منابع خبری از سقوط شهرستان (ولسوالی) «زیروک» در استان (ولایت) پکتیکا به دست طالبان خبر دادند.
وزارت دفاع افغانستان نیز روز گذشته (شنبه) اعلام کرد: در عملیات شبانه روز گذشته در استانهای لوگر، پکتیکا، قندهار، هرات، بادغیس، فراه، بلخ، هلمند و کاپیسا، ۲۲۸ عضو طالبان کشته و ۱۱۶ نفر از آنها زخمی شدند. وزارت دفاع افغانستان پنجشنبه گذشته هم اعلام کرده بود: در عملیات نیروهای ارتش در چند استان از جمله پکتیکا ۲۵۸ نفر از طالبها کشته و ۱۴۲ نفر از آنها زخمی شدند.
هر چند وزارت دفاع افغانستان روزانه از کشته و زخمی شدن صدها عضو طالبان خبر میدهد، اما طالبان این آمارها را قبول ندارند. همچنین مقامات محلی استان پکتیکا اعلام کردند: افراد مسلح ناشناس یک پل بزرگ را با کار گذاشتن چند بمب در شهرستان «ارگون» منفجر کردند و راه رفت و آمد از مسیر این پل اکنون متوقف شده است.
در همین حال، وزارت دفاع افغانستان روز گذشته (شنبه) اعلام کرد: در عملیات نیروهای دفاعی و امنیتی در مناطق «هستی» و «محمدامین قلا» ولسوالی جانیخیل ولایت پکتیکا، ۴۳ عضو طالبان کشته و ۱۶ تن دیگر از آنان زخمی شدند.
برای بررسی آخرین تحولات ولایت پکتیکا، ابتدا با موقعیت جغرافیایی و تاریخی این ولایت آشنا میشویم.
از پشتونها تا هزاره و بلوچ
پکتیکا به مرکزیت شهر شَرَن از جمله ولایتهای جنوب شرقی افغانستان به شمار میرود. شمال آن، ولایت پکتیا، شمال شرق آن ولایت خوست، شرق و جنوب آن کشور پاکستان و غرب آن ولایتهای زابل و غزنی موقعیت دارند. ولایت پکتیکا زمانی، جزئی از ولایت پکتیا بود که با گذشت زمان در سال۱۳۴۳ هجری شمسی به صورت ولایت جداگانه در تشکیلات اداری افغانستان گنجانیده شد.
پشتونها حدود ۹۶ درصد جمعیت این ولایت را تشکیل میدهند. ازبک و سایر اقوام از هزاره و بلوچ نیز در پکتیکا حضور دارند. همچنین در سدهٔ ۱۹ گروهی تاجیک که به شغل آهنفروشی مشغول بودند نیز در این ولایت حضور داشتند.
هرودوت مورخ یونانی از مردم باستانی «پکتیس» و «پکتویس» یاد کرده و سرزمین آنها را پکتیکا ذکر کرده است. بطلمیوس هم نام این مردم را «پکتین» نوشته است.
از سر روضه تا یوسف خیل؛ آشنایی با ولسوالیهای پکتیکا
شَرَن: (به زبان پشتو شرنه) مرکز ولایت پَکتیکا است. تعداد قریه جات آن به ۱۲۹ میرسد. جمعیت این شهر به تعداد ۲۲۰۰ نفر برآورد شده است. آمریکاییها در نوامبر ۲۰۰۴ پایگاهی به نام پایگاه تیم بازسازی استانی در شرن بر پا کردند.
اُرگون: این ولسوالی در ۷۰ کیلومتری جنوب شرق مرکز پکتیکا موقعیت دارد. ارگون دارای ۱۲۲ قریه کوچک و بزرگ است. اهالی و ساکنان اصیل ولسوالی ارگون قوم فرملی است و در اطراف مرکز این ولسوالی، اقوام پشتون زدران (جدران)، خروتی و پیرکوتی ساکن هستند.
در مرکز ولسوالی اورگون قلعۀ قدیمی (هشتضلعی) واقع است که در میان مردمان محل بهنام اشرخ (هشترخ) مشهور است. بیشتر اهالی این ولسوالی، هزارهها و پشتونها هستند و به زبانهای فارسی و پشتو صحبت میکنند.
اومَنه: ولسوالی اومنه، در ۶۰ کیلومتری جنوب شرق شهر شرن موقعیت دارد. جمعیت این ولسوالی نزدیک به ۲۵۶۹۰ نفر تخمین زده میشود.
بَرمَل: این ولسوالی در ۹۰ کیلومتری جنوب شهر شرن، سرحد مشترک با پاکستان نیز دارد. جمعیت این ولسوالی نزدیک به ۸۸۰۲۸ نفر تخمین زده میشود.
تَروُو: ولسوالی تروو با ۴۵ قریه و جمعیت نزدیک به ۱۵۳۳۲ نفر در جنوب ولایت پکتیکا موقعیت دارد.
جانیخیل: با جمعیت نزدیک به ۳۵۲۵۱ نفر در ۷۵ کیلومتری جنوب شرن موقعیت دارد. این ولسوالی ۹۳ قریه دارد.
دیله و خوشامند: یکی از ولسوالیهای واقع در غرب ولایت پکتیکا با جمعیت نزدیک به ۵۰۲۰۰ نفر است.
زرغونشهر: از جمله ولسوالیهای پکتیکا با ۶۳ قریه کوچک و بزرگ است و نزدیک به ۳۸ هزار نفر جمعیت دارد.
زیروک: این ولسوالی در جنوب شرق شهر شرن موقعیت دارد. زیروک دارای ۵۱ قریه است و نزدیک به ۴۳۲۰۰ نفر جمعیت دارد.
سر روضه: این ولسوالی در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر شرن موقعیت دارد و از جمله ولسوالیهای سرسبز این ولایت به شمار میرود. جمعیت سر روضه حدود ۳۶۲۳۶ نفر اعلام شده است.
سَروبی: ولسوالی سروبی در ۷۵ کیلومتری جنوب شهر شرن موقعیت داشته که تعداد قریه آن به ۹۲ مورد میرسد. جمعیت سروبی نزدیک به ۴۸۲۹۱ نفر اعلام شده است.
گومَل: ولسوالی گومل در ۷۰ کیلومتری جنوب غرب شهر شرن موقعیت دارد. در این ولسوالی ۱۵۰ قریه با جمعیت نزدیک به ۶۴۲۷۵ نفر وجود دارد.
گیان: ولسوالی گیان در جنوب شرق شهر شرن موقعیت دارد که دارای ۶۷ قریه با جمعیت نزدیک به ۴۲۴۹۵ نفر است.
مَتاخان: ولسوالی متاخان در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر شرن موقعیت داشته و با جمعیت نزدیک به ۱۹۷۵۸ نفر از جمله نزدیکترین ولسوالیهای پکتیکا به مرکز این ولایت است.
نکه: ولسوالی نکه در شرق شهر شرن موقعیت داشته و با جمعیت نزدیک به ۱۵۱۰۳ نفر دارای ۳۰ قریه است.
وازه خواه: ولسوالی وازه خواه در ۱۹۰ کیلومتری جنوب غرب شهر شرن قرار دارد. این ولسوالی دارای ۱۵۱ قریه با جمعیت نزدیک به ۵۰۸۱۸ نفر است.
وَرمَمی: این ولسوالی در ۲۳۰ کیلومتری جنوب شهر شرن موقعیت دارد. در این ولسوالی ۱۲۷ قریه وجود دارد.
یحیی خیل: ولسوالی یحیی خیل، در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر شرنه موقعیت دارد. یحیی خیل با جمعیت نزدیک به ۳۰۱۶۱ نفر دارای ۵۷ قریه است.
یوسف خیل: این ولسوالی در جنوب شهر شرن دارای ۶۶ قریه با جمعیت نزدیک به ۳۲۶۴۸ نفر است.
بررسی آخرین تحولات امنیتی
دستکم شش شهرستان افغانستان از شب گذشته تاکنون میان طالبان و نظامیان افغان دست به دست شده است. برخی منابع اعلام کردند: شهرستانهای «پنجوایی» در استان قندهار، «زیروک» در استان پکتیکا و «کوفاب، اَرگو و کوهستان» در استان بدخشان از شب گذشته تاکنون به دست طالبان افتاده است.
این شهرستانها زمانی به دست طالبان سقوط کرد که نظامیان افغان از مراکز این شهرستانها، خارج شدند. ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان هم امروز (یکشنبه) از سقوط شهرستان فراه رود در استان فراه به دست طالبان خبر داد.
از سوی دیگر وزارت دفاع افغانستان اعلام کرد: شهرستان «بهارک» استان بدخشان در عملیات نظامیان افغان از تصرف طالبان خارج شد و دوباره به کنترل نظامیان افغان درآمد.
در چهل و هشت ساعت گذشته دستکم هجده شهرستان افغانستان سقوط کرده و یک شهرستان از تصرف طالبان خارج شده است. در سه روز اخیر بار دیگر روند سقوط و دست به دست شدن شهرستانهای افغانستان شدت یافته است.
علاوه بر سقوط ولسوالی «زیروک» در استان پکتیکا، وزارت دفاع افغانستان روز گذشته از کشته و زخمی شدن ۳۸۸ عضو طالبان در برخی استانهای این کشور از جمله پکتیکا خبر دارد.
وزارت امور داخلی افغانستان نیز اعلام کرد: «محمدعیسی» مشهور به «تش»، والی خودخوانده طالبان و شماری دیگر از اعضای این گروه، در نتیجهی حملهی هوایی و زمینی عصر جمعه گذشته در روستای «هستی» از توابع ولسوالی دیله و خوشامند ولایت پکتیکا کشته شدهاند.