جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه بار دیگر نشان داد نهادهای حقوق بشر بین المللی با اعمال نفوذ غرب و در صدر آن آمریکا به ابزاری در دست استکبارگران تبدیل شده اند؛ دلیل این امر معیارهای دوگانه و متناقض این نهادها و نگاه تبعیض آمیز به مسئله حقوق بشر در کشورهای غربی با سایر کشورهاست.
در این تحلیل معیار دوگانه و موضع منفعانه نهادهای دیوان کیفری بین المللی، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و دیده بان حقوق بشر در قبال جنایات رژیم صهیونیستی بررسی می شود.
دیوان کیفری بین المللی و جنایات جنگی رژیم صهیونیستی
دیوان کیفری بین المللی نخستین دادگاه دائمی بین‌المللی برای رسیدگی به جرایم نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت، جنایت جنگی و جنایت تجاوز است که مقر آن در لاهه، هلند قرار دارد؛ رفتار وحشیانه رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه و پس از آن علیه ملت فلسطین در حالی صورت می‌گیرد که دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) چند ماه پیش، در تاریخ ۵ فوریه ۲۰۲۱ (۱۷ بهمن ۱۳۹۹)، در بیانیه‌ای صلاحیت خود را در رسیدگی به جنایات جنگی روی‌داده در سرزمین‌های فلسطین اشغالی شناسایی کرده بود شعبه دادگاه تحقیقات مقدماتی این دیوان نیز، با اکثریت آرای قضات خود این‌طور اظهار نمود که در مورد صلاحیت سرزمینی دیوان در وضعیت فلسطین به عنوان یک کشور عضو اساسنامه رم برای رسیدگی به جنایات جنگی روی‌داده توسط رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۶۷ تاکنون، صلاحیت قضایی دارد. در همین راستا فاتو بنسودا، دادستان کل دیوان کیفری بین‌المللی خواهان تحقیق درباره جنایات جنگی احتمالی در سرزمین‌های فلسطینی شده بود. چنانچه دادستان کل دیوان در ماه دسامبر ۲۰۱۹ پس از تحقیقاتی پنج‌ساله اعلام نموده بود که اسناد کافی و قابل‌قبول برای پیگیری جنایات جنگی روی‌داده در کرانه باختری، نوار غزه و بیت‌المقدس شرقی وجود دارد و این جنایات در این مناطق انجام‌شده و یا در حال انجام است، اما علیرغم محرز شدن جنایات رژیم صهیونیستی، اما واکنش این نهاد بین المللی به جنایات رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه تنها در یک بیانیه خلاصه شد و همچون گذشته هیچ گونه اقدام عملی برای مقابله با وحشی گری صهیونیست‌ها انجام نشد. مساله‌ای که به نظر می‌رسد فلسطینی‌ها نیز دیگر کمتر توجهی به آن دارند و تلاش می‌کنند با راهبرد مقاومت خود در جهت احقاق حقوق از دست رفته شان برآیند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل و جنایات رژیم صهیونیستی
شورای حقوق بشر سازمان ملل که یکی از نهادهای سازمان ملل و از ارکان فرعی «مجمع عمومی» ملل متحد به شمار می‌رود، در مجموع دارای ۴۷ کرسی است که از این تعداد ۱۳ کرسی دراختیار کشورهای آفریقایی، ۱۳ کرسی متعلق به کشورهای اقیانوسیه و آسیا، ۶ کرسی به دولت‌های اروپای شرقی، ۸ کرسی آمریکای جنوبی و ۷ کرسی نیز در اختیار کشورهای حوزه اتحادیه اروپا می‌باشد که مقر آن در ژنو سوئیس قرار دارد. تنها اقدام این نهاد حقوق بشری در واکنش به نبرد ۱۲ روزه نشست فوق‌العاده‌ای تشکیل داد این با تصویب قطعنامه‌ای با ۲۴ رای موافق و ۹ رای مخالف به پایان رسید و در پایان این نشست، یک «کمیسیون بین‌المللی مستقل و دایمی»، به منظور بررسی موارد نقض حقوق بشر در جریان درگیری‌های ۱۲ روزه، تشکیل شد. این تصمیم شورای حقوق بشر سازمان ملل با واکنش تند وزارت خارجه رژیم صهیونیستی روبه‌رو شد این رژیم مدعی شد که نشست این شورا رویکرد ضد اسراییلی دارد و اسراییل در این تحقیق همکاری نمی‌کند. در همین حال بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز این اقدام را شرم آور توصیف کرد. این در حالی است که از مجموع ۳۰ نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل از زمان پایه‌گذاری در سال ۲۰۰۶ تا کنون، ۹ نشست تنها به موضوع جنایات رژیم صهیونیستی مرتبط بوده است، اما در هیچ یک از ۹ نشست دستاورد عملی برای فلسطینی‌ها نداشته است و تنها در صورت همراهی کشورهای عضو به صدور یک بیانیه اکتفا شده است.
دیدبان حقوق بشر در واکنش به جنایات رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه در تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۲۱، (۷ اردیبهشت ۱۴۰۰)، با عنوان «عبور از آستانه: مقامات اسرائیل و جنایات آپارتاید و آزار و اذیت» رژیم صهیونیستی را به ارتکاب جنایات آپارتاید و آزار و اذیت متهم نموده بود. این گزارش که متکی به سال‌ها تحقیق، بررسی اسناد حقوق بشری سازمان‌های حقوق بشری، کار‌های میدانی، بررسی قوانین رژیم صهیونیستی، اسناد برنامه‌ریزی مقامات این رژیم و اظهارات آنان می‌باشد، این‌طور بیان می‌کند که علیرغم آنکه در منطقه بین رود اردن و دریای مدیترانه و کرانه باختری (ازجمله بیت‌المقدس شرقی و غزه) جمعیتی تقریباً برابر از فلسطینیان و صهیونیست‌ها (حدود ۶.۸ میلیون نفر) زندگی می‌کنند، رژیم صهیونیستی تنها قدرت حاکم بر این است که به شکل نظام‌مندی به یهودیان صهیونیستی اولویت می‌دهد و فلسطینیان را سرکوب می‌کند. بر اساس یافته‌های این گزارش، رژیم صهیونیستی قصد دارد تا سلطه یهودیان صهیونیستی را بر فلسطینیان در سراسر سرزمین‌های اشغالی حفظ کند و در مناطق اشغالی این هدف با ظلم سیستماتیک و اقدامات غیر انسانی نسبت به فلسطینی‌ها همراه شده است، لذا جرم آپارتاید محقق شده است. در این گزارش همچنین مقامات صهیونیستی به خاطر رفتار تبعیض‌آمیز علیه فلسطینیان، مصادره زمین‌های آنان، ممنوعیت ساخت‌وساز که منجر به‌جا به‌جایی اجباری آنان شده، انکار حق اقامت، محدودیت آزادی رفت‌وآمد و نقض حقوق اساسی فلسطینیان، مرتکب آزار و شکنجه و جنایت علیه بشریت هم شده‌اند؛ بنابراین رژیم صهیونیستی هم در دیوان کیفری بین‌المللی و هم توسط نهاد ناظر حقوق بشر یعنی دیده‌بان حقوق بشر، متهم به ارتکاب جنایات آپارتاید، جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی شده است.
این در حالی است که رژیم صهیونیستی به دلیل حمایت‌های آمریکا، هیچ‌گاه در محکمه‌ای بین‌المللی مورد بازخواست واقع نشده بود که این خود عاملی مؤثر در جهت تکرار این رویکرد بود و سایر دولت‌های غربی نیز نه تنها اقدامات رژیم صهیونیستی را محکوم نمی‌کردند بلکه حملات آن را در راستای دفاع از خود می‌دانستند این در حالی است که جنایات اخیر ارتش رژیم صهیونیستی در غزه، با هیچ‌یک از اصول و قوانین حقوقی بین‌المللی، قابلیت انطباق ندارد و اقدامات ارتش در نقض تعهد مبنی بر رعایت ممنوعیت‌های به رسمیت شناخته‌شده حقوق بین‌الملل بشردوستانه به‌ویژه در انتخاب شیوه نبرد ازجمله عدم رعایت اصل تفکیک نظامیان و غیرنظامیان و بمباران مراکز و برج‌های تجاری و مسکونی، عدم رعایت ممنوعیت حملات کورکورانه و نامتناسب و عدم انجام اقدامات احتیاطی که سبب شده غیرنظامیان از جمله زنان و کودکان از قربانیان اصلی این حملات باشند، مؤید نقض آشکار اصول حقوق بشر و حقوق بین‌الملل بشردوستانه است.بنابراین علیرغم محرز بودن جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در جنگ 12 روزه این نهاد بین المللی نیز همچون گذشته هیچ اقدام عملی در محکومیت جنایات صهیونیست ها انجام نداد.
حمایت بزرگترین مدعی حقوق بشر از جنایات صهیونیست‌ها
آمریکا به عنوان بزرگترین مدعی حمایت از حقوق بشر طی دهه‌های اخیر حتی به مبانی آن نیز پایبند نبوده و همواره حقوق بشر در دو حوزه داخلی و خارجی به طور قابل توجهی توسط این کشور و نهادهای حقوق بشری وابسته به آن نادیده گرفته شده است. در همین راستا رژیم صهیونیستی از بدو شکل گیری موجودیت نامشروع خود با کمک وتوی آمریکا در اراضی اشغال شده فلسطین مرتکب جنایات گوناگون می‌شود و بر همین اساس آمریکا از اقدامات سایر کشورها از طریق سازمان ملل علیه ظلم‌های مداوم این رژیم ممانعت به عمل می‌آورد به طوری که از سال ۱۹۷۲ آمریکا در برابر بیش از ۴۰ قطعنامه شورای امنیت علیه رژیم صهیونیستی حق وتو را به کار برده است.
معیارهای دوگانه نهادهای حقوق بشری
نهادهای حقوق بشری در برخورد با نقض حقوق بشر در مناطق مختلف جهان رویکرد دوگانه و بعضا متناقضی دارند. به عنوان نمونه این نهادهای وابسته به غرب و در راس آن آمریکا در سال ۲۰۱۵ در واکنش به حمله گروهک تروریستی داعش به پاریس این اقدام را محکوم و سیلی از پیام‌های تسلیت، همدردی و محکومیت از سوی کشورهای جهان، سازمان ملل به کاخ الیزه سرازیر شد، اما در جنگ ۱۲ روزه که صد‌ها زن و کودک شهید شدند هیچ صدایی در حمایت از مردم مظلوم غزه بلند نشد و کشورهای جهان به سادگی از کنار آن عبور می‌کنند. در این بین، واشنگتن فقط برای رژیم صهیونیستی "حق دفاع" می‌داند و خواستار توقف حملات از سوی مقاومت فلسطین است؛ نخست وزیر و وزیر امور خارجه انگلیس هم با انتشار پیام‌هایی در یک رویکرد کاملا محتاطانه و محافظه‌کارانه فقط "خواستار کاهش تنش‌ها" شدند. به طور کلی موضع غربی‌ها در قبال درگیری‌های اخیر بسیار نزدیک به هم و روی محکومیت نیرو‌های مقاومت، ابراز همدردی با رژیم صهیونیستی و تاکید بر لزوم کاهش تنش‌ها متمرکز است. گویی هیچ جنایتی از سوی نظامیان رژیم کودک‌کش صهیونیستی علیه فلسطین رخ نداده و اگر هم اقدامی رخ داده در چارچوب حق دفاع از خود قابل تفسیر است. این ادعا‌ها در حالی مطرح می‌شود که حتی نهادهای حقوق بشر بین المللی وابسته به غرب نیز نتوانستند در مقابل این جنایات صهیونیست‌ها ساکت بمانند و اگرچه هرگز دست به اقدامی عملی نمی‌زنند و از معیارهای دوگانه خود دست نمی‌کشند، اما به دلیل فشار افکار عمومی مجبور به صدور بیانیه شدند.
نتیجه گیری:
رژیم کودک کش صهیونیستی در حالی طی جنگ ۱۲ روزه جان و مال مردم فلسطین را هدف حملات خود قرار داد که نهادهای حقوق بشر در سکوت مرگباری بودند یا به دلیل فشار افکار عمومی جهان تنها به صدور بیانیه ای نمادین اکتفا کردند نهادهایی که از یک حمله کوچک تروریستی در کشورهای غربی بر آشفته می‌شوند، نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی هیچ واکنش عملی نشان نمی دهند مساله که نشان دهنده معیارهای دوگانه و متناقض این نهادها در نگاه تبعیض آمیز به مساله حقوق بشر در کشورهای غربی با سایر کشورها دارد.
نویسنده: مجتبی شاهسونی
کارشناس مسائل بین الملل