سیاره‌هایی که در هفت آسمان یک ستاره ندارند
دانشمندان شواهدی از یک مجموعه اسرارآمیز از «سیاره‌های سرگردان» را مشاهده کرده‌اند که بدون آنکه به ستاره‌ای تعلق داشته باشند، در اعماق فضا حرکت می‌کنند.
به گزارش وب گردی خبرگزاری صداوسیما؛ این پژوهش با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر ناسا انجام شده و سیگنال‌های خیره‌کننده‌ای را ثبت کرده است که از وجود سیاره‌هایی پنهان در فضا با ابعاد و اندازه زمین خبرمی‌دهند. این سیگنال‌ها با سیگنال‌های طولانی‌تری که برای سیاره‌های دارای میزبان ستاره‌ای (مانند خورشید) موردانتظار است، همخوانی نداشتند؛ از این رو پژوهشگران می‌گویند که این سیارات ممکن است زمانی پیرامون ستاره خود شکل گرفته باشند. به عبارت دیگر، زمانی پیش از آنکه در اثر نیروی گرانش سایر همسایگان سنگین‌ترشان از سامانه ستاره‌ای خارج شوند.
این علامت‌ها با استفاده از اثر «ریزهمگرایی» ثبت شدند. اثری که وجود آن را نخستین بار آلبرت اینشتین پیش‌بینی کرده بود. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که ستارگانِ پس‌زمینه، می‌توانند برای ستارگان پشت خود نقش ذره‌بین را بازی کنند تا تصویر آن‌ها به شکل پیوستاری از نور ظاهر شود.
غالبا ستارگان باعث بروز چنین رخداد نادری می‌شوند، اما تعداد کمی از این رخداد‌های نادر را سیاره‌ها ایجاد می‌کنند. این نمونه اخیر، شامل سیگنال‌هایی بود که به نظر می‌رسید در اثر سیارات دیگر (سیاراتی که دانشمندان در این مطالعه جدید پیدا کرده‌اند) ایجاد شده‌اند [و نه در اثر وجود ستارگان دیگر]. با این همه، این احتمال وجود داشت که این سیارات در واقع هرگز پیدا نخواهند شد.
«لین مک دونالد» از دانشگاه منچستر که سرپرست این پژوهش بوده است، می‌گوید: «یافتن این سیگنال‌ها بسیار دشوار است. مشاهدات ما با یک تلسکوپ کهنه و ضعیف با دید تار به سمت یکی از متراکم‌ترین و شلوغ‌ترین بخش‌های آسمان نشانه رفته بود.
جایی که در حال حاضر هزاران ستاره با درخشندگی‌های متفاوت وجود دارد و هزاران سیارک که از مقابل میدان دید ما گذر می‌کنند. ما تلاش می‌کنیم از لابه‌لای این هیاهو، روشنایی‌های ریز و مشخصی که در اثر وجود سیارات ایجاد شده بیرون بکشیم و استخراج کنیم و [و از سوی دیگر]برای دیدن یک سیگنال پیش از آنکه از دست برود فقط یک بار شانس داریم.
این کار تقریبا مانند آن است که بخواهید تنها با استفاده از یک گوشی تلفن همراه در میان یک بزرگراه، به دنبال سوسو زدن یک کرم شب‌تاب باشید.»
تلسکوپ فضایی کپلر هرگز برای انجام چنین کار‌هایی در نظر گرفته نشده بود. کار اولیه آن این بود که با مشاهده سایه سیاره‌ها حین گذر از مقابل ستاره‌شان، به دنبال سایر سیارات بگردد. «ایمون کرینز» از دانشگاه منچستر و یکی از نویسندگان این مقاله می‌گوید:
«کپلر با ارائه شواهد تجربی از وجود گروهی از سیارات بی‌ستاره و سرگردان با جرم مشابه زمین، به چیزی دست یافته که هرگز برای آن طراحی نشده بود. اینک تلسکوپ فضایی کپلر عرصه را در اختیار یک برنامه فضایی دیگر قرار می‌دهد که برای یافتن چنین سیگنال‌هایی طراحی شده است.
سیگنال‌هایی که به قدری دست‌نیافتنی‌اند که خود اینشتین، مشاهده آن‌ها را بسیار بعید می‌دانست. من بسیار هیجان‌زده‌ام که برنامه [تحقیقات فضایی]اقلیدس (Euclid) متعلق به سازمان فضایی اروپا (ESA) نیز توانست در قالب فعالیت علمی و در کنار ماموریت اصلی‌اش به این تلاش‌ها ملحق شود.»
این برنامه‌های پژوهش فضایی -و سایر تحقیقاتی ناسا و بقیه سازمان‌های فضایی- در جست‌وجوی تایید وجود (و شکل ظاهری احتمالی) آن سیارات سرگردان بر خواهند آمد. مقاله‌ای که به جزئیات این یافته‌ها می‌پردازد در اطلاعیه‌های ماهانه انجمن سلطنتی نجوم (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society) منتشر شده است.