مدیر دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه از راه‌اندازی سامانه تجربه نگاری قضا و کارکنان دستگاه قضایی تا پایان تابستان امسال خبر داد.
آقای مهربان ضمن گرامیداشت هفته قوه‌قضاییه و یاد و خاطره شهدای هفتم تیر به ویژه شهید بهشتی، به بیان برخی اقدامات مهم دفتر مدیریت برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه پرداخت و اظهار کرد: در دوره جدید مدیریت پژوهشگاه قوه قضاییه، دو رویکرد اساسی را دنبال کردیم که نخست توسعه فعالیت‌های بین رشته‌ای و دوم حرکت به سمت کاربردی‌سازی پژوهش‌ها و دوری از پژوهش‌های تئوری صرف بود.
وی افزود: در گذشته هیچ بانک اطلاعاتی متمرکزی از کار‌های پژوهشی که در پژوهشگاه انجام می‌شد، وجود نداشت و بنابراین به عنوان یکی از نخستین اقدامات مدیری برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی، بانک‌های اطلاعاتی و آیین‌نامه‌های موجود در پژوهشگاه مورد شناسایی قرار گرفت.
مدیر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه ادامه داد: به عنوان مثال در رابطه با آیین‌نامه‌ها، ۲۰ آیین‌نامه در پژوهشگاه عملیاتی شد که در حال حاضر تقریبا فعالیت‌های اصلی پژوهشگاه بر اساس این آیین‌نامه‌ها انجام می‌شود.
مهربان در ادامه یکی دیگر از مشکلات پژوهشگاه در سال‌های گذشته را فقدان سامانه پژوهشی خواند و گفت: در ارتباط با این قضیه، در وهله نخست فرایند‌های پژوهشی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت ۳۰ فرایند شناسایی شد که این فرایند‌ها تجمیع و در نهایت ۵ تا ۶ فرایند طراحی شد.
وی با بیان اینکه در گام دوم، مبتنی بر فرایند‌های طراحی شده، سامانه مدیریت پژوهش طراحی شد، افزود: نگاه ما در طراحی سامانه مدیریت پژوهش این بود که بتوانیم کل قوه قضاییه را تحت پوشش این سامانه قرار دهیم.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه اظهار کرد: همچنین در ارتباط با بانک‌های اطلاعاتی، بالغ بر ۴۰ بانک اطلاعاتی را شناسایی کردیم که در حال حاضر بخشی از این بانک‌های اطلاعاتی در اختیار پژوهشکده‌ها قرار گرفته و بخش مهمی نیز روی سامانه مدیریت پژوهش پیاده‌سازی شده است.
شناسایی ۴ ماموریت برای دفتر برنامه‌ریزی در دوران تحول
مهربان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در دوران تحول، چهار مأموریت برای دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی شناسایی و تعریف شد، گفت: مدیریت پژوهش، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های پژوهشی، ایده‌پردازی و نوآوری و مدیریت دانش و ارزیابی عملکرد، چهار مأموریت تعریف شده برای دفتر برنامه‌ریزی است.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان اینکه در ارتباط با مدیریت پژوهش و مدیریت دانش، طراحی سامانه مدیریت پژوهشی و شناسایی بانک‌های اطلاعاتی انجام شد، گفت: در حوزه برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های پژوهشی، طراحی سامانه نظام مسائل به روز قوه قضاییه در دستور کار قرار گرفت.
وی توضیح داد: در کنار طراحی سامانه نظام مسائل قوه قضاییه، بحث مهمی که دنبال می‌کردیم، بحث تحول پژوهشگاه و تحول قوه قضاییه بود. در فضای تحول پژوهشگاه، طبق ابلاغ رئیس پژوهشگاه به معاونت پژوهشی، بحث تحول در پژوهش و سازماندهی کار‌ها در دفتر برنامه‌ریزی دنبال شد.
مهربان با بیان اینکه اگر تحول دستوری و از بالا به پایین باشد در عمل به نتیجه مطلوبی نخواهد رسید، گفت: یکی از مهمترین کار‌هایی که در این مسیر پیش‌بینی شد، بحث گفتمان سازی در پژوهشگاه و قوه قضاییه بود و سلسله نشست عصرانه‌های تحول بر همین مبنا شکل گرفت. در واقع عصرانه‌های تحول نشستی است که در آن تلاش می‌کنیم به لحاظ گفتمانی به یک مخرج مشترک بین اندیشمندان داخلی پژوهشگاه، اندیشمندان خارج از پژوهشگاه و در نهایت اندیشمندانی که در سطح قوه هستند برسیم.
تهیه سند تحول پژوهشگاه قوه قضاییه تا پایان آذر
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه ادامه داد: موازی با برگزاری نشست‌های عصرانه‌های تحول، پروژه‌های علمی نیز در پژوهشکده‌ها در حال انجام است که در این پروژه‌ها به صورت عمیق‌تر به تحول پرداخته می‌شود.
مهربان گفت: که پیش‌بینی می‌شود تا پایان آذر امسال به عنوان انتهای سال پژوهشی، سند تحول پژوهشگاه قوه قضاییه تهیه و نهایی شود که در واقع این سند تحولی، الگویی برای به روز رسانی سند تحول قوه قضائیه خواهد بود.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی در ادامه سخنان خود به برگزاری رویداد ملی نوآوری در حکمرانی قضایی تحت عنوان دادنگار ایده پرداخت و گفت: یکی از موضوع‌های مطرح در ارتباط با سامانه ایده، ارزیابی ایده‌ها بود. در حال حاضر این ارزیابی در سه سطح ارزیابی اولیه (توسط خبرگان درون قوه قضاییه)، ارزیابی محصول (توسط خبرگان خارج از قوه قضاییه) و ارزیابی توسط پژوهشکده‌ها انجام می‌شود.
مهربان توضیح داد: افرادی که در سامانه ایده، ایده‌پردازی می‌کنند، افراد بانگیزه، تحول‌خواه، وطن‌دوست و مسئولیت‌پذیری هستند که نسبت به جامعه و تحولاتی که در آن اتفاق می‌افتد احساس مسئولیت دارند.
وی افزود: برای بهبود ایده‌ها از طریق رویکرد‌های انگیزشی و رقابتی، در گام نخست یکی از بخش‌های جشنواره شهید بهشتی را که سال گذشته در هفته پژوهش برگزار شد به ایده‌های برتر اختصاص دادیم، اما کافی نبود. در بررسی‌ها، مطالعات و مشورت‌هایی که با متخصصان امر داشتیم به این نتیجه رسیدیم که این ایده‌ها را به رویداد‌ها تبدیل کنیم.
مدیر دفتر برنامه ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه اضافه کرد: اتفاقی که در رویداد ایده یا دادنگار ایده می‌افتد این است که از ۱۰ تا ۲۰ نفر از ایده‌پردازان منتخب هر فصل دعوت می‌شود تا در حضور هیئت داوران، ایده‌های خود را ارائه کنند. در نهایت هیئت داوران پنج ایده برتر هر فصل را برای راه‌یابی به مرحله نهایی که هفته پژوهش برگزار می‌شود، انتخاب می‌کنند.
وی ادامه داد: ایده‌های واصله، در دو بخش کلی تحول در قوه قضاییه و ایده‌های با قابلیت تبدیل به محصول دسته‌بندی می‌شوند که البته دسته دوم باید در بخش خصوصی دنبال شود، اما از ایده‌های دسته نخست، بسته‌های سیاستی و قانونگذاری و همچنین اصلاح فرآیند‌ها استخراج می‌شود.
رویداد تجربه‌نگاری قضات و کارکنان دستگاه قضایی راه‌اندازی می‌شود
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و ارزیابی پژوهشی پژوهشگاه قوه قضاییه از راه‌اندازی رویداد تجربه نگاری قضات و کارکنان دستگاه قضایی تا پایان تابستان سال جاری خبر داد و گفت: مقدمات فراخوان این رویداد در حال انجام است و بر مبنای آن، تجارب موفق قضا و کارکنان قضایی جمع‌آوری خواهد شد.
وی با بیان اینکه پژوهشگاه قوه قضاییه به دنبال رسیدن به مرجعیت علمی در حکمرانی قضایی است گفت: وقتی از حوزه حکمرانی قضایی صحبت می‌کنیم، ۳ سطح مد نظرمان است که سطح اول ناظر به ماموریت‌های انقلابی و مکتبی قوه قضائیه، سطح دوم ناظر به ماموریت‌های حاکمیتی و فراقوه‌ای قوه قضائیه و سطح سوم، ماموریت‌های درون قوه‌ای است.
وی تأکید کرد: پژوهشگاه اگر می‌خواهد در آینده نقش‌آفرین باشد و تبدیل به مرجع شود باید بتواند نقش خود را در تمام این سطوح تعریف کند. در واقع پژوهشگاه در سطوح بنیادی، توسعه‌ای، استراتژیک و عملیاتی باید تولید علم کند یا با مشارکت شبکه علمی کشور، به سازماندهی مطالعات این حوزه بپردازد.
مهربان بیان کرد: حوزه نهایی که پژوهشگاه باید دنبال کند، ترویج پژوهش است. در حال حاضر بالغ بر یک هزار عنوان کار منتشر شده پژوهشی داریم، تولید علم یک کار و ترویج علم کار دیگری است. اگر علم را تولید کنیم، اما ترویج نکنیم کارمان ابتر می‌ماند.