آرزویش این بود یک تکه از کاشی های قدیمی مساجد را قاب کند و به دیوار خانه اش بچسباند؛ او حالا هزاران تکه از آن کاشی ها را دارد؛ کاشی هایي که البته دست ساز خودش است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، خلق نقش و رنگ بر روی کاشی موضوع کسب و کاریست که این هفته به سراغش رفتیم. کاشیهای چشم نواز و خوش رنگ و لعابی که برای تماشای هر کدامشان باید کلی وقت گذاشت. اما آیا خلق این کاشیها هم به اندازه تماشایشان لذت بخش است؟ مهناز نیک زارع معتقد است: تجربه ساخت این کاشیها عالیست؛ تا درگیرش نشوید شاید درک نکنید؛ چون ما قبل از اینکه یک کاری را بپزیم کار خیلی کم رنگ و بی روح است؛ تازه وقتی کار میرود داخل کوره و پخته میشود؛ وقتی از کوره بیرون میآید، تازه میفهمیم چه رنگهایی را استفاده کردیم و چقدر این رنگها کنار هم قشنگند.
همین انرژی سرشار در کاشیهای هفت رنگ بود که خانم نیک زارع را به فکر کاربرد دوباره کاشی هفت رنگ در زندگی روزمره انداخت.
او میگوید: اوایل هر کاری درست میکردم سریع به فروش میرفت؛ اولین نفرهایی که کارهایم را میدیدند میبردند، و این شد که به فکر این افتادم که میتوانم این کار را گسترش بدهم و حتی به دیگران هم یاد بدهم.
او حالا یک کارگاه کوچک دارد و هنرجوهایی که به آنها آموزش میدهد. شروع داستان کسب و کار او اما، از یک آرزوی ساده شروع شد. برایمان تعریف میکند: یک روز از کنار یک مسجد رد میشدیم، دیدم خیلی کاشی هایش را دوست دارم، یعنی انقدر رنگهای زیبایی داشت که به همسرم گفتم کاش میشد من یک تکه از این کاشیها را جدا کنم و برای خودم قاب کنم و بذارم داخل خانه، دقیقا همین هم شد؛ یعنی الان من هزار تکه شبیه به آن کاشیها را با تنوع بیشتر و زیباتر، برای خودم درست میکنم و میگذارم داخل خانه.
کاشیهای هفت رنگی که او میسازد حالا آن قدر متنوع است که هیچ سلیقهای بی نصیب از انتخاب نمیماند.
کاشی هفت رنگ یکی از نمادهای معماری اصیل ایرانیست. عنصری هنری که روزگاری تنها در بناهای قدیمی و مساجد دیده میشد. مهناز توضیح میدهد: قدمتشان برمیگردد به زمان قاجار. تقریباً آن موقع ما سه رنگ بیشتر نداشتیم؛ قرمز و آبی و فیروزهای رنگهای اصلی بود؛ ولی سعی کردند با همان رنگها رنگهای مکمل بسازند؛ برای همین اسمش را گذاشتند کاشی هفت رنگ. کاشیهایی که هنوز هم یکی از جذابیتهای گردشگری کشورمان هستند حالا در کارگاه کوچک مهناز نیک زارع با کیفیت و تنوع بالایی تولید میشود. این استاد کاشی هفت رنگ اضافه میکند: بعضی طرح سنتی از ما میخواهند، بعضی خودشان به ما طرح میدهند؛ یک وقتی هم هست که کارفرما خودش نمیداند چه میخواهد و میگوید من یک طرح خیلی کلی میخواهم روی دیوار مثلا آشپزخانه کار کنم؛ آن موقع است که تازه ما برایش طراحی میکنیم.
نیک زارع توانسته از کاشی هفت رنگ به کاربردهای جدیدی در تولیداتش برسد. خودش میگوید: خیلی دوست داشتم کاشیها را یک جایی غیر از دیوار یا کف استفاده کنم. تا این که رسیدم به اینکه چطوری میشود با کاشی گلدان درست کرد؛ به شکلی که آب از زیرش رد بشود و گل خراب نشود و نم به بیرون ندهد.
او ادامه میدهد: ما از کاشی هفت رنگ زیر فنجانی هم درست میکنیم و خیلی میفروشیم؛ کاشیهایی که آب طلا خوردند هم برای تزئین خیلی طرفدار دارند. بیشتر از همه اینها، اما ما خیلی زیاد کاشی کف سفارش میگیریم که تقریباً یک طرح هندسی را خودشان پیشنهاد میدهند یا برای کافی شاپها سفارش میگیریم.
نیک زارع ادامه میدهد: سعی کردیم خیلی زیاد روی کاشیها سود نکشیم که هر کسی که دلش میخواهد بتواند یک دانه از این کاشیها را در خانه اش داشته باشد؛ یعنی ما همیشه به کمترین سود قانع بودیم.
تولید کاشی هفت رنگ را اگرچه با آزمون و خطا و خراب کردن کاشیهای زیاد یادگرفته
و شاگردی اساتید پیشکسوت را عامل اصلی موفقیت در این کار میداند. او توضیح میدهد: الان خانمهای ما خیلی خیلی در تولید کاشی هفت رنگ ماهر شده اند تا جایی که میتوانند آموزش بدهند.
مثل خیلیها او هم کارش را از خانه شروع کرده. میگوید: اولین کارگاهم کمد دیواری خانه مان بود. کمد دیواری را طبقهبندی کردم؛ روی یک میز کار خیلی کوچولو رنگهایم را چیدم و کاشی را گذاشتم و شروع کردم به نقاشی کردن. هشت سال کار در منزل اگرچه برایش تجربه شیرینی بوده، زیاد شدن سفارشها باعث شده به فکر راه انداختن یک کارگاه و گسترش کارش بیفتد. وجود خشت خام در بازار هم باعث شده او و دوستانش برای تولید خشت از گل وقت نگذارند و یک مرحله در کارشان جلو بیفتند. روی کار آمدن کورههای جمع و جور خانگی و کارگاهی هم مرحله پخت این کاشیهای رنگ شده را برایشان ساده و بی دردسر کرده.
نیک زارع از تجربه اش میگوید: یک وقتی هست که شما فقط دنبال این هستید که با این کار به آرامش برسید و روزتان را بگذرانید؛ یک وقتی هم دنبال این هستید که فقط درآمد خوبی داشته باشید؛ به نظر من کاشی هفت رنگ هر دو را با هم دارد، سود خالصش خیلی خوب است. بازاریابی هوشمندانه قبل از تولید انبوه رمز موفقیت امروز اهالی این کارگاه است.
اگر مثل هنرجوهای خانم نیک زارع به کارهای هنری علاقمندید میتوانید بدون سرمایه اولیه در تولید کاشی هفت رنگ به درآمد زایی خوبی برسید. در تهران موسسات معتبری همچون صبا و در شهرهای دیگه موسسات فرهنگی هنری بانی برگزاری کارگاههای کاشی هفت رنگند.