رویکردهای فرهنگی و اجتماعی جلیلی و نقد سخنان وی

به گزارش واحد مرکزی خبر ،‌ سعید جلیلی به پرسش مجری برنامه مناظره درباره رویکردها و رئوس برنامه های فرهنگی در دولت آینده اش پاسخ داد.
آقای جلیلی با گرامیداشت قیام 15 خرداد و حرکت بزرگ امام خمینی گفت: آنچه مزیت نسبی ماست فرهنگ است.
وی افزود: امام با تکیه بر قدرت فرهنگی توانست این حرکت بزرگ را شروع کند و اگر برای ما تولید قدرت ، عزت و پیشرفت شد مبتنی بر این حرکت بود چرا که امام جنگ افزار و حزب نداشت و از ظرفیت فرهنگی توانست این همه پیشرفت و عزت برای ملت ما خلق و ایجاد کند .
جلیلی گفت: فرهنگ موضوعی در کنار سایر مقولات نیست بلکه فضای تنفسی ای است که بر همه مقولات مانند سیاست، اقتصاد و اجتماع حاکم است و اگر بتوانیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم خود به خود قدرت ایجاد کرده ایم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در همین زمینه مثالی زد و گفت: مثلا در راهنمایی و رانندگی، اثر کار فرهنگی بیشتر از یک قانون است و اگر بتوان از این نگاه در مسائل دیگر هم استفاده کرد قدرت فرهنگی کشور در بسیاری از زمینه ها در خدمت ملت توسعه خواهد یافت.
وی یادآور شد: در دفاع مقدس ، فرهنگ تفکر بسیجی بود که پیروزیها را برای ما رقم زد و در مسئله هسته ای نیز فرهنگ استکبارستیزی و استقلال طلبی ظرفیت بزرگی برای کشورمان ایجاد کرد.
جلیلی تاکید کرد: اگر می خواهیم این قدرت و ظرفیت را بخوبی استفاده کنیم باید آن را دقیق بشناسیم و این نیاز به مبانی عمیق و شناخت صحیح از مبانی فرهنگ کشور ما دارد.
وی گفت: رئیس جمهور باید فهم صحیحی از موضوعات فرهنگی داشته باشد و به همین دلیل است که قانون ابتدا درباره صلاحیت جایگاه ریاست جمهوری می گوید رجال مذهبی و سپس سیاسی چرا که این بدین معناست که رجال مذهبی به عنوان یک عنصر کاملا فرهنگی مطرح هستند تا بتوانند از ظرفیت های فرهنگی کشور برای پیشرفت جامعه استفاده کنند.
جلیلی تاکید کرد: اینکه می گوییم فرهنگ از اقتصاد و یا سیاست جداست اشتباه است و این گونه نگاه بدان معناست که می خواهند بازیهایی در بیاورند که از این ظرفیت استفاده نشود.
وی در اثبات مدعایش در پیوند فرهنگ و سیاست گفت: در امریکا سه فیلم آرگو، نیمه شب و لینکلن ساخته می شود که کاملا در جهت سیاست های ایالات متحده آمریکاست بنابراین اینکه بگوییم هنر تنها در خدمت هنر باشد غلط است .
وی افزود:‌رئیس جمهور و دولت باید بتوانند از ظرفیت های مختلف استفاده کنند که این ظرفیت ها در نرم افزار و سخت افزار فرهنگی بسیار مهم است و باید نرم افزار و سخت افزار آن را بشناسند و از همه آنها به عنوان فرصت استفاده کنند.
جلیلی در پایان توجه به عدالت فرهنگی و اقتصاد فرهنگی را برای جامعه در مسائل فرهنگی ضروری دانست.
علی اکبر ولایتی درباره دیدگاه های آقای جلیلی درباره مسائل فرهنگی و اجتماعی گفت: مسائل بسیار خوبی را مطرح فرمودید. نباید یک موضوعی را خلط کنیم؛ اینکه موضوع فرهنگ را سیاست زده نکنیم لابد نظر ایشان هم این نبوده است.
وی افزود: منظور این نیست که فرهنگ و سیاست از هم جدا هستند. سیاست زدگی به معنای اعمال سیاست بعضی افراد است که به دنبال غرض های سیاسی هستند و می خواهند از فرهنگ به عنوان یک ابزار استفاده کنند.
علی اکبر ولایتی با بیان این که نباید این طور باشد گفت: و الا در اسلام همه این اجزا و ارکان اداره و مدیریت جامعه به هم پیوسته است و یک پیوستگی کاملا ارگانیک دارد.
آقای حداد عادل نیز با بیان اینکه قرار بود مناظره ها، مناظره های فرهنگی و اجتماعی باشد گفت: در اینجا اشاره ای به جنبه های اجتماعی می کنم. معتقدم  مهمترین دستاوردی که امروز در جامعه داریم پیوند دولت و مردم و پیوند نظام و مردم است که در اثر وحدت اعتقادی ایجاد شده است.
وی افزود: مردم اطمینان دارند که نظام به اعتقادات آنها معتقد است و به آنها احترام می گذارد.
آقای حداد با بیان اینکه امام (ره) از آن جهت محبوب بودند که مردم می دیدند ایشان به اعتقادات آنها احترام می گذارند گفت: به همین خاطر هم مردم همیشه پشتیبان امام (ره) بودند.
وی افزود: در اثر احساس وحدت نظام و مردم است که نیروهای اجتماعی بسیج می شوند و شکوفایی به وجود می آید. اگر در عرصه های علمی، جوانان و دانشمندان در عرصه علوم هسته ای و سایر رشته ها موفق می شوند به خاطر آن است که نیروها آزاد شده است.
آقای حداد عادل با تأکید بر اینکه جوانان سرمایه هستند و باید آنها را حفظ کنیم تصریح کرد: باید ‌آسیب هایی را که به جوانان می رسد شناسایی کنیم. یکی از مهمترین ارکانی که باید در جامعه ایرانی حفظ شود خانواده است.
وی با اشاره به اظهارات آقای عارف درباره جمع آوری آنتن های ماهواره ای گفت: ببینید برخی از سریالهای ماهواره ای و فیلمهایی که تولید می شود با چه نیتی تهیه می شود؟ بیشتر این سریالها و فیلمها به گونه ای تهیه شده است که بنیان خانواده را ویران کند و خوب است دوستان بگویند که در این باره چه کار باید کرد.
روحانی از جلیلی پرسید: اعتقاد شما در باره برخی که دایره خودی را چنان تنگ می کنند که تنها عده خاص  و گروهی می توانند وارد آن شوند و هرکس مثل خودشان فکر نکند محکوم و حاصل توطئه و طراحی استکبار و صهیونیزم می خوانند چیست؟.
روحانی گفت: برخی معتقدند گفتمان ما به گونه ای نیست که با دنیا تعامل داشته باشیم و بدنبال حذف و کناره گیری از جهان هستند. ما در امور فرهنگی باید بپرسیم چرا فرار مغزها محقق می شود و جاده یکطرفه فرار مغزها درست می شود و درباب تنگ نظری ها هم اگر آقای جلیلی نکته ای دارند بفرمایند.
محمد باقر قالیباف نامزد دیگری بود که با اشاره به یکجانبه نگری ها گفت: طبعا نمی توانیم  با یکجانبه نگری پیشرفت همه جانبه داشته باشیم.
قالیباف دو نگاه بر جامعه را برشمرد و افزود : یکی آنکه جامعه را یک کودک لوث ساده لوح، نگاه می کنند و برخی هم معتقدند جامعه یک موجود رشید بالغ است.
وی با یادآوری تعریف دوم مثال زد و گفت : اگر انگشت در چشم کسی کنیم واکنش نشان می دهد و اگر کرامت بگذاریم هم واکنش نشان می دهد و جنس این دو واکنش با هم متفاوتند.
قالیباف با اشاره به این نکته که در جامعه همبستگی و همدلی وجود ندارد، فقر و فساد و تبعیض و سوء مدیریت  را دلیل  این آسیب خواند و گفت : در حوزه اقتصاد برنامه ما مبارزه با فساد و تبعیض است و می خواهیم به جوانان فرصت های مساوی بدهیم.
وی تاکید کرد: در بحث فرهنگی، بزرگان و متدینان و نویسندگان و نخبگان باید نقش خود را در دولت ببینند و ساختارهای اجتماعی را تقویت کنند.
قالیباف افزود: دولت باید تبلور عینی اراده مردم در عرصه تصمیم گیری و تصمیم سازی باشد .
وی گفت دولت باید دست و پایش را جمع کند و بگذارد برای جامعه خرد جمعی حرکت ساز باشد.
قالیباف گزینه پیشرفت را برای جامعه امروز نه یک انتخاب که یک ضرورت خواند و تصریح کرد:اگر با تبعیض و ناهنجاری های اجتماعی و فقر مبارزه کنیم و به قدرت ملی و انر‍ژی بزرگی که مردم با آن در انقلاب و دفاع مقدس پیروز شدند استفاده کنیم، پیروزیم.
آقای رضایی گفت: خوشحال هستیم هر چه جلوتر می رویم دوستان به آسیب شناسی که من کردم نزدیک می شوند.
وی ادامه داد: بنده سه عامل فقر، رفتار دولتمردان و ناتوانی مراکز تصمیم گیری مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی برای استفاده از پتانسیل های فرهنگی را عرض کردم اما در بحث برنامه، خوب است آقای جلیلی اشاره به بحث سلامت کنند چرا که سلامت مسئله مهم جامعه ماست، هم سلامت روحی- روانی، هم بسیاری از افسردگی ها که در جامعه ما پیدا شده و هم سلامت جسمانی و مسائل اجتماعی هم مهم است که من در راهکارهای خودم به آن اشاره خواهم کرد.
آقای غرضی هم در ادامه خطاب به آقای جلیلی گفت: آقای دکتر شما هم اکنون موقعیتی دارید که می توانید به این سؤال من جواب دهید که آیا انقلاب اسلامی توانسته به فرهنگ غرب هجوم ببرد و یا برعکس؟
آقای محمدرضا عارف نیز در ادامه گفت: در ارتباط با صحبت آقای حداد و نکاتی که آقای دکتر جلیلی مطرح کردند مطالبی را بیان می کنم.
وی افزود: حرف آقای حداد را قبول دارم که راهکار و مقابله با کانال های غیر اخلاقی، حذف نیست و شیوه هایی وجود دارد که اگر ما نخواهیم اجازه دهیم، عده ای از طریق آن شیوه ها وارد می شوند.
عارف ادامه داد: مثلاً فناوری های روز اجازه می دهد که از طریق فیلترشکن ها، فیلترها را از بین ببرند.
وی تأکید کرد: باید با خلق و تولید آثار خوب، جوان هایمان را تشویق کنیم که به جای آن که به سمت کانال های غیراخلاقی خارج از کشور بروند از کانال های خودمان استفاده کنند و باید با خلق این آثار، جامعه را واکسینه کنیم.
نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: به همین علت متأسفانه نگاهی که به فرهنگ داریم، نگاه دولتی است و نگاه دولتی که از آقای جلیلی می خواهم آن را توضیح دهند، در نهایت به نوعی نگاهی سیاسی و امنیتی شدن فضای فرهنگی است.
عارف اضافه کرد: دولت باید به جای سفارش خلق آثار که در سال های گذشته با آن روبرو بودیم، بیاید زیربناها و زیرساخت ها را ایجاد کند و دولت خود را خادم فرهنگی بداند و نه مسئول فرهنگ.
وی گفت: اگر با این نگاه جلو برویم و به فرهنگیان و هنرمندان میدان دهیم و به آنها اعتماد کنیم، مطمئناً آثار خوب فرهنگی را خواهیم داشت.
عارف افزود: نکته ای که جناب آقای مهندس غرضی مطرح کردند، راه مقابله با تهاجم فرهنگی، بستن و حذف نیست و در عصر اطلاعات به هیچ وجه نمی توانیم با شیوه های حذف، فرهنگ خود را حاکم کنیم و راه مقابله با تهاجم فرهنگی، تولیدات فرهنگی قوی و فاخر و تشویق جوان ها به سمت تولیدات و کانال های خودمان است.
جلیلی در دفاع از خود
سعید جلیلی گفت: من در پاسخ به آقای غرضی عرض می کنم اتفاقا انقلاب اسلامی خودش هجوم به فرهنگ غرب است و پیام انقلاب اسلامی خود هجوم بود و ما در حوزه فعال هستیم نه در حوزه انفعال.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری یازدهم افزود: این که امروز آنها100شبکه فارسی زبان درست می کنند در حقیقت می خواهند پاسخ این قدرت ما را بدهند و این نشان می دهد که اتفاقا نتوانسته اند نتیجه بگیرند.
جلیلی گفت: امروز شما ببینید آثار این100شبکه به میزان هزینه ای که کردند چه بوده است و این نشانگر قوت فرهنگی ماست به شرط آنکه ما بتوانیم از این قوت فرهنگی استفاده کنیم و همه ظرفیت ها را به کار بگیریم.
وی افزود: در پاسخ به آقای روحانی بحث من این است که امروز عده ای دارند انحصار ایجاد می کنند و یک اشرافیتی در حوزه فرهنگ بوجود می آورند و می گویند ما هستیم که داریم از موضع فرهنگ صحبت می کنیم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری یازدهم گفت: بعضی از کسانی که شما اسم بردید، هرکسی در 4 سال گذشته در حوزه فرهنگ با آنها صحبت کرد به آنها حملات شدید کردند، این انحصار است که اتفاقا که مانع بروز ظرفیت ها می شود.
جلیلی افزود: از طرف دیگر ما مطرح می کنیم که دو روزنامه بسته شده است و اما از این طرف بیان نمی کنیم چه میزان از ظرفیت های جامعه در شهرستان های ما و در نقاط مختلف کشور به دلایل اقتصادی و سایر دلایل امکان چنین ظرفیتی را ندارند.
وی گفت: ما باید این ظرفیت را ایجاد کنیم که همه بتوانند از استعدادهایشان استفاده کنند.
جلیلی افزود: چرا وقتی حرف از عدالت و آزادی نمی کنیم، این رویش را توجه نمی کنیم؛ به رسانه ها نگاه کنید چند درصد از آنها در اختیار چه بخش از ظرفیت کشور است.
وی گفت: بخش عمده ای از این ظرفیت ها محروم هستند و چرا ما با یک نگاه تنگ سیاسی به موضوع نگاه می کنیم؛ به نظر من این تنگ نظری بد است که اگر فلان جریان سیاسی داشت بگوییم آزادی هست و اگر نداشت بگوییم بد است؛ ما باید از تمام ظرفیت جامعه استفاده کنیم و آن را شکوفا کنیم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به ساخت فیلم تنهای تنهای تنها توسط یک جوان 25 ساله از بوشهر اشاره کرد و افزود: قبل از مذاکرات آلماتی دو برادری جوان این فیلم سینمایی را ساختند که بسیار بهتر از من از موضوع هسته ای دفاع می کند.
جلیلی گفت: این ظرفیت ها باید آزاد شود و ما دهها ظرفیت دیگر داریم که اگر برایش موقعیت ایجاد کنیم، استفاده می شود.
وی افزود: به نظر من اینقدر هم کافی نیست اگر می گوییم فرهنگ مزیت نسبی ما است ما باید برنامه داشته باشیم؛ پیام انقلاب اسلامی رفته است و باید به تولید محصولات فرهنگی بها دهیم؛ ظرفیت ایجاد کنیم تا برود.
جلیلی گفت: ما در بسیاری از عرصه های هنری مانند سریال های حضرت یوسف(ع) و حضرت مریم(س) و مختار یا بچه های آسمان یا به رنگ خدا که کارهای خوبی بودند به محض اینکه ایجاد می شوند راه خود را باز می کنند و ما باید در این زمینه فعال تر باشیم.
وی افزود: ما هرچقدر از این ظرفیت بیشتر استفاده کنیم و به اقتصاد در فرهنگ بها دهیم و پشتیبانی کنیم راه خودش را باز می کند.