شهرمقدس مشهد به واسطه وجود حرم حضرت علی بن موسی الرضا ع در شرایط عادی سالانه پذیرای بیشتر از حدود 30 میلیون زائر از داخل و خارج کشور است ودرسال ۸۸ رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، مرکز خراسان رضوی، کلانشهر مشهد در آخرین سرشماری رسمی سال ۱۳۹۵ ، پس از تهران دومین شهر پرجمعیت ایران معرفی شد .
در سالهای اخیر نقش و عملکرد شهر مشهد همراه با تحول سریع جمعیتی ابعاد متنوعی یافته تا جایی که دامنه نفوذ آن از مرزهای استانی و منطقهای فراتر رفته است و به تدریج نقشهای مهمتری در حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ایفا میکند.
مشهد علاوه بر ایفای نقش فعال در حوزه گردشگری، شهری فعال در زمینه صنعتی، آموزشی و بهداشتی و درمانی نیز هست و در سالهای اخیر سرمایهگذاری در طرحهای کلان اداری ـ تجاری در این کلانشهر رونق گرفته است.
وجود مراکز تجاری بزرگ و نیمی از هتلها و هتلآپارتمانهای ایران در مشهد نیز جایگاه ویژهای به این کلانشهر داده است.
همه اینها حاکی از جاذبههای قوی متعدد برای ایفای نقشهای مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و خدماتی این کلانشهر در شرق کشور و اعمال نفوذ آن بر سایر بخشهای کشور است.
ضرورت نگاه ملی به شهر مشهد سئوال های مهم و متعددی را ایجاد می کند که نمی توان به راحتی از کنار آن ها گذشت مخصوصا آنکه بنیانگذارکبیر انقلاب در همان ابتدای پیروزی انقلاب به این موضوع اشاره کردند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می گوید: باید نگاه مسئولان به مشهد متفاوت از سایر کلانشهرها و نگاهی بین المللی باشد.
حجت الاسلام پژمان فر می افزاید: این که برخی اوقات نمی توانیم در مجلس اعتبار مورد نظر برای خراسان رضوی جذب کنیم علت این است که نگاه به مشهد نگاه بین المللی نیست و هم ردیف با سایر کلانشهرها نگریسته می شود.
یک فعال رسانهای نیز با بیان اینکه مشهد پیشانی کارآمدی نظام است، می گوید: مشهد سالانه میزبان 30 میلیون زائر است و از همین حیث باید نگاه ملی به این شهر شود .
محمدی ادامه می دهد: مشهد هم به عنوان پایتخت معنوی ایران و هم دومین کلانشهر کشور حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
این فعال رسانهای همچنین می گوید: مشهد از محل درآمدهای شهری نمیتواند پیشرفت کند چرا که درآمد شهری مشهد برای 3 میلیون نفر است و ما سالانه میزبان 30 میلیون نفر در مشهد هستیم و امکان توسعه این شهر با درآمدهای شهری ممکن نیست.
در عین حال شهردار مشهد معتقد است: در مدیریت شهری فراتر از وظیفه خود عمل میکنیم و پروژههای بزرگ عمرانی نظیر خطوط قطارشهری با قوت در حال انجام است.
محمد رضا کلائی می گوید: وظیفه شهرداری اداره شهر است و اجرای پروژههای قطارشهری از وظایف دولت است اما شهرداری مشهد در این حوزه به خوبی ورود کرده است و این طرحها را فراتر از وظیفه خود و به سرعت پیش میبرد.
در این تردید نیست که از ابتدای انقلاب تا کنون در شهر ملی مشهد اقدامات قابل توجهی برای خدمات دهی به زائران انجام شده است اما آیا این خدمات همه آن چیزی است که باید صورت می گرفته است؟
آیا پایتخت معنوی ایران نباید حداقل نیازهای رفاهی حدود 30 میلیون زائر را تامین کند؟
قطعا یک مدیریت شهری قوی و یک شورای شهر قدرتمند می تواند این موضوع را حل کند و این کلان شهر را به سمت شهری مطلوب و برخوردار سوق دهد.
شوراهای اسلامی به عنوان یک نهاد مردمی تاکنون توانسته اند با جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و با استفاده از تواناییهای مالی و فکری آنان، گامهای مثبتی برای اجرای طرح های زیربنایی در توسعه عمران شهری بر دارند.
قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز، شوراهای اسلامی شهر و روستا را به عنوان دروازه ورود مردم به مراکز تصمیمگیری مدیریت شهرها و روستاها در نظر گرفته و کلید آن را نیز به دست آنان داده است تا با مشارکت در انتخابات، نمایندگان مورد وثوق خود را به این مراکز راه دهند.
حالا پس از گذشت ۲۱ سال از شروع به کار شوراهای اسلامی شهر و روستا ، در آستانه ششمین دوره انتخابات این شوراها هستیم.
مهمترین وظیفه شوراهای اسلامی انتخاب شهرداران و دهیاران و برنامه ریزی برای مدیریت شهرها و روستاها است و در خلال ایفای این نقشها، شوراها اهرمی برای برآورده شدن بخشی از درخواستهای مردمی هستند.
به گفته یک کارشناس مسائل سیاسی در مشهد ، بدیهی است اداره، مدیریت و توسعه همه جانبه شهرها و روستاها باید متکی بر استفاده از ظرفیت و نظر عموم افراد جامعه باشد که با تشکیل شوراها محقق میشود.
رحیمی بر ضرورت فراهم کردن زمینه، برای ورود افراد متخصص به عرصه مدیریت شهری و روستایی تاکید می کند و می افزاید: با تشکیل شوراهای اسلامی، آرمانهای اصیل انقلاب درباره مشارکت مردم در عرصه تصمیم گیری حاصل میشود.
او میگوید: نامزدهای شوراهای اسلامی باید با ارائه برنامههای خود به مردم شرایطی را ایجاد کنند که مردم انگیزه لازم برای حضور در انتخابات را داشته باشند.
این کارشناس مسائل سیاسی معتقد است: با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب انتخابات اگر با حضور پرشور مردم همراه شود، مایه آبروی نظام اسلامی، تقویت کشور و مصونیت بخشی در برابر توطئه ها و زمینه ساز ایران قوی خواهد شد.
رحیمی می گوید: با توجه به شرایط بین المللی و مشکلات اقتصادی و معیشتی که به سبب تحریمهای ظالمانه دشمنان بوجود آمده است، مشارکت حداکثری پیام وحدت مردم و حاکمیت را به دشمنان مخابره میکند وموجب نگرانی و آشفتگی بدخواهان ایران اسلامی می شود.
بدون شک شوراها از موثرترین ابزار های انتقال خواسته های مردم به مسؤولان هستند، و برای رسیدن به توسعه پایدار نیز ضرورت تشکیل این نهاد مردمی احساس شده است.
بررسی و شناخت کمبود ها و نارسایی های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی و تهیه طرح ها و پیشنهادهای اصلاحی و راه حل های کاربردی دراین زمینه جهت برنامه ریزی و ارائه آن به مقامات مسئول از وظایف شورای اسلامی شهر محسوب می شود.
یکی از منابع قابل اعتنا و غنی در پیدا کردن شاخص برای سنجش عملکرد اعضای شورای اسلامی شهرها، سخنان رهبر معظم انقلاب است.
ایشان در طی سال های گذشته در دیدارها و پیام های خود خطاب به نمایندگان مردم در شوراها نکات راهبردی و مهمی را اعلام کرده اند .
رهبر معظم انقلاب در بخشی از سخنان خود فرموده اند: تسهیل زندگى مردم در كارهایى كه به شهرداری ها مربوط است، برطرف كردن معضلات شهر و روستا، سالم سازى محیط زیست، حفظ اصالت اسلامى و ملى در ساخت و سازها، استقرار بخشیدن به جو اسلامى و فرهنگى سالم، پرداختن به نیازهاى فورى تر در عین اهتمام به كارهاى زیربنایى، اولویت دادن به مناطق مستضعف نشین، تأثیرناپذیرى از نفوذ ثروتمندان و جاذبه ى ثروت، رعایت دقیق قوانین و عدم تخطى از آن با حیله هاى شـبه قانونى، رعایت ویژه ى محرومان، آلوده نشدن به اسراف و هدر ندادن بیت المال با تجملات زائد و سفرها و مراسم غیرالزام، و در یك كلمه رعایت تقوا و تدبیر و پشتكار، و بهره گیرى از دانش و تجربه، مواد عمده ى توصیه ى نخست اینجانب به شوراهای اسلامی است.
ایشان همچنین می گویند: مناقشات سیاسى و جناحى و ورود در هر اقدامى كه اعضاء شوراى اسلامى را از اتحاد عملى خود دور كند، براى این شوراها مضر و ناروا است.
حضرت آیت الله خامنه ای می فرمایند: به شهردار برگزيده خود كمك و فرصت دهيد و از او مسووليت و پاسخ بخواهيد و در برابر كوتاهي ها يا كج رفتاري ها بىتفاوت نمانيد و به وظيفه ى قانونى خود عمل كنيد؛ همچنین در داخل تشكیلات شهردارى با فساد مماشــات نكنید؛ چرا که هرگونه مماشات با فساد و میدان دادن به آن، زیر پاىِ خود شما را خالى و امكان ادامه كار را براى شما دشوار خواهد كرد.
رهبر انقلاب در بخش دیگری از سخنان خود تاکید می کنند: باید در اداره شهر از روشهای علمی و محققان برجسته دانشگاه ها نیز استفاده شود.
با توجه به این واقعیت مهم که زیرساختهای مشهد نه تنها برای مردم این شهر که برای مردم ایران ساخته میشود و نتایج آن متوجه تمامی ملت ایران است؛ مهمترین وظیفه برعهده دستگاههای اجرایی کشور است و آنها نیز باید به این نتیجه برسند که توسعه مشهد با نگاه و در حد شهری ملی و بلکه فراملی باید باشد.
همچنین برنامهریزان و سیاستگذاران شهر باید با استفاده از توان کارشناسان خبره، متعهد و دلسوز، طرحهایی را تدوین و اجرایی کنند که ماحصل آن توسعه و آبادانی پایتخت معنوی ایران باشد و فضایی امن و راحت و درخور شأن زائران امامهشتم(ع) و مجاوران آن حضرت را فراهم آورد و مایه مباهات جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام و سایر کشورها باشد؛ با این اعتقاد که مشهدمقدس ویترین عملکرد و توانمندی نظام به شمار میرود.
نویسنده وسردبیر: مریم یعقوبی