یک مسابقه فرهنگی میان بیش از ۳۰۰ شهر ؛ مسابقه‌ای که برترین شهر ایران را در حفظ و حراست از یک گنجینه فرهنگی معرفی می‌کند؛ رقابتی برای تعیین پایتخت یار مهربان ...
این طرح از سال ۱۳۹۴ در کشور اجرایی شد و عنوان پایتخت کتاب ایران در این سال به اهواز رسید، در سال ۱۳۹۵ نیشابور، سال ۱۳۹۶ بوشهر، سال ۱۳۹۷ کاشان، سال ۱۳۹۸ یزد و در سال ۱۳۹۹ شیراز به عنوان پایتخت کتاب ایران برگزیده شدند و امسال در تیرماه از میان ۳۰۰ شهر کشور ، پایتخت کتاب ایران در سال ۱۴۰۰ معرفی می‌شود؛ در رقابتی که سمنان یکی از گزینه‌های اصلی برای دریافت این عنوان برجسته فرهنگی است.
چرا سمنان پایتخت کتاب شود؟
محمد طاهریان مدیرکل کتابخانه‌های استان سمنان هم می‌گوید: ۱۲۶ کتابخانه در این استان وجود دارد و در این کتابخانه‌ها بیش از ۵۷ هزار نفر عضو هستند.
به گفته وی، منابع در اختیار این کتابخانه‌ها یک میلیون و ۱۵۲ هزار جلد است و مردم هم ۳۲۰ هزار جلد کتاب را به کتابخانه هدیه داده اند؛ آماری که سمنان را در فهرست سه استان برتر اهدا کننده کتاب به کتابخانه قرار داده است.
ضمن اینکه وجود بیش از یک میلیون جلد کتاب کتابخانه‌های استان سمنان یعنی به ازای هر نفر در این استان، یک و نیم جلد کتاب در کتابخانه‌ها وجود دارد.
دانایی؛ توانایی
تسهیل‌گران کتاب، معلمان، مربیان پرورشی، مشاوران و مدیران مدارس هستند که در امر توسعه و ترویج کتاب و کتابخوانی بین دانش‌آموزان فعالیت دارند.
محمد دستورانی؛ مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان از فعالیت دو هزار فرهنگی به‌عنوان تسهیل‌گر کتاب کودک در این استان خبر داد و گفت: این تسهیل‌گران مدیریت ۲ هزار تیم ۱۰ نفره جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک در این استان را برعهده دارند.
دستورانی افزود: کرونا شاید توانست پای کودکان و نوجوانان را از کتابخانه‌ها ببرد، ولی نهضت کتاب خوانی با همکاری والدین و تسهیل گران در قالب طرح کتابخوانی مجازی "جشنواره دانایی، توانایی " ادامه یافت و و تاکنون بیش از ۲۸ هزار نفر از دانش‌آموزان به عضویت این طرح درآمده‌اند.
مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان، اجرای طرح مادران کتابخوان را از دیگر طرح‌های نوین آموزش و پرورش در قالب طرح پایتخت کتاب برشمرد و گفت: مادران به‌عنوان یکی از ارکان اصلی در تعلیم و تربیت، نقش موثری در ترویج کتاب و کتابخوانی دارند.
تزئین شهر با سازه‌های کتابخوانی
طرح پایتخت کتاب طرحی مشترک بین ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری‌ها است و این موضوع بهانه‌ای است تا در حوزه فرهنگ کتابخوانی، شهرداری‌ها هم برای دستیابی به برند پایتخت کتاب تلاش کنند.
سیدمحمد ناظم رضوی، شهردار سمنان با بیان اینکه هفت طرح از ۲۰ طرح برنامه ریزی شده برای دستیابی به عنوان پایتخت کتاب ایران برای سمنان در حوزه کار شهرداری است گفت: یکی از فعالیت‌های محیطی که سمنان را در عرصه توسعه کتابخوانی بر سر زبان‌ها انداخته ساخت المان‌های شهری با موضوع کتاب است.
مدیر عامل سازمان سیما و منظر شهرداری سمنان هم با اشاره به نصب ۹ المان با موضوع کتاب و کتابخوانی در ورودی کتابخانه‌ها، فرهنگسرا‌ها و پاتوق‌های فرهنگی سمنان می‌گوید: این المان‌ها هم مخاطب کودک و نوجوان دارد و هم مخاطب بزرگسال.
سید محمد قاسمی با اشاره به هزینه دو میلیارد ریالی ساخت این سازه‌ها گفت: طرح این المان‌ها فانتزی و رئال است و در قالب مبلمان‌های شهری مردم را به کتابخوانی دعوت می‌کند.
دوستان یار مهربان
این اعتقاد فرشید فلاح، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان است. او می‌گوید: با اینکه بیماری کرونا، ماه‌ها کتابخانه‌ها را بست، ولی کتابخوانی در این استان تعطیل نشد و یار مهربان به‌صورت پیک و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در منازل به دست مخابان رسید.
فلاح خاطرنشان کرد: مهمترین هدف در طرح پایتخت کتاب توجه به فرهنگ کتاب و مطالعه، مردم محوری برنامه‌ها و ارتقای شاخص‌ها و سرانه مطالعه به خصوص بین جوانان و نوجوانان است
اولین‌های کتابی در سمنان
افزایش تعداد باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان از کمتر از ۱۰۰ باشگاه در سال ۹۸ به دو هزار باشگاه در سال ۱۴۰۰، تشکیل باشگاه کتاب خوانی شهروندان ارشد و پیشکسوتان، کسب موفقیت در بدست آوردن عنوان روستا و عشایر دوستدار کتاب در کشور، راه اندازی کتابخانه الکترونیک نامک و دانوش برای نخستین بار در کشور در سمنان، مسابقات ایده پردازی کتاب ایران، راه اندازی کتابخانه‌های گنجینه و کتابخانه با محتوای تخصصی ویژه بانوان و برگزاری همایش بین المللی نوجوان، کتاب و ترویج علوم، از فعالیت‌هایی است که رضا شمس خانی معتقد است سمنان را در صدر شهر‌های نامزدکسب عنوان پایتخت کتاب ایران در سال ۱۴۰۰ قرار داده است.
شمس خانی می‌گوید: در اجرای این طرح‌ها، مردم سمنان به متولیان فرهنگی کمک زیادی کردند و با توجه به شرایط کرونا و کاهش کتاب خوانی در کل کشور، مردم این استان از فناوری نوین برای ارائه کتاب و کتابخوانی در قالب کتاب خانه‌های دیجیتال استقبال کردند.
شمارش معکوس تا روز انتخاب
جدای از بحث مسابقه تعیین پایتخت کتاب ، مردم استان سمنان ، اهل کتاب و کتاب خوانی هستند و این را با شرکت موثر در برنامه های فرهنگی و کتابخوانی در سطح کشور نشان داده اند.
با اینکه انتخاب سمنان به عنوان پایتخت کتاب ایران در توسعه فرهنگ کتابخوانی در این استان موثر خواهد بود، اما آنچه مهم است این است، پس از این انتخاب همکاری‌ها و مشارکت نهاد‌های مختلف دولتی و غیردولتی در حوزه کتاب، جذب سرمایه‌های موجود در بخش خصوصی، فرهنگی‌تر کردن فضای بخش‌های مختلف صنعتی و اقتصادی، آینده‌نگری و برنامه‌ریزی در حوزه فرهنگ، حمایت از ایده‌های نو و ابتکاری در حوزه کتاب، تمرکززدایی از برنامه‌های حوزه فرهنگ و تقویت عدالت فرهنگی و طراحی برنامه‌های جذاب و مردم‌پسند در حوزه کتاب همچنان در سمنان ادامه دار باشد و متوقف نشود.
نویسنده : آرزو کاشی