نماینده کشورمان نزد سازمان‌های بین المللی در وین تاکید کرد هنوز عزم آمریکا برای اجرای تعهدات خود درخصوص لغو تحریم‌ها مشاهده نشده است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از وین، کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین المللی در وین، طی سخنانی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، مواضع جمهوری اسلامی ایران درخصوص گزارش مدیرکل آژانس را در مورد راستی آزمایی اجرای برجام تشریح کرد.
اهم مواضع نماینده دائم کشورمان به شرح زیر می‌باشد:
۱. سه سال از تصمیم یکجانبه و ناموجه آمریکا مبنی بر خروج از برجام، نقض تعهدات این کشور ذیل این توافق، تضعیف غیرمسئولانه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و اعمال سیاست شکست خورده "فشار حداکثری" می‌گذرد.
۲. رئیس جمهور سابق آمریکا، اصل بنیادین حقوق بین الملل یعنی "اصل لزوم وفای به عهد" را در قربانگاه دولت خود ذبح نمود. ابعاد فراسرزمینی تحریم‌های ایالات متحده که با حقوق بین الملل مغایرت دارند، حتی دوستان اروپایی آن را نیز از اجرای تعهداتشان باز داشت.
۳. از آنجا که بخش لغو تحریم و تأثیرات آن در برجام، مبنای اساسی رضایت ایران به این توافق به طور کامل را تشکیل می‌دهد، نقض‌های ایالات متحده آمریکا باعث شد که این قسمت از توافق بی اثر و عاری از فایده شود.
۴. یک سال پس از ادامه عدم اجرای توافق توسط آمریکا، ایران از حقوق خود برابر مفاد همان توافق استفاده کرد و یک سیاست تدریجی را برای متوقف کردن اجرای بخشی از تعهدات خود تحت برجام اتخاذ نمود. حتی در این شرایط نیز آژانس قادر به راستی آزمایی و نظارت بر اقداماتی بود که ایران در این زمینه انجام داده بود، موضوعی که به عنوان همکاری "استثنایی" حتی در طول شیوع کرونا به رسمیت شناخته شد.
۵. در چنین شرایطی، مجلس شورای اسلامی ایران در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۲۰ و پس از حدود دو سال و نیم از ادامه تحریم‌های اقتصادی علیه بخش‌های مختلف اقتصاد ایران توسط آمریکا و فقدان اقدامات عملی اتحادیه اروپا- سه کشور اروپایی- در اجرای تعهدات خود، قانونی را تحت عنوان "برنامه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران" تصویب کرد که دولت را ملزم کرد اجرای تمامی فعالیت‌های نظارت و راستی آزمایی فراتر از موافقتنامه پادمان ایران با آژانس، از جمله اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را در صورت ادامه عدم پایبندی طرف‌های توافق پس از دو ماه از اجرایی شدن این قانون، متوقف نماید.
۶. متأسفانه، الزامات این قانون برآورده نشد و لذا اجرای اقدامات داوطلبانه از جمله پروتکل الحاقی متوقف شد، اما در نتیجه بحث و گفتگوی فشرده و با حسن نیت با آژانس، یک تفاهم فنی دو جانبه موقت، که سازگار با قانون مصوب پارلمان ایران است، برای مدت زمان حداکثر سه ماه از ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ حاصل گردید. با انقضاء این تفاهم در ۲۴ می ۲۰۲۱، ایران تصمیم گرفت تفاهم فنی را این بار تمدید نکند. در همین حال، ضمن تأکید مجدد بر ادامه توقف اجرای اقدامات داوطلبانه از جمله پروتکل الحاقی، ایران تصمیم گرفت تا به ضبط و نگهداری داده‌ها برای مدت زمان حداکثر یک ماه ادامه دهد. تصمیم جدید با هدف فراهم آوردن فرصتی دیگر برای پیشرفت و در نهایت، جمع بندی مذاکرات فنی دوجانبه با آژانس بود. ایران، یکبار دیگر و برای دومین بار، دریچه فرصت جدیدی را گشود که باید از آن در سطح سیاسی و فنی استفاده شود.
۷. از دو ماه قبل، ایران به طور جدی و هدفمند در مذاکرات با مشارکت کنندگان در برجام شرکت کرد. دور پنجم این گفتگو‌ها هفته گذشته به پایان رسید. با این حال، مهم است که نتیجه این تلاش‌ها منجر به تأمین ضمانت کافی جهت لغو تمامی تحریم‌ها به روشی قابل راستی آزمایی گردد و ما بار دیگر با وضعیت بحرانی ناشی از خروج ایالات متحده از توافق و یا سوءاستفاده از مکانیزم‌های مندرج در برجام و نقض تمام تعهدات آن، در حالی که ایران کاملا به مفاد برجام پایبند است، مواجه نشویم. هنوز مشاهده نشده است که آیا آمریکا عزم کافی و آمادگی ترک اعتیاد خود برای استفاده از اقدامات یکجانبه زورمدارانه، احترام به حقوق بین الملل، اجرای تعهدات خود درخصوص لغو تحریم‌ها به روشی کامل و موثر، و اتخاذ تصمیمات دشوار ضروری برای این امر را دارد یا نه؟
۸. ایران نیز به نوبه خود، به طور پیوسته اعلام داشته است که پس از اجرای سایر تعهدات، به ویژه اجرای تعهدات برجامی مرتبط با لغو تحریم آن هم به طور کامل، موثر و به روشی قابل راستی آزمایی، گام‌های جبرانی خود را برخواهد گرداند و اجرای تعهدات هسته‌ای خود را از سر خواهد گرفت.
۹. در پاسخ به هیأت‌هایی که از ایران خواستند اقدامات جبرانی هسته‌ای خود را متوقف کند، مایلم تصریح کنم که: از ایران انتظار نداشته باشید در حالی که تحت تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه است، همچنان تعهدات هسته‌ای خود را تحت برجام نیز اجراء کند. اقدامات ما کاملاً منطبق با مفاد برجام و حقوق ما بوده و واکنشی است به نقض تعهدات آمریکا، اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی.