عرفه روزی است که حق تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و سفره‌های جود و احسان خود را برای آن‌ها گسترده و شیطان در این روز تحقیر و رانده شده و خشمناک است.
هرگام یک حج
الکافی به نقل از بشیردَهّان:به امام صادق علیه السلام گفتم:گاه، حج از من فوت می‌شود، امّا عرفه را نزد قبر حسین علیه السلام به سر می‌برم فرمود: «کار خوبی می‌کنی،ای بشیر! هر مؤمنی که در روزی که عید نیست، نزد قبر حسین علیه السلام بیاید و به حقّ او آگاه باشد، خداوند، بیست حج و بیست عمره نیکو و پذیرفته، و بیست حج و عمره همراه پیامبرِ مُرسَل یا پیشوای عادل، برایش می‌نویسد، وهر کس در روز عید به زیارتش بیاید، خداوند، یکصد حج و یکصد عمره و یکصد جهاد همراه پیامبرِ مُرسَل یا پیشوای عادل، برایش می‌نویسد».
گفتم:چگونه جای موقف (عرفات) را برای من می‌گیرد؟
امام علیه السلام با نگاهی خشم آلود، به من نگریست و سپس به من فرمود: «ای بشیر! هنگامی که مؤمن، روزعرفه به سوی قبر حسین علیه السلام می‌آید و با آب فرات، غسل می‌کند و سپس به او رو می‌کند، خداوند، برای هر گامش، یک حج با اعمالش را می‌نویسد» و جز این نمی‌دانم که فرمود: «و یک جهاد [ برایش می‌نویسد]». / الکافی: ج ۴ ص ۵۸۰ ح
نیک بخت وبد بخت حقیقی
الأمالی، مفید به نقل از سلمان فارسی: درروزعرفه، پیامبر خدا بیرون آمد و فرمود: «ای مردم! به درستی که خداوند در این روز به شما مباهات کرد و همه شما را آمرزید، بویژه علی را»؛ و آن گاه فرمود: «ای علی! نزد من بیا».
علی علیه السلام نزد ایشان رفت. پیامبرصلی الله علیه و آله دست علی علیه السلام را گرفت و فرمود: «همانا نیک بخت حقیقی، کسی است که پس ازمن، از تو فرمان ببرد و پیروی ات کند و همانا بدبخت حقیقی، کسی است که پس از من نافرمانی ات کند و عَلَم دشمنی با تو برافرازد. / الأمالی للمفید: ص ۱۶۱ ح ۳
امام حسین علیه‌السلام در دعای عرفه:
إلهی! أنَا الفَقیرُ فی غِنایَ، فَکَیفَ لا أکونُ فَقیرا فی فَقری؟ ... إلهی! ما أقرَبَکَ مِنّی وأبعَدَنی عَنکَ! وما أرأَفَکَ بی، فَمَا الَّذی یَحجُبُنی عَنکَ؟
خدایا! من در حال بی نیازی نیازمندم؛ پس چگونه در حال فقر نیازمند [تو]نباشم؟ خدای من! چه قدر تو به من نزدیکی و در مقابل، چه قدر من از تو دورم؟ و چه قدر به من مهربانی و با این همه، چه چیزی مرا از تو دور نگاه می‌دارد؟ /دعای عرفه
اشک‌های سیل آسای امام حسین
البلد الأمین ـ به نقل از بشر و بشیر، در یاد کرد دعای امام حسین علیه السلام در روز عرفه:آنگاه، امام علیه السلام صدایش را بلند کرد و نگاهش را به آسمان دوخت و در حالی که از چشمانش، چون مَشک، اشک می‌ریخت، با بلندترین صدایش فریاد زد: «ای شنواترینِ شنوندگان! ...». سپس، دیگران، هم صدا با او بانگ گریه سر دادند. خورشید که غروب کرد، امام علیه السلام کوچید و همراه با او مردم نیز کوچیدند. / البلد الأمین: ص ۲۵۸
دعای مستجاب امام صادق علیه السلام در روز عرفه
دلائل الإمامة به نقل از علی بن محمّد (درباره عبد الحمید) می‌گوید:عبد الحمید، دوستِ محمد بن عبد اللّه بن علی بن الحسین علیه السلام بود. ابو جعفر [منصور]او را بازداشت و مدّتی در سیاه چال، زندانی کرد. محمّد به حج رفت و در روز عرفه، امام صادق علیه السلام را در موقف دید. امام علیه السلام به او فرمود: «ای محمّد! از دوستت عبد الحمید چه خبر؟». گفت:مدّتی است که ابو جعفر، او را در سیاه چال، زندانی کرده است.
امام صادق علیه السلام دستش را به طرف آسمان برد و لَختی دعا کرد و سپس، رو به من نمود و فرمود: «ای محمّد! به خدا سوگند که دوستت آزاد شد» ازعبدالحمید پرسیدم؛ چه وقت ابو جعفر، تو را آزاد کرد؟ گفت بعد از نماز عصرِ روز عرفه. /دلائل الإمامة: ص ۲۵۸ ح ۱۸۶