح شده‌ایم و این خودباوری ناشی از حماسه‌هایی بوده که در طول تاریخ دفاع مقدس با پیکره پدافند آمیخته شد و امروز به این خودباوری در نگهداری و ساخت تجهیزات دست یافته‌ایم.
امیدواریم که در گام دوم انقلاب که مسیری دشوارتر از ۴۰ ساله اول در پیش است، بتوانیم با اتکاء به دانش بومی و تخصص‌های خودباورانه در بین جوانان این مرز و بوم، به دانشی فراتر از فضا و عرصه‌های فعلی دست یابیم و آسمانی امن به دور از حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای تمدن بزرگ اسلامی فراهم کنیم.