۶۳۰ هکتار از اراضی اطراف اراک بر مبنای طرح جامع شهری به محدوده این کلانشهر افزوده شده است.
«منصور اسفندانی» افزود: طرح جامع شهری برنامه‌ای است که به موجب آن در مورد کاربری و نحوه استفاده اراضی شهری و یا مورد نیاز شهرها در پهنه ها و قطعات بزرگ تعیین تکلیف می‌شود.
وی بیان کرد: به موجب بند ۲ ماده یک قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آنها مصوب ۱۶ تیرماه سال ۵۶، مجلس شورای ملی، طرح جامع شهر عبارت از طرح بلند مدتی است که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه‌های مسکونی، صنعتی بازرگانی، اداری ، کشاورزی، تأسیسات، تجهیزات، تسهیلات شهری و نیازمندی‌های عمومی شهری، خطوط کلی و ارتباطی و محل مراکز انتهای خط (ترمینال) و فرودگاه‌ها، بنادر و سطح لازم برای تأسیسات شهری و تجهیزات و تسهیلات عمومی، مناطق نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به تمام موارد فوق و ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می‌شود.
مدیرحوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک ادامه داد: طرح جامع شهر با تعیین کاربری اراضی در ابعاد بزرگ، به تعبیر قانون شهرداری، نقشه جامع شهری است.
اسفندانی اظهار داشت: وقتی نقشه کلی و کاربری اراضی در پهنه‌های بزرگ مشخص شده، برنامه‌ریزان شهری و مدیران شهر تکلیف خود را در زمینه تامین زیر ساخت‌های لازم شهری و برآورده ساختن امکانات رفاهی و تدابیر فنی و مهندسی لازم برای استانداردسازی محیط شهر، بهتر شناخته و از سوی دیگر شهروندان و به‌ویژه سرمایه‌گذاران حوزه زمین و دست اندرکاران بازار ساخت و ساز، حسب مورد اطلاعات اداری و شهری بهتری برای طرح ریزی بهتر در کسب و کار و انتخاب محل سکونت خود به دست می‌آورند.
وی عنوان کرد: تکمیل و تدقیق بیشتر این اطلاعات که بیشتر ناظر بر تعیین کاربری و نوع استفاده از اراضی است که با اجرای طرح تفصیلی محقق می‌شود.
مدیر حوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک افزود: از سوی دیگر تصویب طرح جامع شهر بر مسائل حقوقی بیشتری مانند تخلفات ساختمانی موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و نیز بحث تغییر کاربری اماکن مسکونی به تجاری، اثرگذار است.
اسفندانی بیان کرد: در طرح جامع مصوب، مساحت حریم شهر اراک بیش از ۱۶ هکتار پیش‌بینی شده است که با توجه به مساحت بیش از ۳۲ هکتاری مصوب شهر اراک، مساحت حریم معادل ۱۳ و چهار دهم برابر محدوده شهر است.
وی تصریح کرد: مساحت محدوده شهر اراک در طرح جامع قبلی حدود ۶ هزار و ۲۸۹ هکتار و مساحت حریم بیش از ۴۸ هکتار است که مساحت محدوده شهر در طرح جامع جدید به ۳۲ هکتار و ۶۳۰ متر مربع و مساحت حریم شهر به بیش از ۶۸ هکتار افزایش یافته است.
مدیر حوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک ادامه داد: آخرین طرح جامع اراک در سال ۱۳۸۱ به تصویب رسید که بازنگری آن در سال ۱۳۹۱ صورت گرفته و یکی از تغییرات طرح جدید، لغو طرح ۵۸ متری و اضافه شدن محدوده‌هایی به‌عنوان الحاقیه به کلانشهر اراک و افزایش حریم این کلانشهر بوده است.
اسفندانی عنوان کرد: در بخش توسعه برون‌زای شهر اراک، حدود ۱۰۰ هکتار به اراضی غرب و شمال شهر در ۲ سوی آرامستان اضافه شده است که در حال حاضر کاربری‌های خدماتی را در برمی‌گیرد.
وی گفت: همچنین حدود ۲۲ هکتار در جنوب شهر در برگیرنده بیمارستان امام خمینی (ره) و اراضی اطراف آن به محدوده شهر الحاق شده است و در بخش جنوب شرقی اراک ۱۵۱ هکتار (در قالب پارک جنگلی و برخی ادارات) به محدوده شهر اضافه شده است.
مدیر حوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک افزود: حدود ۳۲ هکتار نیز در اطراف محدوده شهر برای در برگرفتن تقاطع‌ها و حرایم آنها به محدوده اضافه شده است.
اسفندانی عنوان کرد: در بخش شرقی شهر اراک نیز مساحت تقریبی ۳۲۵ هکتار دربرگیرنده برخی کاربری‌های خدماتی و زیربنایی به شهر الحاق شده است که امکان بارگذاری سایر کاربری‌های زیربنایی و روبنایی شهری تا افق جمعیتی مصوب نیز در این پهنه پیش‌بینی شده است.
وی گفت: در مجموع برای بارگذاری کاربری‌های خدماتی و زیربنای شهری به منظور پاسخگویی به نیاز جمعیت آتی شهر ۶۳۰ هکتار از اراضی اطراف شهر به محدوده قبلی افزوده شده است.
مدیر حوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک ادامه داد: در بخش شرقی شهر اراک در طرح جامع، حد فاصل دانشگاه پیام نور تا حوزه علمیه خاتم الانبیا حدود ۱۰۰ هکتار زمین به محدوده کلانشهر اراک الحاق شده است که این اراضی روبروی شهرک الهیه واقع شده‌اند و قرار است در این محدوده طرح اقدام مسکن ملی برای شهروندان اراک ایجاد شود.
اسفندانی اظهار داشت: بیشترین افزایش حریم در جهات غرب و جنوب شهر اراک است، به‌طوریکه از سمت جنوب اراک، حریم جدید شهر تا ارتفاعات گردو پیشروی کرده است و منطقه گردشگری گردو با تاکید شورای پنجم و مساعدت مدیرکل راه و شهرسازی و استاندار و معاون عمرانی استانداری به شهرداری واگذار شد و بر این اساس ۸۶ هکتار از اراضی عمومی دره گردو تحویل شهرداری می‌شود.
وی گفت: ۳۵ هکتار کاربری انتفاعی وجود دارد که قرار است به‌زودی تحویل شود و نگاه شهرداری این است که بتواند منطقه گردشگری گردو را به یک تفرجگاه ملی تبدیل کند.
مدیر حوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک اضافه کرد: در بخش جنوبی در روستاهای حسین‌آباد بغدادی و نظم‌آباد در طرح جامع جدید به حریم شهر اضافه شده و در شرق شهر اراک حریم روستاهای شهرجرد، احمد آباد و موت آباد به حریم جدید اضافه شده‌اند.
اسفندانی عنوان کرد: در حالیکه روستاهای حاجی آباد، رسول آباد و چقا همچون طرح جامع قبلی در داخل حریم و خارج از محدوده شهر اراک واقع شده‌اند، در این بخش فرودگاه نیز به حریم شهر اضافه شده است.
وی تصریح کرد: در غرب اراک نیز حریم شهر توده ارتفاعات به همراه روستاهای قانیاروق بالا و سفلی و رباط میل را در برگرفته است که این سه روستا در طرح جامع پیشین، خارج از محدوده بودند.
مدیر حوزه شهردار و امور شوراهای اسلامی شهر اراک افزود: در سمت شمال شهر اراک روستاهای مرزیجران و گاوخانه در ۲ طرف شمال غربی و شرقی به حریم جدید شهر الحاق شده‌اند که البته در بخش‌هایی از شمال و شمال شرق اراک کاهش حریم رخ داده است.
اسفندانی اظهار داشت: از آنجا که تعیین موقعیت جغرافیایی نقاط مختلف شهری نسبت به خطوط حریم و محدوده شهر، به‌خصوص در مباحث و امور شهری و شهرداری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، لذا شهرداری اراک ابتدا از طریق تهیه و موزائیک تصاویر ماهواره‌ای دارای قدرت تفکیک بالا نسبت به تهیه نقشه یکپارچه ماهواره‌ای کلانشهر اراک و حریم آن اقدام کرد و سپس از طریق همپوشانی خطوط حریم و محدوده جدید و قدیم طرح‌های جامع اراک با نقشه مذکور در محیط نرم افزار GIS، کار شناسایی موقعیت املاک، اراضی و نقاط مختلف شهری نسبت به خطوط فوق را تسهیل کرد.
اسفندانی بیان کرد: در حال حاضر، این نقشه به‌عنوان منبعی در اختیار سایر دستگاه‌های اجرایی و خدماتی و ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط قرار گرفته و مورد استفاده است.