حضرت معصومه (س) خواهر بزرگوار امام رضا (ع) در روز اول ذوالقعده سال ۱۷۳ هجری در شهر مدینه چشم به جهان گشودند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، این بانوی بزرگوار از همان آغاز در محیطی پرورش یافتند که پدر، مادر و فرزندان، همه به فضائل اخلاقی آراسته بودند. روایت است که برادر بزرگوار حضرت معصومه (س)، حضرت امام رضا (علیه السلام) ایشان را معصومه صدا می‌کردند و جدشان امام صادق (علیه السلام) قبل از تولد ایشان، حضرت معصومه (س) را به «کریمه اهل بیت» ملقب نمودند.
حضرت معصومه (س) یک سال بعد از هجرت تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو، در سال ۲۰۱ هجری قمری، به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت، به همراه عده‌ای از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلی مورد استقبال مردم واقع می‌شد. در شهر ساوه عده‌ای از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانی مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه کاروان آنان را گرفته و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتی بنابر نقلی حضرت (س) معصومه را نیز مسموم کردند.
بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و، چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود، قصد شهر قم را نمود. حدوداً در روز ۲۳ ربیع الاول سال ۲۰۱ هجری قمری حضرت وارد شهر مقدس قم شدند و در محلی که امروز «میدان میر» نامیده می‌شود در منزل «موسی بن خزرج» فرود آمدند و افتخار میزبانی حضرت نصیب او شد و پس از ۱۷ روز زندگی در این شهر رحلت کردند.
در تقویم ملی ایران روز اول ماه ذوالقعده، روز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) را روز دختر نامگذاری شده است. در این روز خانواده‌هایی که دارای فرزند دختر هستند به بهانه این روز برای دختران خود هدیه می‌گیرند و بیش از پیش آن‌ها را مورد محبت خود قرار می‌دهند.