به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از خبرگزاری فرانسه ؛ کانادا به نمایندگی از طرف حدود چهل کشور ضمن انتقاد از کارنامه چین در زمینه حقوق بشر وضعیت حقوق بشر در منطقه مسلمان نشین سین کیانگ و همچنین هنگ کنگ را محکوم کرد، اما چین نیز تحقیق درباره نقض گسترده حقوق بومیان کانادایی را خواستار شد.
بیانیه مشترک این کشور‌ها درباره چین امروز سه شنبه توسط کانادا در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد (عالی‌ترین نهاد سازمان ملل در زمینه حقوق بشر) قرائت شد. از چند روز پیش منابع دیپلماتیک و سازمان‌های غیردولتی در ژنو از چنین بیانیه‌ای خبر داده و به چین فرصت تهیه کردن جوابیه داده بودند.
در این بیانیه مشترک که توسط لسلی نورتون سفیر کانادا در سازمان ملل متحد قرائت شد، آمده است:" ما به شدت نگران وضعیت حقوق بشر در منطقه خودگردان سین کیانگ چین هستیم. اخبار و گزارش‌های معتبر حاکی از آن است که مقامات پکن به طور خودسرانه بیش از یک میلیون نفر از اقلیت مسلمان ترک زبان اویغور را در اردوگاه‌هایی که پکن آن‌ها را مراکز بازپروری نامیده است، زندانی کرده اند. علاوه بر این چین به شکلی گسترده و بی رویه اعضای اقلیت اویغور و دیگر اقلیت‌های نژادی را تحت نظارت و کنترل قرار داده و محدودیت‌های زیادی برای آزادی‌های بنیادین و فرهنگ اویغور‌ها ایجاد کرده است. "
اما پکن این آمار و ارقام و این ادعا‌ها را بی اساس می‌داند و این اردوگاه‌ها را «مراکز آموزش حرفه ای» می‌داند که به منظور حمایت از اشتغال و مبارزه با افراط گرایی مذهبی ایجاد شده اند.
بیانیه مشترکی که نماینده کانادا در سازمان ملل متحد قرائت کرد، به امضای حدود چهل کشور از جمله آمریکا و فرانسه رسیده بود. در این بیانیه از دولت چین خواسته شده است هر چه زودتر امکان دسترسی آزاد ناظران مستقل از جمله کارشناسان کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به منطقه سین کیانگ را فراهم کند.
نورتون تاکید کرد: ما عمیقا نگران وخامت حقوق بشر و محدود شدن آزادی‌های بنیادین در هنگ کنگ و تبت هستیم. قانون امنیت ملی که چین به هنگ کنگ تحمیل کرده، آزادی‌های بنیادین در مستعمره پیشین انگلیس را بیش از پیش محدود کرده است.
پیش از این نیز ده‌ها کشور در بیانیه‌ای مشترک از چین به علت وخامت شرایط زندگی اویغور‌ها و دیگر اقلیت‌های قومی در سین کیانگ به شدت انتقاد کرده بودند.
اما چین پیش از قرائت بیانیه مشترک کشور‌ها توسط لسلی نورتون، در بیانیه‌ای مشترک که به نمایندگی از طرف روسیه، بلاروس، کره شمالی، ونزوئلا، ایران، سوریه و سریلانکا قرائت شد، از نقض شدید حقوق اقوام اولیه کانادا انتقاد کرد.
در این بیانیه به کشف بقایای ۲۱۵ کودک در یک مدرسه شبانه روزی پیشین بومیان کانادایی تحت اداره کلیسای کاتولیک در غرب کانادا اشاره کرد و تحقیق درباره کلیه موارد نقض حقوق بومیان کانادایی و همه جنایاتی که علیه اقوام اولیه کانادا اتفاق افتاده است، خواستار شد.