سراب نیلوفر یکی از سرابهای کرمانشاه است که این روزها به دلیل خشکسالی و فعالیت بیش از حد چاههای اطراف در خطر خشک شدن قرار دارد.
به گزارش خبرگزای صدا و سیما مرکز کرمانشاه ، هر چه به آن نزدیکتر میشوی صدای پرندگان و موجودات زنده درون آب هم بیشترمی شود میان نیزارها ماهی، مارآبی، اردک ولاک پشت فراوان است راستش تا حالا آنقدر از نزدیک شنا کردن یک مارآبی که انگار سرمست از آبتنی کردن است را ندیده بودم.
آن طرف مردی کنار سراب ایستاده و به دور دستها خیره شده با دل خوری از زبالههایی که درون آب ریخته شده میگوید: کاش طبیعت را، چون خانهی خود میدانستیم.
اینجا سراب نیلوفر است پهنهای آبی در حوالی کرمانشاه این دریاچه یا سراب زیبا به دلیل آن که ترکیبی از آب و نیلوفر زرد دارد به سراب نیلوفر معروف ویکی از سرابهای اصلی استان کرمانشاه است.
این سراب سال ۹۳ یک بار طعم مرگ را چشید و کاملا خشک شد و بیشتر موجودات زنده و حتی نیلوفرهای زردش را هم از دست داد، اما حالا بار دیگر با کم آبی شدید مواجه شده است و بیم آن میرود کاملاً خشک شود آقای شفقت که از اهالی سراب نیلوفر است و سالهاست نگهبانی آن را برعهده دارد میگوید: با این شرایط خشکسالی و برداشتهای بیرویه از آب سراب نیلوفر و با توجه به سالها تجربه اگر اوضاع به همین صورت پیش برود این سراب در مردادماه خشک میشود.
امسال بارشهای اندکی در استان کرمانشاه داشته ایم تا جایی که معاون سازمان هواشناسی کرمانشاه کاهش بارش باران در استان طی ۵۰ سال گذشته را نادر و کم سابقه اعلام میکند.
محمد زورآوند میگوید: سالهایی بود که در فصل پاییز کمبود بارش داشتیم که این کاهش در فصل بهار جبران میشد، اما امسال در دو فصل بشدت کاهش بارش داشتهایم به گفته او کرمانشاه با ۱۸۰ میلی متر کاهش بارندگی نسبت به میانگین دراز مدت بیشترین میزان کاهش بارندگی را بین استانهای کشور دارد.
همه این عوامل باعث شده تا زنگ خطر برای این سراب زیبا هم به صدا درآید تا جایی که سطح آب آن نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۵۰ سانتی متر پایین آمده است ولی با این وجود فعالیت چاههای اطراف سراب نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر هم شده صدها چاه مجاز و غیرمجاز در اطراف سراب نیلوفر فعال است که بدون وقفه کار میکنند و با هر بار استفاده رمقهای بیشتری از سراب نیلوفر را هم میگیرند به گفته یکی دیگر از مردم محلی حالا دیگر کشاورزان به یک کشت اکتفا نمیکند بعد از برداشت گندم و جو آبی به سراغ کشتهای دوم و پرآب بری مانند پیاز و سیب زمینی و ذرت میروند.
از این رو علاوه بر خشکسالی فعالیت چاهها هم باعث کم آب شدن سراب و حتی ممکن است تا چند وقت دیگرباعث خشک شدن و مرگش شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه هم با اشاره به کم شدن آب سراب نیلوفر میگوید: احتمال خشک شدن کامل سراب نیلوفر با توجه به خشکسالی و فعالیت چاهها بسیار زیاد است و روزهای سختی را در پیش داریم.
محمد حسین فلاحتی میافزاید: حجم آب هم اکنون به دو سوم کاهش یافته است که با توجه به اینکه در این سراب موجودات زنده زیادی مانند انواع ماهی مارماهی لاک پشت مار آبی واردکهای وحشی و بسیاری گونههای دیگر زیست میکنند باید هرچه زودتر برای فعالیت چاههای اطراف چارهای اندیشیده شود در غیر این صورت یک بار دیگر شاهد نابودی آن خواهیم بود.
رنجبر فرماندار کرمانشاه هم از لزوم برخورد با کشت محصولات کشاورزی پر آب بر ، در اطراف سراب میگوید و از تشکیل کمیته حفاظت از منابع آب در شهرستان کرمانشاه خبر میدهد که درآن تصمیماتی هم برای جلوگیری از مصرف بی رویه آب در اطراف سراب در نظر گرفته شده است.
با همه اینها آنچه ما مشاهده میکنیم فعالیت هر روز چاههای اطراف است که میزان آب آن را هر روز بیشتر از دیروز میگیرد علاوه براین یکی از گونههایی که با خشک شدن سراب نیلوفر در معرض نابودی قرار میگیرد گونه نیلوفر زرد سراب است که بعد از خشکسالی سال ۹۳ از بین رفتند و سراب بی نیلوفر شد، اما دو نفر از نگهبانان سراب یکی ازنیلوفرها را نگهداری کردند و با تلاشهای دکتر کهریزی عضو هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه بار دیگراین گونهی زیبا احیا شد؛ و کم کم در سراب کاشته شدند و حالا بار دیگر نیلوفر زرد در گوشه و کنار سراب رشد کرده و در چند نقطه از آب شاهد رویش دوبارهی آنها هستیم هرچند که این گونهای زیبا را هم برخی از شناگران بیملاحظه گاه و بیگاه میچینند.
به طور کلی میتوان گفت هر چند خشکسالی خارج از ارداهی ماست، اما مدیریت آب و جلوگیری از فعالیت بی رویهی چاهها و استفاده از ذخایر ارزشمند آبهای زیر زمینی راهی است برای حفظ حد اقلهای آن به ویژه آن که بر اساس گزارشهای شرکت آب منطقه کرمانشاه ورودی مخازن منابع آب زیرزمینی استان نسبت به سال گذشته ۷۲ درصد کمتر شده است.
خبرنگار : پروین شهسواری