هم اکنون میلیون ها تن نهاده دامی در بنادر کشور در آستانه فاسد شدن است، در حالی که دامداران به شدت با کمبود مواجه هستند.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز خوزستان؛ بخشی از زمین کشاورزیش را برای تغذیه دامها اختصاص داده بود، برای او که صاحب ۵۰ راس گاو است، ۱۰ هکتار هم کفایت نمیکند، کشت جو یا گندم، کاهو یا کلم، فرقی ندارد، بسته به تعداد دام بخشی از کشت، خوراک دام میشود.
دیدن تصویر تغذیه دامها بر کشت و زرعی که برای به ثمر نشستنش بذر، کود و آب هزینه میشود تا نانی شود بر سفرهها، غم انگیز بود، اما باعث نقش بستن یک علامت سوال بزرگ در ذهنم شد؟
چرا کشاورزان از بخشی از محصولشان چشم پوشی میکنند؟
ابو سعید، اهل روستای فرسیه است، ۴۰ سالی میشود که مشغول دامپروری است، اومی گوید: چند ماهی میشود که خوراک دام، کیمیا شده است، دستش را در کیسه کاه فرو میبرد و همان طور که مقداری جلوی دامها میریزد میگوید: سهمیهای که جهاد به دام هایمان تخصیص میدهد برای هر راس گاو حدود ۱۵ کیلو گرم است میزانی که برای ۲ تا ۳ روز پاسخگوی نیاز تغذیهای دام است.
او قیمت نهاده دامی با ارز دولتی را کیلویی ۱۸۰۰ تومان عنوان کرد و گفت: یک راس گاو در طول ماه به حدود ۱۰۰ کیلو خوراک نیاز دارد و ۱۵ کیلوگرم خوراک دام سهمیهای بسیار ناچیز است و ما ناچاریم نهاده دامی آزاد با قیمت ۴۰۰۰ تومان خریداری کنیم.
به همراه ابو سعید از روستا فرسیه به شهر حمیدیه رفتیم، البته نه برای دیدن دلالانی که مشخص نبود نهاده دامی آزاد را چگونه همیشه و بدون هیچ محدودیتی در اختیار دارند، برای خرید نان خشک رفته بودیم، در شرایط کمبود نهادههای دامی، نان خشک کیلویی ۲۵۰۰ میتوانست بخشی از هزینههای دامدار را کاهش دهد.
وقتی میگوییم نان خشک، منظور نانهای مانده و ضایعات نیست، بعضی نانواها بخشی از پخت شان را اصلا ً برای فروش نان خشک به دامداران کنار میگذاشتند، آرد نامرغوبی که فروشش به عنوان نان خشک برای خوراک دام، سود آورتر از پخت نان برای مصارف خانگی بود.
ماجرا به نانوایی ختم نشد، از آن جا به میدان میوه و تره بار رفتیم، جایی که خرید برخی سبزی و صیفی جات در حجم بالا، ارزانتر از نهاده دامی آزاد تمام میشد.
البته این فقط مشکل دامداران خرد نبود، پرورش دهندگان دامهای سنگین در گاوداری های صنعتی هم با مشکل تامین نهاده مواجه بودند، آقای بدوی صاحب یکی از این واحدهای بزرگ صنعتی میگوید: جهاد کشاورزی قادر است تنها نیمی از نهاده مورد نیاز ما را با ارز دولتی ، تامین کند و مابقی خوراک دام را در بازار آزاد تهیه میکنیم.
وی گفت: در حال حاضر یونجه را کیلویی ۵۰۰۰ تومان و جو را کیلویی ۶۰۰۰ تومان خریداری میکنیم و ذرت سهمیهای ۲۷۰۰ تومانی را کیلویی ۴۰۰۰ تومان در بازار آزاد تهیه میکنیم.
با خندهی تلخی که به لب داشت گفت: این که خوب است خانم ، سویا تا کیلویی ۱۱ هزار تومان هم گران شد.
این که چرا دامداران برای تهیه خوراک دام به هر دری میزدند برایم توجیه پیدا کرد، اما سرچشمه مشکل از کجا نشات میگرفت؟
کمبود نهاده های دامی ، بحرانی که صنعت تولید پروتئین را می لرزاند
مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران با بیان این که مشکلات دامداران در تهیه نهادههای دامی همچنان ادامه دارد گفت : این مشکلات منجر به حذف دامهای مولد در دامداریها شده است.
مجتبی عالی گفت: نهادهها با نرخ دولتی از طریق سامانه بازارگاه یا نمیرسد و یا بسیار دیر میرسد و آنها مجبورند نهادههای مورد نیاز خود را از بازار آزاد و با چند برابر قیمت تهیه کنند.
وی افزود: از سوی دیگر خشکسالی منجر به فقر شدید مراتع و کمبود علوفه شده و این مسأله در کنار گرانی نهادههای دامی، تأمین خوراک برای دامها را بسیار دشوار کرده است.
وی قیمت تمام شده تولید هر کیلوگرم گوشت گوسفند زنده را برای دامداران ۸۰ هزار تومان عنوان کرد و گفت: اکنون حداکثر قیمتی که گوسفند زنده را از دامداران میخرند، حدود کیلویی ۵۰ هزار تومان است.
مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران با بیان اینکه کشتار گسترده برهها منجر به افزایش عرضه دام شده است، گفت: با روند فعلی در ۳ تا ۶ ماه آینده در این زمینه به مشکل برمیخوریم و با کمبود شدید دام مواجه خواهیم شد.
کندی در ترخیص کالا مهمترین دلیل نابسامانی بازار
مدیر اموردام جهاد کشاورزی خوزستان اظهارداشت: نهادههایی که ما در کل استان خوزستان توزیع میکنیم در یک سامانه معتبر قابل رصد است، این کار به منظورشفافیت صورت پذیرفت، در این سامانه سهمیه استان خوزستان چیزی در حدود ۴۸ هزار تن نهادههای دامی تعیین شده است.
قاسمی عنوان کرد: دامدارانی که مجوز و پروانه دامداری از جهاد کشاورزی اخذ کرده اند و نامشان در سامانه بازار گاه، ثبت شده باشد قادربه ثبت سفارش نهاده دامی هستند و دامداران کلان ما با ثبت این سفارش به صورت مستقیم میتوانند نهادههای دامی را از بندر بارگیری کنند.
وی در ادامه افزود دامداران خرد نیز نهادههای دامی مثل جو، ذرت و سویا را میتوانند از طریق اتحادیه دامداران و انبار شهرستان دریافت کنند.
به گفته وی سیستم توزیع نهادههای دامی درخصوص مرغداریها مقداری نظام مندتر شده است و بر اساس میزان جوجه ریزی سهمیه به صورت اتوماتیک مشخص میشود.
ولی در حوزه دام به خاطر پراکندگی و تفاوت در ظرفیت دامداریها و شکل صنعتی یا سنتی آن، کار کمی پیچیده است.
وی در جواب چرایی کمبود نهادههای دامی سهمیهای گفت: تامین نهاده به صورت مستمر صورت میگیرد و مشکل اصلی در خارج کردن نهادههای دامی از بنادر و رسوب این کالاها در گمرکات است.
نهادههای دامی موجود در بنادر کشور برای تامین نیاز ۳ ماه بخش تولید کافی است
قاسمی با بیان این که ۴ میلیون و ۳۵۰ هزار تن نهاده دامی در ۹ بندر کشور وجود دارد گفت: این در حالی است که نیاز ماهانه کشور حدود یک میلیون و سیصد تا یک میلیون و هفتصد هزار تن است.
وی اصلیترین عامل رسوب نهادههای دامی در بنادر را نارسایی ناوگان حمل و نقل دانست و گفت: متاسفانه تعداد کامیونهایی که نهادههای دامی را از بندر به دست مصرف کننده برسانند محدود است و این موضوع بیشترین تاثیر را بر کمبود نهاده دامی گذاشته است.
وی گفت: در حال حاضر ۴۰ هزار تن جو، ذرت، کنجاله و سویا در حال بارگیری از بندر است و توزیع آن شروع شده است و این موضوع میتوتند بخش مهمی از مشکلات دامداران برای تهیه نهاده دامی را کاهش دهد.
وی درخصوص نهاده سبوس گفت: در ستاد تنظیم بازار تصمیم نادرستی گرفته شد و قیمت سبوس آزاد اعلام شد به شکلی که تصمیم گیری درباره قیمت آن از حوزه وزارت جهاد خارج شد، البته در نظر داشته باشید سبوس محصول جانبی گندم آسیاب شده است و ۱۵ درصد از گندمی که برای آرد آسیاب میشود را سبوس تشکیل میدهد و قابلیت افزایش ندارد و کفاف دامداران را نمیدهد.
به همین منظور سبوس تولیدی شرکت غله ، به صورت سهمیه بندی بین دامداران توزیع میشود.
دپو بیش از ۷ میلیون تن کالاهای اساسی ونهادههای دامی در گمرکات و بنادر کشور
مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک ایران افزود: یکی از مسائل اساسی در بنادر و گمرکات کشور بحث ماندگاری، رسوب و دپو کالاها ست علی الخصوص کالاهای اساسی ودر راس کالاهای اساسی، کالاهای اساسی که با ارز ترجیحی دولت یا ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میشوند، که نهادههای دامی یکی از ۶ قلم کالای اساسی است.
مهرداد جمال اورنقی بیان داشت: بیش از ۷ میلیون تن کالاهای اساسی دپو شده در گمرکات و بنادرسراسر کشور وجود دارد که بیشترین حجم کالاهای رسوبی در بندر امام خمینی است.
ارونقی، دپوی ۲ میلیون تن کالا در گمرکات و بنادر سراسر کشور را طبیعی خواند، اما بیش از این میزان را رسوب کالا نامید.
وی در ادامه با بیان این که بیش از ۵/۳ میلیون تن کالاهای اساسی و نهاده های دامی درانبارهای بندر امام دپو شده است گفت: علاوه بر این میزان بیش از ۳۰۰ هزار تن کالاهای اساسی و نهادههای دامی در حال تخلیه از کشتیها است و بیش از یک میلیون تن کالا در کشتیهای لنگر انداخته در بندر موجود است که هنوز تخلیه نشده اند.
به گفته وی تخلیه این کالاها با انجام تشریفات گمرکی صورت میپذیرد و نهایتاً باید با حمل و ترخیص آنها از میزان کالاهای اساسی در این بندر و سایر بنادر و گمرکات کشور کاسته میشود.
اما متاسفانه در حال حاضر در بنادر شمال کشور کالاهای اساسی موجود است که بیش از یک سال به مقصد رسیده اند و هنوز ماندگاری آنها به اتمام نرسیده است و به نحوی از گمرکتر خیص نشده اند، وضعیت رسوب کالا در بنادر جنوبی کشور هم مطلوب نیست و کالاهای دپو شده بیش از ۳ تا ۴ ماه طول میکشد تا از بندر ترخیص شوند.
معاون فنی گمرک ایران با اشاره به تکمیل ظرفیت انبارهای بندر امام خمینی گفت: در حال حاضر کالاهای اساسی که از کشتیها بارگیری و تخلیه میشوند در محوطههای روباز نگه داری میشوند.
وی افزود: نگه داری کالاهای اساسی و نهادههای دامی در این شرایط دمایی و آب و هوایی باعث خواهد شد که در آینده نزدیک این کالاها در آستانه فساد قرار بگیرند که باید سریعاً نسبت به ترخیص این کالاها اقدام و تعیین تکلیف بشود.
توقف سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالای اساسی و نهاده های دامی در بندر امام خمینی (ره)
ناظر گمرکات خوزستان با اشاره به توقف حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالای اساسی در بندرامام خمینی (ره) اظهار دشت: ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کالای اظهار شده در این بندر وجود دارد که از این میزان حدود یک هزار و ۵۰۰ تن در بازارگاه (محل خرید) مجوز گرفته است.
غلامرضا بلوطیمیرزا در خصوص علت توقف بار در بندر امام خمینی (ره) ادامه داد: تا اسفند سال گذشته به گمرک اجازه داده میشد تا ۹۰ درصد کالا را ترخیص کند و ۱۰ درصد دیگر به عنوان ضمانت در گمرک باقی میماند تا کد رهگیری بانکی دریافت کند.
وی با بیان اینکه از ابتدای امسال مجوز ۹۰ درصدی کالا لغو شد و فقط با ارائه کد رهگیری بانکی حمل و نقل انجام میگرفت گفت: این موضوع تا اواخر اردیبهشت ۱۴۰۰ وجود داشت و خوشبختانه از ابتدای خرداد ماه لغو شد و مجدد مجوز ۹۰ درصدی برقرار شد.
ناظر گمرکات خوزستان با اشاره به وجود تعداد ۹۰ باسکول در پایانه بندر امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: در جلسهای که با معاون نظارت و بازرسی امور سیاسی و قضایی سازمان بازرسی کل کشور برگزار شد، مسائلی همچون باسکول بر طرف شد، زیرا افزایش تعداد باسکولها تاثیر چندانی در روند بارگیری ندارد و به تعداد کافی در این بندر وجود دارد.
بلوطیمیرزا با اشاره به توقف بار در انبارهای بندر امام خمینی (ره) افزود: به دلیل اینکه در استانهای شمالی کشور فصل برداشت محصولها فرا رسیده، رانندگان خودروهای حمل و نقل گرایش به استانهای شمالی تمایل دارند که همه ساله خوزستان را با مشکلاتی از این قبیل روبرو میکند که به صورت طبیعی از اوایل پاییز به صورت اتوماتیک جذب خودرو در استان بیشتر میشود.
وی ادامه داد: عدم تعادل بین تخلیه کالا و خروج کالا باعث شده تا توقف کالا در این بندر صورت گیرد که در حالت طبیعی اگر یک میلیون تا یک میلیون و ۵۰۰ تن کالا وجود داشته حمل و نقل به صورت عادی انجام میشود، که امسال حدود ۲میلیون تن به این میزان اضافه و باعث توقف بار در این بندر شده است.
ناظر گمرکات خوزستان بیان کرد: اگر بخواهیم این تعادل در جابجایی کالا صورت گیرد باید حداقل تعداد کامیونها را به ۲ هزار و۵۰۰ دستگاه برسانیم که هرکدام متوسط ۲۰ تن جابجا کنند تا با متوسط تخلیه همخوانی داشته باشد.
بیشتر بخوانید : مهیا کردن وسیله حمل ونقل، شرط دریافت خوراک دام رایگان
کمبود کامیون علت اصلی تاخیر در خروج نهاده های دامی
مدیر کل حمل ونقل کالای سازمان راهداری و حمل ونقل جادهای با بیان این که طی یکسال اخیر حدود ۱۵۴ میلیون تن باردر کل کشور حمل شده است گفت: از کل این میزان ۴ درصد آن یعنی ۶ میلیون تن مربوط به حمل کالاهای اساسی از تمام بنادر در کل کشور بوده است.
غلامحسین دغاغله با اشاره به این که حدود ۶۰ درصد از کل میزان حمل ونقل کالاهای اساسی مربوط به بندر امام خمینی بوده است گفت: دپوی کالاها دلایل زیادی دارد، از اسفند ماه اعلام شد که ناوگان ما ظرفیت اضافه برای حمل دارد، متاسفانه صاحبان کالا این همراهی را با ما انجام ندادند و بار برای حمل عرضه نشد.
در روزهای گذشته هم رشد ۲۵ درصدی محصولات کشاورزی خوزستان را داشته ایم که این میزان بخش عمدهای از ناوگان جادهای را جذب خود کرد.
دغاغله خاطر نشان کرد: در حال حاضر بیش از یک هفته است که آمارناوگان حمل ما بیش از ۲۲۰۰ تن است و اگر با همین آهنگ ادامه پیدا کند امیدوارم ظرف هفتههای آینده از این شرایط عبور کنیم و بتوانیم نیاز ضروری کشور را در مورد نهادههای دامی تامین کنیم.
وی افزود: علاوه بر ناوگان بخش خصوصی، ناوگان راهداری هم عازم بندر شده و حدود ۸۰۰ عدد از کامیونهای سازمان راهداری مشغول حمل نهادهها هستند و عمدتاً بارهایی که بخش خصوصی حاضر به حمل آنان نیست، راهداری به عهده گرفته است.
با توجه به تمهیداتی که اتخاذ شده تعداد کامیونها از روزی ۱۲۰۰ کامیون به ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ ارتقا پیدا کرده است و ۵۰ تا ۵۷ هزارتن نهادههای دامی به سراسر کشور حمل میشود.
بازدید میدانی معاون سازمان بازرسی کشور از بندر امام خمینی
معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشوراز انبارهای مختلف بندر امام بازدید کرد و با رانندگان کامیون و نمایندگان بخش خصوصی به گفتگو پرداخت.
غلامعباس ترکی اظهار داشت: اشکالات و نواقصی در فرایندهای موجود برای خروج کالاهای اساسی و نهادههای دامی در بندر امام خمینی وجود دارد که برای تسریع کار تکالیف لازم به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد.
معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشور تصریح کرد: مقرر شد تا دستگاههای مختلف وظایف خود را هم در زمینه تأمین وسایل حمل و نقل از سوی سازمان راهداری، استفاده بیشتر و بهینه از راهآهن و برخی از سیاستهای تشویقی برای رانندگان از جمله پرداخت حقوق و مطالبات به موقع آنها اقدام کنند و سامانهای شفاف به همین منظور ایجاد شود.
ترکی ادامه داد: همچنین مقرر شد که بازرسکل استان خوزستان به صورت دو هفته یک بار بر وضعیت اجرای مصوبات نظارت مستمرداشته باشد و در صورتی که دستگاهها از اجرای تعهدات تخلفی داشته باشند، مراتب را گزارش و اقدامات قانونی لازم در این زمینه به عمل آورد.
اعطای مشوق به رانندگان مسیر بندر امام خمینی
ترکی با اشاره به فراهم شدن تمهیدات برای رفع دغدغه کامیونداران از زمان بالای شیفت استراحت پرسنل تخلیه و بارگیری گفت: در راستای تخلیه کامیونها نیز برای مأموران شیفت تعهد ایجاد شد که فقط یک ساعت و نیم شیفت استراحت داشته باشند.
وی با بیان این که برای جذب رانندگان بخش خصوصی مشوقهایی در نظر گرفته شد گفت: اعطای ۲ حلقه لاستیک برای رانندگانی که حداقل ۵ سرویس از مبدا بندر امام خمینی کالای اساسی را به اقصی نقاط کشور حمل کنند و حداقل ۴۰۰۰ کیلومتر پیمایش داشته باشند، یکی از مشوق هاست.
همچنین با همکاری شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی ۳۰ درصد سهمیه سوخت برای رانندگانی که عازم بندر برای حمل کالاهای اساسی هستند، افزایش پیدا کرده است و تا آخر شهریور این روند ادامه دارد امیدواریم با ارائه این مشوقها و تقویت ناوگان حمل جادهای، کالاهای اساسی و نهادههای دامی سریعتر به جرگه مصرف برسند.
تخفیف شرکت راهآهن برای حمل بار به صورت ریلی، تعهد راهداری برای تامین ماشینهای سنگین مورد نیاز، کاهش زمان تعویض شیفت، ارائه خدمات لاستیک و روغن به نرخ دولتی به رانندگان، تامین لودر برای بارگیری، ایجاد سامانه کشوری جهت پرداخت کرایه حمل به کامیونداران و رایزنی با ستاد مدیریت کرونا برای اختصاص واکسن به رانندگان از مصوبات این بازدید میدانی بود.
نویسنده : زهرا کیانی