نرخ برابری لیره در برابر دلار آمریکا از مرز ۲۳ هزار لیره گذشته، لیره لبنان که در اوج بحرانهای این کشور بعد از جنگهای داخلی همواره لنگرگاه ثبات اقتصادی لبنان بود، این روزها حال و روز خوبی ندارد.
افزایش نرخ دلار و به دنبال آن تورم افسارگسیخته بستر هرج و مرج داخلی را در این کشور فراهم کرده است. در کنار این هرج و مرج، اختلاف جریانهای سیاسی بر سرتشکیل کابینه و ادامه خلاء سیاسی ۹ ماهه، لبنان را در آستانه فروپاشی اجتماعی قرار داده است.
تشدید مشکلات اقتصادی و معیشتی همزمان با اعمال تحریم علیه بانکهای لبنان و ممانعت از ورود کمکهای بشردوستانه به این کشور در کنار بحران سیاسی تنها یک هدف را دنبال میکند و آن اعمال فشار بر مردم برای فاصله گرفتن از مقاومت است.
محور عبری- غربی و عربی تلاش میکند تا جامعه لبنان را بر سر دو راهی " سلاح یا غذا " قرار دهد؛ مسیری که با گروگان گرفتن معیشت مردم لبنان آغاز شده و براساس سناریوی طراحی شده، قرار است با گرفتن سلاحِ مقاومت به سرانجام برسد.
کاردینال بشاره الراعی سراسقف مسیحیان مارونی لبنان اخیرا از طرحی رونمایی کرده که براساس آن بین المللی شدن لبنان برپایه اصل بی طرفی در سیاست خارجی را خواستار شده است. وی، عالیترین مرجع مذهبی مسیحیان مارونی این کشور است. گرچه کلیسای مارونی در ظاهر جایگاهی مذهبی دارد، اما همواره میتوان رد پای آن را در فضای سیاسی این کشور دید. در دوره کاردینال صفیر نیز موضع کلیسای مارونی در ضرورت خروج نیروهای سوریه از لبنان بعد از ترور رفیق حریری، یکی از اثرگذارترین نقش آفرینیهای سیاسی این نهاد بود.
الراعی براین باور است که فضای سیاسی در لبنان به بن بست رسیده و تنها راه نجات این کشور، برگزاری یک نشست بین المللی است. او همچنین معتقد است لبنان باید در سیاست خارجی بی طرف باشد و خود را از صف بندیهای منطقهای دور نگاه دارد.
به دنبال این فضاسازی از سوی سراسقف مسیحیان مارونی، وزیرخارجه فرانسه از برگزاری یک کنفرانس بین المللی برای کمک به مردم لبنان پرده برداری کرد.
بین المللی شدن لبنان بر اساس آنچه الراعی گفته از دریچه سازمان ملل پیش میرود و هسته اصلی این سازمان نیز شورای امنیت و پنج عضو دائم آن است. به عبارتی این پیشنهاد در صورت اجرایی شدن، تصمیم گیری درباره لبنان را روی میز قدرتهای بزرگ و ملاحظات آنها قرار میدهد.
شاید به همین دلیل باشد که هواداران اصلی ایده تشکیل نشست بین المللی درباره لبنان در داخل این کشور نیز مخالفان سرسخت حزب الله هستند؛ چرا که امیدوارند از این مسیر، نقشه سیاسی لبنان تغییر کند و قدرت حزب الله و گروههای همپیمان آن (از جمله حزب جریان ملی آزاد) کاهش یابد.
با فرض راه یافتن پرونده لبنان در سازمان ملل، میتوان پیش بینی کرد که ملاحظات سیاسی کشورهایی، چون آمریکا و فرانسه عملا فضای نشست بین المللی را تحت الشعاع خود قرار میدهد و تجربههای قبلی در قطعنامههای ۱۵۵۹ و ۱۷۰۱ به نحوی دیگر تکرار میشود. مساله اصلی آمریکا و فرانسه در قبال لبنان مساله خلع سلاح حزب الله است که آن را در ادامه مهار ایران میدانند.
این کشورها بارها به تصریح و تلویح، گشایش اقتصادی در لبنان را هم منوط به تغییرات سیاسی که در صدر آنها خلع سلاح حزب الله است، کرده اند؛ لذا به نظر میرسد خروجی راهبردی نشست بین المللی درباره لبنان بر اساس ملاحظات آمریکا و فرانسه خواهد بود و چیزی جز مساله تضعیف حزب الله در میان نیست.
در همین حال؛ حزب الله لبنان در واکنش به فراخوان رهبر مارونیهای این کشور برای برگزاری کنفرانسی بینالمللی درباره لبنان، بین المللی کردن پرونده لبنان را خطرناک توصیف و تاکید کرد حل بحران باید در درون کشور آغاز شود و بین المللی کردن پرونده لبنان همچون اقدامات مشابهی که برای سوریه، لیبی و عراق شد هیچ فایدهای نخواهد داشت.
پیش از این هم یک مرکز تحقیقاتی وابسته به معاون ارزیابی اطلاعات ارتش رژیم صهیونیستی، طرح قرار گرفتن لبنان تحت قیمومیت بین المللی با تصویب شورای امنیت سازمان ملل را ارائه کرد که براساس آن اختیارات رئیس جمهور و دولت فعلی لبنان سلب خواهد شد و کمیساریای عالی برای مدت زمانی مشخص اداره این کشور را برعهده میگیرد و این کمیساریا باید بسترساز ایجاد یک دولت تکنوکرات با حضور نظامی گسترده و خلع سلاح حزب الله باشد.
حال گفته میشود، این طرح قرار است با محوریت فرانسه و شورای امنیت سازمان ملل و اعزام نیروهای حافظ صلح اجرایی شود و در نخستین گام کنفرانس بین المللی پاریس برپا خواهد شد تا جزئیات ارسال کمکهای غذایی، دارویی و بهداشتی مورد نیاز و همچنین بستههای اقتصادی برای کمک به بازسازی زیرساختهای اقتصادی لبنان بررسی شود.
گفته میشود، براساس این طرح اختیارات نیروهای حافظ صلح سازمان ملل گستردهتر میشود و این نیروها بر تمامی گذرگاههای مرزی میان لبنان و سوریه، بندر و فرودگاه بیروت مسلط خواهند شد؛ مناطقی که به هیچ وجه با وظایف این نیروها همخوانی ندارد.
به نظر میرسد، فعالیت سفیر آمریکا و دیگر سفرای حامی جناح ۱۴ مارس طی روزهای اخیر نیز در محدوده همین سناریویی آمریکایی- اسرائیلی است که از پیش طراحی شده است. در همین راستا سفرای آمریکا و فرانسه در لبنان طی دو هفته گذشته عازم عربستان شده اند؛ این سفر در حالی صورت گرفت که آمریکا و فرانسه، طی چند ماه گذشته به دنبال فشار بر جریانهای سیاسی بودند تا تشکیل "دولت اصلاحات" مورد حمایت آنها با محوریت حریری، بدون مانع انجام پذیرد.
در واقع محور غربی – عبری و عربی در ورای بحران اقتصادی لبنان و مسائل داخلی، به دنبال تامین امنیت مرزهای رژیم صهیونیستی، خلع سلاح حزب الله و در نهایت پایان دادن به مقاومت است.
این روزها خاطره دخالت تفنگداران آمریکایی و فرانسوی در سال ۱۹۸۳ میلادی در ذهن لبنانیها زنده شده است، تفنگدارانی در قالب نیروهای حافظ صلح سازمان ملل که به بهانه خاتمه دادن به جنگهای داخلی لبنان وارد این کشور شدند. انفجار مقر این نیروها در بیروت ۲۹۹ کشته برجا گذاشت؛ رویدادی که منجر به خروج ذلت بار این نیروها از خاک لبنان شد. آیا تاریخ در حال تکراراست؟