روشهای آماده کردن پایه اولیها برای ورود به مدرسه
احتمال بازگشایی مدارس با کاهش شدت شیوع بیماری کرونا در مهر ماه وجود دارد. در این میان دانش آموزان پایه اول دبستان که نخستین بار میخواهند در خارج از منزل وارد عرصه علم و دانش شوند، همراه با والدینشان دغدغههایی دارند که در این نوشتار این نگرانیها شناسایی و راههای رفع آن بررسی شده است.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، کودک شما هفت ساله است. میتواند به خوبی حدود نیم ساعت تمرکزکند، میتواند برخی مسائل را کاملاً توضیح دهد. به آسانی و بدون اضطراب مدتی از شما دور باشد. با کودکان دیگر گروههای کوچک تشکیل میدهد و مدّتها با آنها سرگرم میشود. لباس خود را میتواند بپوشد و به تنهایی به دستشویی میرود و نظافت میکند.
مفاهیمی مثل بالا، پایین، عقب جلو و رنگها را به خوبی میداند. اسم و فامیل خود را میداند و میتواند تا ۱۰ بشمارد. او آماده است که به کلاس اول برود و شما در عمق وجود تان شادی هستيد امّا این شادی با اضطرابی سخت همراه است. با اضطرابی که نمیتوانید آن را نادیده بگیرید.
از اطرافیان میشنوید که پایهی اوّل، پایهی سختی است، به دنبال بهترین مدرسه، بهترین معلّم و بهترینها برای فرزندتان هستید. برای کم کردن این اضطراب و هم چنین برای آسانتر کردن و هموار کردن راهتان باید دست به کار شوید، همین الان آغاز کنید، کارهایتان را مرتّب کنید و بچّهها را حاضرکنید. توصیههایی برای آماده سازی کودکان برای ورود به کلاس اوّل، شاید بتواند چراغ راه پرفراز و نشیب تان باشد.
پرورش مهارتهای عمومی:
- اجازه گرفتن، سلام کردن و با نوبت صحبت کردن را در منزل تمرین کنید.
- به کودک این اطمینان را بدهید که اگر در مدرسه مشکلی داشت، میتواند خیلی آسان آن مشکل را با معلّم یا مدیر مدرسه در میان بگذارد
- به موقع حرف زدن به موقع سکوت کردن و به موقع اظهار وجود کردن را حتماً به او یاد بدهید.
- آداب دستشویی رفتن و رعایت بهداشت فردی را به طور کامل در او کنترل کنید.
- نحوهی صحبت کردن او را مورد ارزشیابی قرار بدهید. بلند، آرام، مودب و دوستانه حرف زدن را با او تمرین کنید. در بازیهای ساده گاهی معلّم شوید، گاهی یک دوست و گاهی خود دانش آموز.
- حتماً قبل از شروع مدرسه او را به مدرسه بیاورید. کلاسها، سرویس بهداشتی، حیاط و دفتر را به او نشان دهید.
- پوشیدن و در آوردن لباسها و کفشها را بارها و بارها با او تمرین کنید.
- هنگامی که برای او وسیلهای میخرید، حتماً او را همراه ببرید. (خرید وسایل را زیاد به تعویق نیندازید. این امر برای کودک پر از شادی و نشاط است. اجازه بدهید تا چند هفته مرتّب وسایلش را چک کند و با آنها ارتباط برقرار کند) در خرید کیف مدرسه نهایت دقّت را به خرج بدهید. برای کودک کیفی بخرید که اندازه و جنس مناسبی داشته باشد. کیف بچّهها ترجیحاً از نوع کوله پشتی باشد، امّا دستهای هم برای حمل آسان داشته باشد.
- بهتر است کیف حالت ایستاده داشته باشد تا کنار پای کودک روی زمین قرار بگیرد و دسترسی کودک به وسایل را سادهتر کند. کیف باید دارای چند جیب متعدد باشد تا طبقه بندی وسایل برای کودک میسّر باشد.
- نگهداری و حفظ وسایل را به او یاد بدهید. وسایلش را برایش معرّفی کنید و موارد استفاده و مکان آن را در کیف و یا جامدادی برایش توضیح دهید.
- دفتر هایش را جلو چشمش جلد کنید و اسم و فامیلش را روی همهی وسایلش بچسبانید. چشم کودک را با نشان مداد رنگی و سایر وسایل آشنا کنید.
- استفاده از لیوان و دستمال و سایر وسایل مربوط به طرز خوردن تغذیه در مدرسه را در منزل تمرین کنید.
- پیاده و سوار شدن به سرویس و آداب استفاده از سرویس و نکات ایمنی را به آموزش دهید. سعی کنید با برنامه ریزی دقیق و مرتّب، اضطراب ناشی از جاماندن از سرویس را به حداقل برسانید.
- در منزل به او مسئولیّت بدهید. این امر موجب پرورش حس دقّت، اتکاء به نفس و مسئولیت پذیری در وی میشود.
پرورش مهارتهای جسمانی:
- حتماً واکسن کودک را یکی دو ماه قبل از آغاز مدارس تزریق کنید.
- از لحاظ سلامت عمومی او را بررسی کنید. آزمایش انگل و سنجش سلامت عمومی زیر نظر متخصص تغذیه و ترمیم دندان های پوسیده احتمال غیبتهای مکرر در طول سال تحصیلی رابه حداقل میرساند.
- اواسط سال تحصیلی تصمیم به تعویض مدرسهی یا کلاس کودک نگیرید.
- قداست معلّم را حفظ کنید. اگر با برخی از روشهای معلم موافق نیستید، آن را با خود معلم و یا با شورای مدرسه مطرح کنید.
- ارتباط خود را با مدرسه حفظ کنید. به این ترتیب هر کدام میدانید که اوضاع در مدرسه یا منزل چگونه پیش میرود.
- از چند هفته قبل نسبت به مدرسه کودک اطمینان حاصل کنید. جابجایی کودک در روزهای اوّل مدرسه اصلاً به نفع کودک نیست.
- موقعیتهایی را پیش بیاورید که او بتواند ساعتها در خارج از منزل بازی کند. این امر باعث میشود که آمادگی جسمانی او بالا برود.
- در برنامه تابستانی او حتماً کلاس سفال و نقّاشی را بگنجانید. این دو برنامه ماهیچههای ظریف انگشتان دست کودک را تقویت میکند.
- در بین بازیهای کودک، بازیهایی نظیر پرتاب توپ در حلقه، بازی با خمیر، بازیهای فکری، حل کردن ماز (مارپیچ)های ساده- موجود در انواع مجلات کودک حتماً شاخصتر باشد.
- حتماً ساعاتی در منزل به کتاب خواندن، تماشای تلویزیون و آرام و ساکت بودن گذرانده شود.
- نزدیک به شروع مدارس، ساعت خواب او را به طور جدّی تنظیم کنید.
پرورش مهارت تخصصی:
- هرگز کودکتان را با کسی، حتّی با خواهر و برادرش، مقایسه نکنید. هر کودک مجموعهای از ویژگیهای منحصر به فرد است که شما نمیتوانید آنها را عوض کنید.
- محیط خانه را گرم و صمیمی کنید. به خاطر رشد و تعالی کودکتان از بحثهای بیهوده در منزل بپرهیزید.
- بدانید که کسب مهارت خواندن نیز مانند کسب مهارت صحبت کردن در بعضی کودکان دیرتر و در بعضی زودتر رخ میدهد.
- پایه اول ابتدایی بنیان بسیاری از رفتارهای صحیح درسی دانش آموز خواهد بود. پس در پرورش عادات صحیح کودکتان با مدرسه، همکاری لازم را داشته باشید.
- اگر به نظر خودتان یا به عقیده مربیان پیش دبستانی، کودک شما بیش فعّال، کم توجّه یا کم تمرکز است رفع مشکل را هر چه زودتر آغاز کنید. اوّل مهر برای حل این گونه مسائل بسیار دیر است.
و در پایان:
- یک دفتر خط دار در اختیار کودک قرار دهید و مفهوم، اوّل و آخر خط، بالا و پایین دفتر و یک خط در میان را به او یاد بدهید.
- نحوهی پاک کردن مطالب و نحوهی تراشیدن مدادها را به او آموزش بدهید.
- سعی کنید مشکلات تکلّمی کودک را رفع کنید. در منزل گاهی به زبان نوشتاری با او حرف بزنید. موقع خواندن کتاب، عیناً متن کتاب را برای او بخوانید و از قصّه گویی به زبان عامیانه بپرهیزید.
- طرز گرفتن مداد و نشستن را به او آموزش دهید.
- در منزل با او پر کردن نقطه چین و خط چین را کار کنید.
- تشخیص سمت چپ و سمت راست را به او یاد بدهید.
- دسته بندی و طبقه بندی چیزها را بر اساس ویژگیهای مشترک به او بیاموزید.
- مکان مناسب را برای انجام تکالیف تعیین کنید. آن مکان باید عاری از هر گونه عامل مخل و محرّک باشد.
- شعر خوانی و آموزش قرآن دایره فهم زبان کودک را بالا میبرد.
- به او این اعتماد به نفس را بدهید که در کارهایش از دیگران تقلید نکند. امّا در صورت تقلید او را سرزنش نکنید. زيرا در این مقطع سنّی تقلید یکی از ابزارهای آموزش است.