مسجد جامع زواره نقطه عطفی در تاریخ معماری ایران اسلامی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز اصفهان ؛ یک محقق و کارشناس آثار تاریخی گفت: مسجد جامع زواره به همت ابوطاهر حسین ابن قالی ابن احمد و به دست استاد محمود اصفهانی در سال ۵۳۵ هجری قمری در شهر زواره ساخته شده است.
محمد رضا صدوقی افزود: تا قبل از ساخت مسجد جامع زواره سبک ساخت مساجد در ایران مساجد شبستانی بوده شبیه مسجد النبی با الگوی اسلامی و در دوره سلجوقیان با ساخت مسجد جامع زواره برای اولین بار مدل ساخت مساجد ایرانی رونمایی میشود.
وی گفت: معماری که مسجد جامع زواره را بنا کرده سبک چهاررکنی یا چهارایوانی را برای اولین بار در مسجد جامع زواره و سپس در مسجد جامع اردستان و مسجد جامع اصفهان پیاده کرده است.
مدیر پایگاه ملی بافت تاریخی زواره نیز گفت: مسجد دارای دو ورودی شرقی و غربی میباشد که حالت طاق نما دارد و به صحن اصلی وارد میشود
محمد جواد امید بخش با اشاره به اینکه اطراف ایوان مسجد به خط کوفی ساده و به طریق آجر تراش آیاتی نوشته شده است گفت: این مسجد دارای کتیبههای خط کوفی بنایی است و محرابی با خط نسخ دارد که گچ بریهای زیبایی در آن انجام شده است.
مرتضی میرانی مسئول موزه زواره هم گفت: گنبد مسجد جامع زواره دو پوش است که از داخل ۱۳ و از بیرون ۱۴ متر ارتفاع و با ایوان جنوبی که بزرگترین ایوان مسجد است ارتباط دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اردستان نیز با اشاره به اینکه مسجد جامع زواره به عنوان اولین مسجد چهار ایوانی در جهان اسلام شناخته میشود گفت: این مسجد دارای شبستان زمستانه و تابستانه، منار، سردرب و گنبدخانه زیبایی میباشد که مربوط به دوره سلجوقیان است
مهدی مشهدی با بیان اینکه اقدامات مرمتی صورت گرفته در این بنا شامل مرمت بام و سردرب ورودی و نصب سیستم دوربین مداربسته برای حفاظت از این اثر تاریخی است افزود: در سال جاری مرمت منار مسجد جامع در دستور کار این اداره قرار دارد.
مسئولان میراث فرهنگی پرونده این اثر تاریخی را برای ثبت جهانی به سازمان یونسکو ارسال کرده اند.