وزیر نیرو گفت: درحالی که مساحت دریاچه ارومیه در سه ماهه نخست سال قبل، سه هزار و ۴۹۰ کیلومتر مربع بود این وسعت در سه ماهه امسال به ۳ هزار و ۴۵ کیلومترمربع کاهش یافته است.
وی گفت: در سه ماهه نخست سال ۹۹, وسعت هامون‌های استان سیستان و بلوچستان یک هزار و ۲۴۰ کیلومترمربع بود که این رقم در سه ماهه ابتدایی امسال به کمتر از یک کیلومتر مربع کاهش یافته است.
وزیر نیرو با بیان اینکه ما باید این فهم جهانی را بپذیریم که نوع ومدل مصرف آب در کشور‌های درحال توسعه شاخص توسعه یافتگی است ادامه داد: مصرف صحیح آب قبل از هر چیزی یک امر اخلاقی است و ما اگر یک جامعه اخلاقی نباشیم مابقی دست آورد‌ها نیز زیر سوال خواهد رفت.
اردکانیان با تاکید برلزوم اصلاح تنظیمات ذهنی افراد در مصرف آب گفت: ۴۰ سال پیش سرانه منابع آب تجدید پذیر ۲ هزار مترمکعب بود که این رقم هم اکنون به ازای هر نفر تا هزار مترمکعب کاهش یافته است.
وی افزود: بخش کشاورزی حداقل ۸ تا ۹ برابر شرب، صنعت و بهداشت آب مصرف می‌کند که اگر ۱۰ درصد مصرف بدون کاهش تولید، در این بخش کاهش یابد می‌توانیم معادل جمعیت فعلی آب ذخیره کنیم، اما به دلیل اینکه مصرف آب یک موضوع اخلاقی است باید آموزش نوع مصرف از بخش خانگی و از کانون خانواده آغاز شود، زیرا اگر ما یاد نگیریم که چگونه آب مصرف کنیم این مشکلات به دیگر بخش‌ها هم آسیب خواهدمی زند.
وزیر نیرو با بیان اینکه برای کاهش اسراف ۴ اصل وجود دارد گفت: اصلاح سازوکار‌ها و ساختارها، دسترسی به تجهیزات مناسب، توجه به آب به عنوان کالای اقتصادی و فرهنگ سازی راهکار‌های اصلی کاهش اسراف در حوزه آب است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نخستین جلسه کارگروه ملی برنامه ترویج فرهنگ بهینه مصرف آب گفت: همه زوایای بحث "آب" ارتباط جدی با "فرهنگ" دارد.
در نخستین جلسه کارگروه ملی برنامه ترویج فرهنگ بهینه مصرف آب که وزیر نیرو هم حضور داشت، آقای سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور با اشاره به ارتباط بین بحث آب و فرهنگ، افزود: بحث آب و مصرف آب از زاویه‌های مختلفی بسیار پراهمیت است و در هر زاویه هم با حوزه فرهنگ یک ارتباط جدی پیدا می‌کند، یعنی اگر مسئله آب در دریچه‌های مختلف مورد کاوش و کنکاش قرار بگیرد، از هر دریچه یک نسبت وسیع و محکمی با حوزه فرهنگ دیده می‌شود.
وی گفت: یکی از رویکرد‌هایی که ما در این دوره از شورای فرهنگ عمومی کشور دنبال می‌کردیم، این بود که چطور می‌شود بین بحث فرهنگ عمومی و مسئله‌های اجتماعی، پیوند برقرار و از ظرفیت شورای فرهنگ عمومی کشوری و استانی در این قسمت استفاده کرد که یکی از نمونه‌های آن نیز حوزه فرهنگی مصرف آب است.
صالحی با اشاره به ارتباط بحث آب و فرهنگ، افزود: یکی از منظر‌های این ارتباط، از ناحیه نگاه حقوقی است، یعنی اینکه آب را یک کالای خصوصی تلقی کنیم و یا یک کالای عمومی بدانیم و به عبارتی ما در دایره حقوقی، آب را خصوصی تفسیر یا در دایره قوائد عمومی لحاظ می‌کنیم.
وی ادامه داد: به‌نظر می‌رسد که آب در دایره حقوقی عمومی، قابلیت تفسیر و تحلیل دارد به خاطر اینکه هم منبع نادر و هم منبع جایگزین ناپذیر است که در خطر کمیابی و حتی نایابی قرار دارد، لذا نمی‌توانیم آب را مثل گندم یک کالای راهبردی تلقی کنیم، زیرا آب یک کالای عمومی است که باید با حداکثر قواعد حقوقی عمومی برای مواجهه با آن ارتباط برقرار کرد.
صالحی با اشاره به فرمایش پیامبر اکرم (ص) مبنی بر اینکه انسان‌ها در سه چیز مشترک هستند، گفت: رسول خدا در این گفته خود، به کلمه اشتراک تاکید کرده که یکی از این اشتراک‌ها هم آب است. با همین نگاه است که یا آب ملکیت عمومی دارد و یا در آن حق عمومی وجود دارد و اصلا نمی‌توانیم با مسئله آب به عنوان یک کالای خصوصی مواجه شویم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این منظر با حوزه فرهنگ ارتباط بالایی دارد، تصریح کرد: ما اگر فرهنگ را به عنوان باور‌هایی می‌دانیم که مبتنی بر ارزش‌ها و هنجار‌ها در نهایت رفتار‌ها را می‌سازد، باور به اینکه آب یک کالای عمومی است، مسئله بسیار مهمی بوده و نقطه بسیاری از اتفاقات است.
وی تاکید کرد: باید یکی از نقطه‌های عزیمت فرهنگ سازی این باشد که بین آب و لباس فرق بگذاریم، هرچند که لباس مهم است و جزو نیاز‌های ضروری اولیه انسان محسوب می‌شود.
صالحی با اشاره به منظر دینی ارتباط بین آب و فرهنگ، گفت: بحث اسراف و حرمت اسراف در ادبیات دینی ما بسیار قوی است و بنا بر اجماع فق‌های شیعه و سنی، بدون تردید مسئله اسراف حرام است.
وی ادامه داد: اسراف یک مقوله متنوعی است که یکی از آن موارد، اسراف اقتصادی است. اسراف اقتصادی نیز حوزه‌های مختلفی دارد و اتلاف یک کالا و راکد گذاشتن یک منبع سرمایه هم اسراف محسوب می‌شود. یکی از حوزه‌های دیگر اسراف نیز مصرف بیش از حد نیاز است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: حوزه آب در متن قرآن و احادیث، ادبیات مستحکمی دارد و به عنوان یک گناه کبیره تلقی می‌شود. بنا بر روایتی از پیامبر اکرم (ص) نیز در صورت مصرف بیش از حد آب در واجبات شرعی، چون وضو و غسل و حتی مصرف زیاد آب در کنار رودی پرآب هم حرام است.
رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور با اشاره به دریچه اقتصادی آب در حوزه صنعت، کشاورزی، خدمات، معیشت و رفاه اجتماعی، تصریح کرد: آب تاثیر بالایی در این حوزه‌ها داشته و مسئله توسعه پایدار نیز متصل به آب و مصرف صحیح آب است. در نگاه اقتصادی به بخش‌های مختلف، باید به موضوع آب نیز فکر کرد.
وی با اشاره به حوزه محیط زیست در بحث مصرف آب، گفت: در این حوزه، آب هم دارای اعتبار بدمصرفی و آلایندگی است که موجب تخریب محیط زیست می‌شود و هم به اعتبار خشکسالی و کم آبی می‌تواند دگرگونی‌های اقلیمی ایجاد کند و بحث‌هایی، چون گرمایش جهانی را رقم زند و اتفاقاتی را برای کشور ایجاد کند که ما نسبت به آن مسئولیت داریم.
صالحی با بیان اینکه حوزه حفاظت از محیط زیست هم مناسبات زیادی با حوزه فرهنگ دارد، یادآور شد: در این خصوص که نوع نگاه ما نسبت به طبیعت یک نگاه مالکانه است یا نگاه امانت‌دارانه در حالی که ادبیات اخلاق طبیعت و کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، ما را امانتدار طبیعت می‌دانند نه مالک طبیعت، زیرا یک فرد امین، حق تصرف مطلق ندارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تهیه یک سند جامع و خوب در حوزه آب و فرهنگ کشور، گفت: تاکید شده که دبیرخانه این سند در خود وزارتخانه مربوطه مستقر شود و شورای فرهنگ عمومی هم در این راستا می‌تواند در حد مقدمات قضیه و سایر کمک‌ها برای پیگیری از لحاظ هم افزایی‌های سازمانی فعالیت کند.
وی با بیان اینکه در این سند دو هدف اصلی ارتقای سواد آب و احساس مسئولیت همگانی به عنوان چشم انداز دیده شده است، افزود: همان طور که در حوزه رسانه و حجم اطلاعات، نیاز به سواد رسانه‌ای افزایش یافته و ادبیات سواد رسانه‌ای شکل می‌گیرد، ما نیز باید سعی کنیم که احساس نیاز به سواد آب بالا رفته و ادبیات سواد آبی شکل بگیرد که این امر در این سند تاحدودی خود را نشان داده است.
وی با تاکید بر اینکه باید مردم با دانش، باور و ایمان احساس کنند که نسبت به قضیه آب مسئولیت دارند، اضافه کرد: امیدواریم با اهتمامی که در وزارت نیرو و شرکت‌های وابسته و فضا‌های استانی وجود دارد، این مسئله جهانی و پرخطر در کشور‌هایی مثل ایران که همواره با شرایط سخت همراه بوده است، مورد توجه قرار گرفته و فرهنگ بتواند به کمک این حوزه بیاید.